De Chinese President Xi Jinping wil dat ideologische vorming een belangrijke plaats krijgt in de hogescholen. Ideologie komt wat hem betreft voortaan in alle onderdelen van het onderwijsproces aan bod. De partij moet ook daar leidinggevend zijn en blijven.
Studenten leggen eed af bij toetreding tot CPC, in Shandong
Xi deed zijn uitspraken tijdens een tweedaagse bijeenkomst over ‘Ideologisch en politiek werk in de Universiteiten en Hogescholen van China’ die gisteren werd afgesloten. Liu Yunshan, Wang Qishan en Zhang Gaoli van de hoogste partijleiding, waren erbij samen met topfunctionarissen van onderwijs en andere sectoren.
Onze weg is socialistisch
Xi zei onder andere: ‘de kwaliteit van het hoger onderwijs is van het hoogste belang. Daar worden mensen opgeleid die zullen zorgen voor de ontwikkeling van het land. China heeft een eigen geschiedenis en cultuur. Het land kent momenteel een specifieke situatie. Onze hogescholen moeten dan ook hun eigen pad volgen en zich ontpoppen als socialistische instituten met Chinese kenmerken’. Met die woorden keerde Xi zich impliciet tegen de invloed van het westerse gedachtegoed onder academici en intellectuelen in het algemeen. Iets waar hij, andere politici en ook professoren al vaker hun bezorgdheid over hebben geuit.
Partijbolwerken
Xi zei ook: ‘de zaak van het socialisme zal worden voortgezet door de mensen die hoger onderwijs volgen. Een correcte politieke oriëntatie daar is absoluut nodig. De CPC moet die instellingen leiden met het marxisme als leidraad’. Xi wil ‘bolwerken van trouw aan de leidende rol van de partij en aan haar beleid’ zien. Op verschillende manieren benadrukte Xi de leidinggevende rol van de partij en de loyaliteit van alle betrokkenen in het hoger onderwijs aan het marxisme en de partij. Omgekeerd horen partijfunctionarissen volgens Xi de voorrang te geven aan het partijwerk in het hoger onderwijs. ‘Laten ze ook een persoonlijke band kweken met intellectuelen en academici, bij hen het oor te luisteren leggen’.
De morele factor
De partijleider riep de lesgevers op ‘om marxistische ideologische vorming te geven. Zo kunnen studenten aan hun leven een correcte ideologische grondslag geven. De jongeren horen de richtingen te kennen waarin ontwikkeling in China en in de wereld kan gaan. Ze moeten geloof en vertrouwen aankweken in de communistische idealen en in het socialisme met Chinese kenmerken. Ideologische vorming is in wezen gericht op individuen. Het gaat er om hun morele en humanistische kwaliteiten te verbeteren. Zo zullen ze niet alleen deskundig, maar ook integer zijn. Ze zullen hun persoonlijk idealen en ambities laten aansluiten op de noden van het land’.
Er zal zo volgens Xi zo snel mogelijk werk worden gemaakt van een onderwijssysteem voor filosofie en sociale wetenschappen met Chinese kenmerken. Hij zei het ook nodig te vinden dat het ideologische onderwijs op een meer aantrekkelijke, levendige manier wordt gegeven.
Respons
Buitenlandse waarnemers zien in de toespraak van de Chinese partijleider een volgende stap in de evolutie van de afgelopen twee jaar. De partij wil volgens hen opnieuw een stevige greep krijgen op gebieden waar mensen zich aan haar controle onttrokken. Dat geldt voor media, publiekrecht en de academische wereld. Of academici en de studenten in China zelf gehoor zullen geven aan Xi’s oproepen valt af te wachten. Dat de leidinggevende rol van de partij in China onaantastbaar is, wordt echter in brede kring aanvaard in China, ook aan de hogescholen.
En het marxisme?
Minder duidelijk is of academici ook onder indruk zijn van de ideologische en marxistische kant van het verhaal. Professor Qiao Mu van de Beijing Foreign Studies University is een voorstander van de westerse liberale democratie. Hij is er gerust in: ‘de jonge intellectuelen hebben meer belangstelling voor de social media dan voor het socialisme’. Twee universiteitsvoorzitters reageren plichtmatig en selectief in de China Daily. Liu Wei, president van de Renmin University of China, heeft het over ‘het morele voorbeeld geven’, ‘talenten ontwikkelen’ en ‘humanistische betrokkenheid’. Peng Long, president, ook van de Beijing Foreign Studies University, onthoudt van Xi’s woorden vooral dat universiteiten ‘belangrijk zijn voor de ontwikkeling van hun studenten’. Daarom moeten professoren ‘deskundig zijn, maar ook edelmoedig’. De vraag blijft dus hoe groot de kans is op een terugkeer van het marxisme, met Chinese kenmerken, als richtsnoer van het wetenschappelijke en politieke denken.
Xinhua, Guardian, China Daily Asia, Japan Times
video van Xi’s toespraak op de bijeenkomst http://newscontent.cctv.com/NewJsp/news.jsp?fileId=386605
