Hongkong hangt voor waterlevering, energie & elektriciteit sterk af van het vasteland. De Volksrepubliek heeft veel geprofiteerd van het kapitaal uit Hongkong. Hongkong is anderzijds ook blij te fungeren als economische en financiële toegangspoort van en tot China. Beiden zouden veel kunnen verliezen als de relatie tussen beide entiteiten op lossere schroeven zou komen te staan.
Hongkong groenten uit VRC
Al in 1960 sloot de toenmalige kroonkolonie met China een overeenkomst voor de levering van drinkwater uit de Dongjiang. Volgens cijfers over 2012, uit bronnen in Hongkong zelf, kwam 76% van het water in Hongkong van het vasteland. In 1965 was dat maar 22 %, in 1980 was het tot 34 % gestegen. Daarnaast is Hongkong voor de helft afhankelijk van het vasteland voor zijn elektriciteit. Aardgas via een pijplijn uit Hainan is goed voor een kwart, een ander kwart komt van de kerncentrale in de Dayabaai en de rest komt uit invoer van steenkool, ook al voor een deel uit ‘mainland China’.
Het bestuur van Hongkong is van plan om meer elektriciteit te betrekken van China Southern Power Grid, Guangzhou. Als dit realiteit wordt, zal Hongkong voor 90% van zijn energiebehoeften van de rest van China afhankelijk zijn. Veel proteststemmen weerklonken toen dit midden juni aan het publiek ter raadpleging werd voorgelegd. De afhankelijkheid van vers vlees en andere voedselproducten is zelfs nog groter: volgens cijfers, alweer uit Hongkong, betrekt de speciale administratieve regio (SAR) al zijn vers rundvlees, 94% van het verse varkensvlees en 92% van de verse groenten uit het vasteland.
Economie
Bank of China in Hongkong
Volgens Chinese statistieken is Hongkong de tweede grootste handelspartner na de VS met 9,6% van de totale handel in 2013. Hongkong is ook veruit de meest belangrijke opslagplaats voor de Volksrepubliek want 62% van de tijdelijke uitvoer kwam uit China en 55% van de tijdelijke invoer waren bestemd voor het vasteland. (goederen die in-of uitgevoerd worden voor verwerking in de VRC) . Hongkong is de grootste investeerder in het vasteland, want eind 2013 waren van alle in de VRC door “buitenlands” kapitaal gefinancierde projecten er 44 % afkomstig uit Hongkong. Het totaal gecumuleerd bedrag aan Hongkong investeringen in China wordt op $ 664 miljard geraamd of 47% van het totaal. Omgekeerd is het vasteland de leidende investeerder in Hongkong. Het totale bedrag aan investeringen uit het vasteland werd door de statistieken uit Hongkong eind 2012 op $ 457 miljard geraamd of 37 % van Hongkongs totaliteit.
Voor de Chinese bedrijven fungeert Hongkong als een cruciaal offshore centrum voor het ophalen van kapitaal. Eind december 2013 stonden 797 vasteland bedrijven genoteerd op de beurs van Hongkong en dit met een marktkapitalisatie van $ 1800 miljard of 57% van het totaal. Hongkong is ook populair als plaats voor regionale hoofdkwartieren waarvan het er 3835 telt en 80% daarvan zijn verantwoordelijk voor zaken in de Volksrepubliek. Tot slot: de brug over de Parelrivier die op dit ogenblik van Hongkong naar Macao gebouwd wordt, zal pas in 2016 klaar zijn, maar het kunstwerk zal ervoor zorgen dat de relaties met de westelijke oever nauwer worden.
Deze week
70% van de Hang Seng Index bestaat uit ondernemingen die zaken doen in de Volksrepubliek, 15 % in groot-China (dus plus Hongkong en Taiwan) zodat er maar 15% overblijft van puur lokale ondernemingen. Het blokkeren deze week heeft nauwelijks een effect gehad op de kernnijverheid van banken, verzekeringen en beroepsdiensten die instaan voor 28 % van het bruto product in de regio (brp). Toch is Financial Secretary John Tsang bang dat indien Hongkong China niet meer bevalt, het kapitaalverkeer in yuan dan via Shenzhen of Shanghai zou gaan verlopen.
Chinese toeristen kopen aan in Hongkong
Vooral op het toerisme en ontspanning was de weerslag voelbaar: sommige bronnen schatten het toerisme op 4,7% van het brp, andere bronnen echter op 10%. Merrill Lynch raamt de totale schade van de storingen die Occupy Central teweeg bracht op $ 500 miljoen of toch 0,18 van het bnp vorig jaar. Volgens ANZ zou het verlies voor de kleinhandel $ 280 miljoen bedragen, wat neerkomt op 6% minder maandinkomen. Vorig jaar bezochten 54 miljoen toeristen de SAR, waarvan drie kwart vastelanders. De totale verkoop gedurende de eerste 8 maanden ging er vergeleken met 2013 echter al met 1 % op achteruit. Volgens ANZ analist Raymond Yeung is het waarschijnlijk dat Hongkong tijdens het derde kwartaal door de protesten een recessie zal kennen .
Toekomst
Sinds juli 2009 ontplooit Hongkong steeds meer financiële diensten in renminbi en verwacht kan worden dat dit normaal gesproken in de toekomst almaar in stijgende lijn zal gaan. Sinds de start van het gebruik van de yuan in 2009, werden voor 860 miljard yuan grensoverschrijdende betalingen verricht en het aantal deposito’s in renminbi vertienvoudigde tot 860 miljard eind 2013. In 2013 bereikte het uitschrijven van zogenaamde Dim 
sum-obligaties 117 miljard. Het valt te vrezen dat, als de tegen Beijing gerichte onrust aanhoudt, de voor volgende maand geplande uitrol van het gemeenschappelijk pilotprogramma Shanghai-Hong Kong Stock Connect om een gemeenschappelijke beursmarkt tussen Hongkong en het vasteland op te zetten, uitgesteld zou kunnen worden.
Denktanks menen dat Shenzhen en Hongkong samen een duopolis of megapolis moeten worden die Groot Londen of Groot New York naar de kroon steekt. Het is echter duidelijk dat de vorming van deze duopolis behoorlijk moeilijker zal zijn dan de vorming van de duopolis Foshan/Guangzhou of de samenwerking tussen Beijing en Tianjin. Immers, Shenzhen valt volledig onder de bevoegdheid van de Volksrepubliek terwijl Hongkong van een speciale administratieve status geniet. Zelfs als beide entiteiten gaan samenwerken, zal dit wedijver opwekken in Guangzhou/Foshan, steden die liever het kapitaal uit Hongkong gebruiken voor de ontwikkeling van hun havendistrict Nansha. Van een samenwerking kan echter geen sprake zijn in de huidige sfeer waarin de zeggenschap van de Volksrepubliek in de speciale administratieve zone betwist wordt.
Bronnen: Forbes, Foreign Policy, wantchinatimes, hong-kong-economy-research.hktdc.com, todayonline.com
Jianfa Shen & Xiaolong Luo (2013) From Fortress Hong Kong to Hong Kong–Shenzhen Metropolis: the emergence of government-led strategy for regional integration in Hong Kong, Journal of Contemporary China, 22:84, 944-965,
