Carrie Lam, de Chief Executive (regeringsleider) van Hongkong, heeft op maandag 5 augustus de pers samengeroepen. Volgens Lam staat de stad nu ‘aan de rand van een gevaarlijke situatie’.
Sinds vrijdag was het alweer zeer onrustig in de speciale administratieve regio Hongkong.
Het bekende scenario
Op zaterdag trok er een vreedzame betoging door Hongkong. Tienduizenden mensen uitten een aanklacht tegen het geweld van de afgelopen maand. Ze eisten een terugkeer van orde en harmonie. Ze spraken ook hun steun uit voor de regering en de politie. In een ander deel van de stad gebeurde op zaterdag en zondag echter het tegenovergestelde volgens een bekend scenario van de laatste weken.
(UPD) Het begon ook met een vreedzame demonstratie, met een talrijkere opkomst dan bij de pro-regeringsmanifestatie. In hun betoging leverden de opposanten scherpe kritiek op de regering van Carrie Lam en op de ordehandhavers. De legale en vreedzame actie werd vrijwel meteen gevolgd door aanvallen van radicale jongeren op de politie en op politiekantoren. Een aantal onder hen haalde de nationale vlag naar beneden en gooide ze in zee. Zij hesen een eigen vlag en brachten overal een nieuwe slogan aan. Die leus is ‘bevrijd Hongkong, de revolutie van onze tijd’.
De staking
Op maandag wilde de beweging tegen de regionale regering het leven in de stad zoveel mogelijk verder ontwrichten met een staking. (UPD) Op dinsdag liet een reportage in de doorgaans ‘pro-democratische’ South China Morning Post zien hoe ze daarin geslaagd zijn: Anti-government protesters unleash chaos across Hong Kong in unprecedented citywide rampage.
Om te beginnen blokkeerden demonstranten de metro door de deuren te ontregelen en ijzeren voorwerpen op de rails te gooien. Bussen moesten alternatief vervoer bieden aan de mensen die naar hun werk wilden. Ook het busverkeer was echter verstoord. Betogers hadden immers keer op keer een belangrijke tunnel naar een groot busstation afgesloten, nadat de politie hun barricades had verwijderd. De mensen van de busmaatschappij lieten buslijnen via een andere route lopen. Er was verder een aantal ambtenaren dat staakte. Ook sommige luchtverkeersleiders staakten, zodat zo’n tweehonderd (van de 1000) vluchten van en naar Hongkong geannuleerd werden. Op zeven plaatsen hielden de betogers nieuwe meetings.
Op dinsdag herstelden de werknemers van het openbaar vervoer en de luchthaven met redelijk succes hun dienstverlening. Diensten van de gemeente gingen aan de slag om puin te ruimen. Bewoners van Hongkong zelf lieten ons weten dat veel mensen vakantiedagen opnamen omdat ze vreesden toch niet naar hun werkplaats te geraken. Het ‘succes’ van de staking zou volgens die bronnen niet gelegen zijn in de deelname van werknemers, maar in de ontwrichting die radicale elementen hebben kunnen teweegbrengen. De grootste vakbonden horen trouwens niet tot het zogenaamde pro-democratische kamp, maar zijn eerder trouw aan één China. (UPD)
Yuen Long revisited?
In Yuen Long is er alweer een gevaarlijk incident gebeurd dat slecht had kunnen aflopen. Yuen Long is de plattelandswijk waar vorige week een groep radicale demonstranten werd aangevallen door tegenbetogers, onder wie zich volgens de radicalen gangsters hadden gemengd. Nu heeft een man er een barricade van de radicalen tot twee keer toe geramd om vrij baan te maken. De tweede keer deed hij dat nadat de demonstranten hem uit zijn auto hadden gesleurd en hij erin was geslaagd terug achter het stuur te kruipen. De politie spoort zowel de man als zijn belagers op. Waarschijnlijk zijn er geen gewonden gevallen, volgens sommige berichten is er wel een persoon naar het ziekenhuis gemoeten achteraf.
(UPD) Ook later op maandag verzetten burgers die aan het werk wilden of genoeg hadden van de radicale acties zich met eigen geweld tegen de voorstanders van ‘de revolutie van onze tijd’. Opnieuw zouden die laatsten beweren dat ze aangevallen werden door gangsters. Het is moeilijk om na te gaan in hoeverre dit verhaal, dat al in 2012, 2013 en 2014 werd rondverteld, ook klopt. Daarom zorgen journalisten er ook voor om altijd weer te spreken van ‘alleged triad involvement‘ (vermeende betrokkenheid van de triades, gangsters).
Wat willen de betogers?
Een belangrijke vraag is: wat willen welke betogers eigenlijk? Een groep eist nog steeds de schrapping van het wetsontwerp op de uitzetting van misdadigers. Een andere eis is die van het ontslag van regeringsleider Carrie Lam. Sommigen willen dat er een onderzoek komt naar het politieoptreden. Zij zijn onder meer zeer verontwaardigd over het gebruik van traangas en rubberkogels, dat volgens hen niet bij Hongkong past. Anderen willen op deze golf van acties verder surfen naar wat zij ‘algemeen stemrecht’ noemen. Hongkong heeft wel een meerpartijensysteem, met zeer uiteenlopende politieke strekkingen waar alle burgers hun stem aan kunnen geven. Waarschijnlijk is er echter voor sommigen pas ‘algemeen stemrecht’ als ook politici die voor de afscheuring van Hongkong zijn zich kandidaat mogen stellen voor regeringsleider. In het parlement moet voor hen dan ook kunnen gezegd worden: ‘Hongkong is niet van China’. Dat laatste is echter onwettig en het is natuurlijk de definitieve breuk met het systeem van ‘Eén land, twee systemen’. Tenslotte is er de groep van gewelddadige jongeren die een guerrilla is gestart tegen de overheid en de politie. Zij provoceren niet alleen de regering van Hongkong zelf, maar willen het ingrijpen van de nationale regering (‘Beijing’), en liefst van het leger, uitlokken. Dat doen ze met hun zware beledigingen gericht tegen China en de nationale symbolen van het land. Hun leus is nu die van ‘een revolutie voor vandaag’.
Gematigd of radicaal?
Het is niet duidelijk hoeveel mensen er precies achter welke eisen staan. Wel is er ontegenzeglijk een samenwerking tussen de radicalen en de gematigden. In die laatste groep is er een invloedrijke strekking die de anderen zelfs verbiedt om afstand te nemen van het geweld. Zo staat in de analyse van de Amerikaanse denktank Stratfor, Why the Fate of Hong Kong’s Protests Will Come Down to Beijing te lezen dat het bestuur van de University of Hong Kong gedwongen werd zijn veroordeling van de radicale acties in te trekken, na protest van studenten en sommige professoren. In elk geval krijgen de radicale en gewelddadige elementen het meeste aandacht. Op die manier lijkt hun separatisme ook veld te winnen.
Beijing
De nationale regering regeert, bij monde van de vertegenwoordiging in Hongkong en Macau uiteraard zeer verontwaardigd op de incidenten tegen de vlag, en eerder tegen het nationale embleem en het verbindingskantoor. China stelt dat dit niets meer te maken heeft met ‘vrije meningsuiting’. ‘Het zijn daden die bedoeld zijn om het Chinese volk, inclusief de Hongkongse vaderlandslievende burgers, te kwetsen’. Beijing blijft de regionale regering, politie en justitie van Hongkong steunen.
De politiecommissaris
‘China Daily heeft een video opgenomen met een persoonlijke verklaring van Ronny Chan Man-tak, de voorzitter van de bond van politiecommissarissen. Voor hem moet ‘iedere burger van Hongkong nee zeggen tegen geweld’. Hij feliciteert zijn collega’s politiemensen voor hun professioneel en aangepast optreden. Ronny Chan vindt het fout het geweld te vergoelijken of zelfs op te hemelen. Hij vraagt de pers om een meer onpartijdige berichtgeving. ‘Als de reporters de feiten op een eerlijke manier beschrijven zullen ook zij hun werk naar behoren doen’, volgens hem.
Een persconferentie
De overheid van de Speciale Administratieve Regio Hongkong heeft op maandagochtend een persconferentie georganiseerd. Chief executive Carrie Lam wil de verdeeldheid onder de bevolking oplossen, maar ook de orde laten terugkeren en het geweld een halt toeroepen. De minister van Financiën Paul Chan Mo-po waarschuwt dat economie in groot gevaar is, zeker nu met de handelsoorlog van de VS tegen China en de verzwakking van de wereldeconomie. Door de onrust in Hongkong kan de stad zich daar niet meer tegen wapenen. Tijdens het tweede kwartaal was de groei al negatief. Een echte recessie dreigt. Eerste minister Cheung Kin-chung vroeg aan de ambtenaren om aan het werk te blijven. Hij was opgelucht dat de hulpdiensten tenminste nog goed draaien.
Bronnen: China Daily, stratfor.com, The Guardian, The South China Morning Post, Wikipedia
