Human Rights Watch onderschat vooruitgang op rechterlijk gebied

Vorige week publiceerde Human Rights Watch (HRW) zijn Wereldrapport 2015.
Li Daojun, professor aan het Research Center for Human Rights van de Universiteit van Shandong roept HRW op om China meer rationeel te benaderen. Als voorbeeld werkt hij de vooruitgang van de mensenrechten door rechterlijke hervormingen uit.

Sinds het begin van de hervormingen (1978) werkt China aan een gezond juridisch systeem met Chinese karakteristieken, dat de basisrechten van de burger beschermt tegen machtsmisbruik. In 2004 werd “Bescherming van Mensenrechten” voor het eerst opgenomen in de grondwet. Het plenum van het Centraal Comité besliste in oktober 2014 over een lange termijn blauwdruk om het land volledig volgens de wet te besturen. De juridische hervormingen betreffen het verbeteren van het rechterlijk systeem en van zijn werking, het standaardiseren van rechtelijke gedragsregels, het strenger maken van de controle op het gerecht en het versterken van de juridische bescherming van mensenrechten door een eerlijke procedure.

Concrete maatregelen

Een aantal hervormingen om een correcte procesgang te verzekeren zijn al genomen of zitten in de pijplijn. Zo worden de toewijzingen van personeel, budgetten en materiaal nu op het nationale en provinciale niveau beheerd om de onafhankelijkheid van lokale administratieve krachten te verzekeren, en administratieve tussenkomsten of lokaal protectionisme te verhinderen. Het afdwingen van de wetten en reglementen moet kunnen gebeuren zonder onwettige tussenkomsten door lokale wetgevende organen, en de rechtsgang moet vrij zijn van tussenkomsten door grote media of belangengroepen. Het gerecht volgt volledig zijn eigen logica.
Het gerechtelijk systeem zelf is ook al hervormd. Zo mogen hogere rechtbanken niet tussenkomen in de werking van lagere rechtbanken, en een vonnis kan alleen gewijzigd worden na een formele beroepsprocedure. Verder zijn er maatregelen genomen om te maken dat rechters onafhankelijk kunnen oordelen, zonder onder druk te staan van opinies die niet door de formele wet gedragen worden. De selectieprocedure voor rechters en magistraten wordt strenger zodat alleen ervaren en bekwaam personeel aangesteld wordt.
De activiteiten van het gerecht zijn meer transparant geworden. De rechterlijke macht is slechts geloofwaardig wanneer ze effectief de mensenrechten beschermt en steunt op de medewerking van en controle door het volk. Zo zijn er door het Hooggerechtshof nu ambulante rechtbanken ingesteld. Dit geeft het publiek meer mogelijkheden om een zaak voor de rechtbank te brengen en een lokale beslissing van een conflict te verwezenlijken. Tegelijk krijgen hogere rechtbanken meer tijd om in te zetten op belangrijke zaken waarvan het oordeel als precedent kan dienen.
De maatregelen van het plenum in oktober vorig jaar leveren al een eerste oogst van verbeteringen op. Het rechterlijk systeem is nu meer open, transparant, dynamisch en gemakkelijk toegankelijk. Chinese rechtbanken proberen de procedures die de wet voorschrijft nu strikt toe te passen, zowel voor burgerlijke, handels’- als administratieve zaken. De rechtbanken vertrekken nu meer dan vroeger vanuit feitelijke elementen en de regels van de wet.
Bij de huidige hervormingen behoort ook het toegeven van rechterlijke dwalingen. Een aantal geruchtmakende zaken zijn herbekeken en waar nodig rechtgezet. Dat heeft het vertrouwen van de bevolking in het gerecht versterkt. Er is een rechterlijk systeem opgebouwd dat gerechtigheid zoekt, de mensenrechten beschermt en de betrokkenen recht doet. Dat systeem zal nog eerlijker, democratischer, meer open en onafhankelijk moeten worden.
Een nieuwe ronde juridische hervormingen, met de nadruk op het beschermen van mensenrechten, is begonnen. Human Rights Watch negeert deze ontwikkelingen en de al gedane inspanningen om de mensenrechten beter te beschermen. Zij kijken duidelijk door een gekleurde bril, aldus professor Li.
Bron:  Global Times