De traditionele pijlers van Hongkongs groei namelijk toerisme, handel, financiële diensten & vastgoed, staan onder druk en een onmiddellijke verbetering is niet in zicht. Een schril contrast met buurstad Shenzhen dat zich in toenemende mate als kennis- en productiecentrum opwerpt.
Brug naar Macao (foto Fin Times)
Het US$ 11 miljard kostend SST-station dat in Hong Kongs Victoria Harbour in aanbouw is, staat symbool voor de integratie met het vasteland. Zoals je in Brussel Zuid al gecontroleerd wordt door de Britse politie, zo zal de politie van de Volksrepubliek ook in dat station al controles uitvoeren om nadien sneller de Chinese grens te kunnen passeren. De 26 km spoorlijn voor aansluiting met het Chinese SST-net was oorspronkelijk bedoeld om in 2015 open te gaan, maar door diverse vertragingen zal dit uiteindelijk 2018 worden. Een teken aan de wand?
Feit is dat Financial Secretary John Tsang vindt dat de economie van Hongkong de slechtste tijd doormaakt sinds 20 jaar. Volgens Lily Lo van de Singaporese bank DBS is Hongkong echt afhankelijk van China en buitenlandse/transit handel, maar de Chinese buitenlandse handel vertraagt onmiskenbaar. Naast de spoorwegverbinding met het vasteland worden nog andere infrastructuurwerken gepland om Hongkong te laten schitteren als strategische hub in de Parelrivierdelta. Een 30 km lange brug wordt bijvoorbeeld aangelegd die Hongkong verbindt met Macao/Zhuhai op de westeroever van de Parelrivier. Ook dit project wordt geplaagd door technische moeilijkheden en vertragingen.
Trend neerwaarts
Hongkong haven: voorbij gestreefd
De traditionele pijlers van rijkdom- toerisme, handel, financiële diensten & vastgoed- verkeren allen in een neerwaartse trend. De containerhaven van Hongkong die in 2000 nog ’s werelds drukste was, viel ondertussen tot de vijfde plaats en werd voorbij gestreefd door de Chinese havens Shanghai, Shenzhen, Ningbo en Singapoer. Vroeger profiteerde Hongkong van de grote Chinese groei en van de lage intresten in de VS want de munt is gekoppeld aan de dollar. Nu gaat de Chinese groei echter wat trager en wordt verwacht dat de Fed de intrestvoeten optrekt. Het Hongkong bestuur prijst zich gelukkig als het brp met 1 tot 2 % zal stijgen.
File Chinese toeristen
De kleinhandel heeft het hardst te verduren. Tijdens de eerste 5 maanden dit jaar daalde het aantal vasteland toeristen met 12 % en de omzet met 11 %. In het tweede kwartaal zag de grote juwelier Chow Tai Fook zijn omzet met 22 % dalen. Handtas winkel Coach en uurwerkproducent Jaeger-LeCoultre sloten hun winkels. Zelfs de bescheiden theewinkelketen Cha Chaan Teng zag de verkoop slinken. Bij de keten Tsui Wah daalde de winst in maart met de helft. Kleinhandel, toerisme en aanverwante sectoren maken meer dan een derde uit van het brp en stellen 1,3 miljoen personen te werk.
Banken, vastgoed en financiële diensten zitten echter op hetzelfde hellend vlak. Directeur Yu Kam-hung bij CBRE voorspelt dat de vastgoedprijzen die al met tussen 10 % en 15% daalden tegenover de piek 18 maanden terug, het komend jaar nog eens 10% zouden kunnen achteruit gaan. Banken met vasteland klanten beginnen sommige falingen in de Volksrepubliek te voelen. De Bank of East Asia heeft recent 180 personeelsleden ontslagen wegens HK$ 2 miljard minder dan vorig jaar. Moody voorspelt dat de tegenstroom een test zal betekenen en het systeem onder druk zal zetten.
Reactie?
Sinds de affaire van de boekverkopers wordt in de publieke opinie geprobeerd om China als bemoeial en schuldige van de slechtere toestand voor te stellen. De rechtstaat zou een deuk gekregen hebben, zo wordt betoogd. De regering in Hongkong houdt zich traditioneel aan een ‘laisser faire’ politiek, maar de link van de munt aan de dollar heeft als gevolg dat geen echt eigen monetaire stimulering kan worden gevoerd. In zijn laatste regeringstoespraak was Chief Executive Leung vol lof over de nieuwe zijderoutes die Xi Jinping plant. Het is echter minder duidelijk hoe Hongkong een bruggenhoofd zou kunnen worden voor dit initiatief, hoewel de ervaring met internationale financiering, infrastructuur en de rechtsstaat wel pluspunten zijn.
Ondertussen geeft zelfs Forbes toe dat het de buurstad Shenzhen is die het dominant innovatiecentrum wordt in de regio: “ Shenzhen heeft een compleet ecosysteem dat op één plaats alle benodigdheden bevat voor alle stadia in de productie van elektronica. Dit maakte van de stad een basis voor starters, voor grote hightech bedrijven in wording en voor onafhankelijke innovatoren…” Personen die in Hongkong voor meer onafhankelijkheid pleiten van de Volksrepubliek, riskeren zich af te snijden van de echte Aziatische Silicon Valley.
Bronnen: FT, SCMP, Forbes
