Hoh Xil is een door UNESCO erkend natuurgebied in de provincie Qinghai. Beijing Review vertelt het verhaal van natuurwachter Phutso Tsering die de omvorming van Hoh Xil heeft meegemaakt van een stropersoord tot een model voor de bescherming van wilde dieren.

Natuurwachter Phutso Tsering in Hoh Xil, een UNESCO natuurlijk erfgoed in de Noordwest-Chinese provincie Qinghai, leidde eerder dit jaar een patrouilleteam rond het Taiyang meer waar zijn oom Sonam Dargye in 1994 om het leven kwam. In zijn zoektocht om de ooit bedreigde Tibetaanse antilopen te beschermen, hield Sonam Dargye tot zijn laatste adem stand tegen stropers. De afgelopen 30 jaar hebben meer dan 100 patrouilleurs zijn nalatenschap in ere gehouden door zich in te zetten voor de bescherming van de natuur van het Hoh Xil National Nature Reserve op het Qinghai-Xizang Plateau, dat bekend staat als het ‘dak van de wereld’.
Dankzij hun gezamenlijke beschermingsinspanningen is er sinds 2009 geen stropersgeweer meer gehoord in Hoh Xil en is de populatie van de beschermde Tibetaanse antilopen gestegen van minder dan 20.000 aan het eind van de jaren tachtig tot meer dan 70.000 exemplaren. “
Zware strijd
Hoh Xil, gelegen op een gemiddelde hoogte van bijna 4.900 meter en met een oppervlakte van 45.000 km² werd in 2017 opgenomen op de UNESCO werelderfgoedlijst. Volgens de UNESCO-website ‘hebben de geografische en klimatologische omstandigheden van Hoh Xil een unieke biodiversiteit’. Naast de Tibetaanse antilope herbergt het reservaat verschillende andere diersoorten die eersteklas nationale bescherming genieten, zoals de sneeuwluipaard en de zwartnekkraanvogel. Het staat ook bekend als een genenbank van zeldzame wilde dieren en planten op het Qinghai-Xizang Plateau.
Deze overvloedige natuurlijke hulpbronnen brachten echter ooit geweld naar Hoh Xil. In de jaren 1980 kwam een stroom mijnwerkers het gebied binnen om goud uit de grond te halen, maar ze ontdekten iets dat nog waardevoller was: Tibetaanse antilopehuiden. De stropers jaagden op de antilopen voor hun huiden die later werden verwerkt tot shahtoosh sjaals die onwettelijk zijn. Voor één sjaal waren drie tot vijf antilopehuiden nodig en deze konden verkocht worden voor wel 50.000 $.

‘Ik bezocht Hoh Xil in 1991, 1993 en 1994 om foto’s te maken en het aantal Tibetaanse antilopen dat ik observeerde nam elk jaar af’, zegt voorzitter Yang Xin van milieuorganisatie Green River. Het Zonag meer in het hart van Hoh Xil staat bekend als geboorteplaats van Tibetaanse antilopen. Elk jaar rond mei beginnen tienduizenden zwangere Tibetaanse antilopen hun migratie naar het Zonag meer om te bevallen en vertrekken eind juli met hun jongen. Gedreven door de verleiding van illegale winsten, overspoelden stropers Hoh Xil en richtten hun geweren op de dieren. Vastbesloten om de antilopen te beschermen, organiseerde Sonam Dargye, toen een partijfunctionaris van de provincie, een antistropersteam en ving een aantal illegale stroperijbendes gewapend met geweren. Sonam Dargye werd gedood toen hij en zijn collega’s stropers escorteerden tijdens een van zijn patrouilles in Hoh Xil in januari 1994.
Overwinning
Volgens familieleden en vrienden die met Sonam Dargye werkten, was het zijn droom geweest om Hoh Xil een nationaal natuurreservaat te zien worden. Ongeveer drie jaar na zijn dood werd die droom werkelijkheid. Hoh Xil werd in 1997 erkend als nationaal natuurreservaat en er werd een speciaal patrouilleteam opgericht dat eens per maand grote patrouilles uitvoerde en om de drie dagen kleinere. De bergpatrouilles gingen vaak gepaard met gevaar. In 2000 onderschepten de toen 25-jarige boswachter en patrouilleur Zhan Jianglong en zijn collega’s een 12-koppige bende stropers die in vier jeeps reisden na een trektocht van bijna 10 uur door de wildernis. Ze hadden geweren in hun handen. Het patrouilleteam overmeesterde de stropers met een list en nam 750 Tibetaanse antilopehuiden, verschillende geweren en munitie in beslag. Dankzij de antistroperscampagne en het verbod op illegale jacht en ook door de inspanningen van meer dan 100 patrouilleurs door de jaren heen, is de rust in Hoh Xil hersteld en heeft de International Union for Conservation of Nature (IUCN) de status van de Tibetaanse antilope verlaagd van bedreigd naar bijna bedreigd.
Nieuwe missie

In 2021 erkende China officieel vijf nationale parken waaronder het Sanjiangyuan (Driestromen) National Park, waarvan Hoh Xil deel uitmaakt. Volgens de IUCN herbergt Hoh Xil veel endemische soorten – dieren en planten die nergens anders op aarde voorkomen. Het ondersteunt de levenscyclus van Tibetaanse antilopen, die hier bevallen na een lange migratie. In 2023 werd in het hart van Hoh Xil een 5G-basisstation gebouwd en in gebruik genomen, waardoor het gebied op afstand en in realtime kan worden bewaakt en er meer mogelijkheden ontstaan voor lokale natuurbeschermingsinspanningen. Sommigen hebben gesuggereerd dat de vooruitgang in technologie de noodzaak voor menselijke patrouilles in de bescherming van Hoh Xil zou kunnen verminderen. Adjunct-directeur Sun Lijun van het Sanjiangyuan National Park bestuur is echter een andere mening toegedaan.
‘Het maakt niet uit hoe geavanceerd de technologie wordt, de rol van menselijke patrouilles in Hoh Xil kan niet worden vervangen, omdat veel situaties ter plaatse moeten worden afgehandeld,’ zegt Sun. De enorme uitgestrektheid van Hoh Xil grenst aan onbewoonde gebieden van het Altun-gebergte in de Xinjiang Oeigoerse Autonome Regio en het Changtang National Nature Reserve in de Xizang Autonome Regio, waardoor het gebied zeer aantrekkelijk is voor natuurliefhebbers en dus nieuwe uitdagingen vormt voor de patrouilleurs in het reservaat. Gyatso, een 22-jarige patrouilleur in het natuurgebied, zegt dat zijn grootste tegenstanders, in tegenstelling tot zijn voorgangers, niet langer stropers zijn. Het zijn eerder illegale overtreders die zijn uitgerust met geavanceerde technologische hulpmiddelen en zich niet laten afschrikken door potentiële gevaren. ‘Hoe de tijden ook veranderen of hoe geavanceerd de technologie ook wordt, Hoh Xil heeft nog steeds menselijke beschermers nodig. Ik zal het ongerepte land blijven beschermen, net zoals mijn voorgangers deden,’
Beijing Review, Peoples Daily