Van vrijdag tot en met maandagochtend heeft Hongkong alweer chaos en geweld gekend. Er lijkt even een pauze te zijn. Van verschillende kanten wordt naar achtergronden en oplossingen gezocht.
Voorspel
Na het weekend van vrij vreedzame massaprotesten van 17, 18 augustus had het Civil Human Rights Front, de organisator van massale demonstraties, een betoging aangevraagd voor afgelopen zaterdag. De politie had vanwege het geweld van het weekend van 26 en 27 augustus die aanvraag afgewezen. Drie kopstukken van de opposanten werden een tijdlang vastgehouden en op borgtocht weer vrijgelaten. Een van hen is Joshua Wong. Zij moeten zich regelmatig melden bij de politie. Er loopt een onderzoek tegen hen voor het aanzetten tot illegale acties en de actieve deelname eraan.
Weekend van chaos en geweld
Op zaterdag en zondag hebben gematigde opposanten het verbod overtreden met ‘wandelingen’ en ‘religieuze bijeenkomsten’. Radicale actievoerders daarentegen hebben opnieuw een stadsguerrilla ontketend en met brandbommen en allerlei projectielen de politie bestookt. De ordehandhavers reageerden met traangas en waterkanonnen. Intussen zijn er de afgelopen maanden 900 activisten gearresteerd. De gewelddadige activisten nemen nu het openbaar vervoer en het vliegverkeer als mikpunt. Vandaag, maandag, lijken zij er niet in geslaagd het leven in de stad te ontregelen.
Timeline
We geven een tijdlijn van de gebeurtenissen, te beginnen met de meest recente.
Vandaag
Tegenstanders van de regeringen van Hongkong en van China probeerden maandagochtend het metroverkeer lam te leggen. Ze wilden dat doen door treindeuren te blokkeren en alarmtoetsen in te drukken. De politie heeft dat verijdeld door op te treden in stations en treinstellen. Ze verwijderden relschoppers van de trein, en ze fouilleerden sommigen. Het is moeilijk te zeggen hoeveel steun de activisten kregen van het publiek en hoeveel burgers zich tegen hen gingen kanten. Wel waren er slechts korte vertragingen tijdens de spits en functioneerde de metro snel weer normaal. Ook wilden de tegenstanders van de regeringen van Hongkong en van China het verkeer ontregelen door belangrijke verkeerswegen te blokkeren. Ze zijn daar niet in geslaagd. Het maandagverkeer verliep vrij vlot.
Vandaag begint ook in Hongkong het nieuwe schooljaar. Het is een belangrijke vraag hoeveel scholieren zullen meedoen aan de boycot waartoe radicale opposanten al wekenlang oproepen. De Chinese University of Hong Kong heeft de studentenvereniging gevraagd een betoging rond dit thema af te zeggen, om veiligheidsredenen.
Zondag
Op zondag waren er weer verboden demonstraties geweest. Volgens sommige bronnen namen daar tienduizenden opposanten van de regering en de politie aan deel. Daarna trokken vele rebellen weer naar de metrostations en ze gingen daar vandaan naar het vliegveld. Onderweg gooiden ze vanaf de snelweg bakstenen en metalen stangen op de Airport Express, de spoorweg naar het vliegveld. Ze slaagden niet in hun opzet om het vliegveld te bezetten. Wel konden ze toegangswegen en ingangen gedeeltelijk en tijdelijk afsluiten door met afgerukte hekken en bagagewagentjes barricaden op te werpen. Het waren vooral passagiers van vertrekkende en aankomende vluchten die hiervan grote hinder ondervonden.
Ook op zondag gaven volksvertegenwoordigers van de Democratic Alliance for the Betterment and Progress of Hong Kong, de grootste politieke partij, van Hongkong een persconferentie. Ze spraken zich uit tegen het geweld en gaven hun steun aan het politieoptreden.
Zaterdag
Op zaterdag hadden tegenstanders van de regering het betogingsverbod overtreden. Later op de dag richtten actievoerders in 32 van de 91 metrostations vernielingen aan. Zij zouden zich tegen het openbaar vervoerbedrijf richten omdat dit volgens hen ‘de kant van Beijing’ kiest. Er zijn 63 herrieschoppers aangehouden. Vooral in het station Tung Chung op het eiland Lantau werd de inrichting kort en klein geslagen en is de politie aangevallen. Slechts met charges en traangas slaagden de ordehandhavers erin het station te ontruimen. Het is nu gesloten voor reparaties. Toch waren er inwoners van Tung Chung die de politie uitscholden. Misschien waren zij onder de indruk van het gebruik van traangas. Het kan ook dat de tegenstanders van de politie hen hebben overtuigd tijdens een propagandacampagne die al een tijd lang loopt over beweerde samenwerking van de politie met gangsters. De nationale vlag van China is afgerukt, besmeurd en in het zwembad van Tung Chung gegooid. Agenten in burger die, met de woorden van de South China Morning Post, aangevallen werden ‘door gewelddadige bendes‘, vuurden tweemaal in de lucht. De politie heeft verklaard dat de agenten wel degelijk hun identiteit hadden bekendgemaakt.
Vrijdag
Op vrijdag hebben drie gemaskerde mannen een politieagent (45) die van zijn werk naar huis terugkeerde aangevallen en diepe steekwonden toegebracht. De aanvallers waren uitgedost als radicale actievoerders. De politie is met een onderzoek begonnen, onder andere naar de ware identiteit van de daders. In een column wijst Yonden Lhatoo, hoofd van de nieuwsredactie van de South China Morning Post, op groeiende risico’s. Via de sociale media worden dagelijks oproepen verspreid om de politie aan te vallen en hoe je dat kunt doen. Politiemensen vrezen voor aanvallen op hun gezin en op henzelf. De radicalen grijpen naar steeds gevaarlijker wapens. Zij willen, aldus Lhatoo, doelbewust een ingrijpen van Beijing uitlokken.
Waarschuwing
‘De auteurs van een officieel commentaar in Xinhua zien de acties in Hongkong als een poging om de stad van het vasteland te verwijderen. Zij menen echter ook dat de achterliggende bedoeling is om overal in het land onrust te stoken. De titel is: ‘Het geweld in Hongkong moet nu stoppen’. In het stuk worden er drie grenzen genoemd die niet mogen worden overschreden. ‘Niemand mag de nationale soevereiniteit en veiligheid schaden. Het is onduldbaar de macht van de centrale regering en het gezag van de Basic Law, de grondwet van Hongkong, aan te vechten. Hongkong gebruiken om het vasteland binnen te dringen en te ondermijnen is verboden’. Het commentaar eindigt nog een keer met een steunbetuiging aan de regering en de politie van Hongkong.
South China Morning Post, Xinhua, China Daily
Er was ook net een brandparty vlakbij het PLA garrison. Gelukkig waren de brandweer en politie snel bij. Want de soldaten hebben volle recht om zich zelf te verdedigen.
Gezamenlijk onderzoek van de universiteiten in Hong Kong (https://t.co/H9Zo3AOeDv?amp=1): “For many of them, the extradition bill is just the surface of a rotting system. It merely exposes the underlying problems that have been swept under the carpet for many years: the lack of democratic representation in the policy-making and legislative process, the declining accountability of the government, the blatant domination by a small clique of business and pro-Beijing elites, the increasing unimportance of public opinion, and the steady encroachment on people’s political rights and civil liberties. (…) We also found a high tolerance for the more radical and militant tactics of some of the younger protesters, even among those who consider themselves moderates.”