Hongkong goes on: naar compromis of confrontatie?

De lokale regering van Hongkong heeft de onderhandelingen opgeschort die ze vandaag zou voeren met studentenleiders over de onrust in de regio. Onder de opposanten en critici ontstaan verschillende richtingen. De enen willen de actie laten herleven en sommigen sturen aan op een harde confrontatie. Anderen vragen om geduld en gematigdheid. In de VS dringt een groep politici aan op meer inmenging.

Nog voor de overeengekomen onderhandelingen waren begonnen, hadden de studentenleiders dreigende taal gesproken: de barricaden werden niet opgeruimd, de omsingeling van de regeringsgebouwen niet opgeheven en als de regering geen toegevingen zou doen, zouden de protesten en de bezettingen worden opgevoerd. De regering van de Speciale Administratieve Regio vatte dat op als een proactieve ondermijning van de gesprekken. De hoogste regeringsambtenaar van Hongkong, de Chief Secretary, mevrouw Carrie Lam, zei dat de verhoopte constructieve dialoog daarom vandaag vrijdag niet van start zou gaan. Lam verzekerde nog eens dat de regering oprecht het gesprek met de studenten wilde aangaan, maar dat de beide partijen de grondwettelijke basis, de Basic Law, en de besluiten van het Nationaal Volkscongres (het parlement van heel China) moesten respecteren. Studentenleiders gingen door met hun protest, hun bondgenoten dreigden met een nieuwe boycot van de lessen op middelbare scholen en volksvertegenwoordigers van de oppositie waren van plan in het regionale parlement de financiering van bepaalde projecten te blokkeren. Dat alles was volgens Lam niet bevorderlijk voor het vertrouwen, nodig voor vruchtbare gesprekken. Het wekte, zo zei ze verder, de indruk dat de studentenleiders enkel onderhandelingen wilden voeren om de demonstraties nieuw leven in te blazen. Ze deed een beroep op het ‘gezond verstand en pragmatisme’ van de demonstranten om geen tijd en ook hun geduld niet te verliezen en tot een compromis te komen tussen alle betrokkenen. De chief secretary wees er echter ook op dat ze een opruiming van de barricaden door de ordetroepen niet kon uitsluiten omdat recht en orde moesten worden gehandhaafd. Twee leden van de Executive Councillors, de hoogste adviesraad van de regering, gaven later als commentaar dat de regionale regering niet de bevoegdheid heeft om besluiten van het nationale parlement, het Nationaal Volkscongres, terug te draaien en dat het meest negatieve signaal de aankondiging was geweest van politici van de oppositie om het regeringswerk lam te leggen.

Confrontatie

Scholarism, een organisatie van scholieren en leraren op middelbare scholen, ooit opgericht tegen de invloed die Beijing wilde op lessen maatschappijleer, heeft nu opgeroepen om alle straten te bezetten met tenten en dekens en om van Hongkong één groot ‘Plein van de Paraplu’s’ te maken. Volgens Scholarism neemt de ontevredenheid over de opschorting van de gesprekken toe en moeten de activisten daarom een duidelijk antwoord geven: de uitbreiding van Occupy.

Compromis

Professor Sonny Lo, het hoofd van Sociale Wetenschappen bij het Hong Kong Institute of Education, een commentator die een middenkoers voorstaat, gelooft niet dat de steun voor de Occupybeweging toeneemt. Hij roept juist op tot de-escalatie. Zijn opiniestuk staat in de South China Morning Post, een grote krant die op vele punten een anti-Beijing standpunt inneemt en min of meer als spreekbuis van Occupy fungeert. Lo is bezorgd om de veiligheid van alle burgers. Hij vreest dat het tot een hard politieoptreden kan komen en ziet de blijvende omsingeling van regeringsgebouwen als een grote uitdaging. Andere onheilspellende verschijnselen zijn, volgens Lo, de schermutselingen in de door manifestanten bezette wijk Mong Kok en de ontwrichting van het openbaar vervoer en het economisch leven. Hij vraagt aan de Hong Kong Federation of Students om zich realistisch te tonen en om de spanning te laten afnemen. Lo vindt het besluit van het Chinese parlement zeker niet het einde van de democratie, maar integendeel een grote stap voorwaarts. Hongkong moet zich houden aan dat besluit en onderzoeken hoe het de democratische speelruimte die erdoor wordt geboden op een verstandige manier kan benutten. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld een comité van aanbeveling van gematigde prodemocratische kandidaten, in plaats van de volledig vrije kandidaatstelling, geëist door Occupy & Co.

Intussen in  de VS

Intussen gebeurt er ook een en ander in de Verenigde Staten. De China-commissie van het Amerikaanse Congres heeft aan het State Department, het ministerie van Buitenlandse Zaken, gevraagd om opnieuw zittingen over de mensenrechten in Hongkong te organiseren. Deze bijeenkomsten werden bedacht door de regering Clinton, maar zijn meer dan 10 jaar geleden afgeschaft. De commissie wil ook dat de minister van Buitenlandse Zaken weer regelmatig verslag uitbrengt aan de beide Huizen in het Congres van de VS over ‘de ontwikkeling van democratische instellingen in Hongkong’. De laatste keer gebeurde dat in maart 2000. De voorzitter, een senator van de Democratische Partij, vraagt aan president Obama dat hij zijn collega Xi Jinping onder druk zet over ‘kwesties zoals Hongkong‘, bij hun geplande ontmoeting in Beijing volgende maand. Ten slotte vindt de commissie dat het besluit inzake de aanduiding van kandidaten voor de verkiezingen in 2017 in Hongkong, genomen door Nationaal Volkscongres van China, ‘niet voldoet aan de internationale eisen’. Occupy verwoordt zijn klacht in letterlijk dezelfde termen.
Bronnen: People’s Daily,  South China Morning Post, Financial Times, BBC
Achtergrond:
over het fameuze Witboek van Beijing  http://www.chinasquare.be/actueel-nieuws/beleid-actueel/hongkong-grenzen-aan-de-autonomie/
over het besluit van het nationale Volkscongres http://www.chinasquare.be/actueel-nieuws/hongkong-bereidt-zich-voor-op-protest/