Volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) zal stroom uit zonne-energie tegen 2030 verviervoudigen en helpen steenkool terug te dringen. De ‘World Energy Outlook 2024′ toont dat zonne-energie kernenergie, windenergie, waterkracht, gas en uiteindelijk, steenkool inhaalt om ’s werelds grootste bron van elektriciteit te worden tegen 2033. Als gevolg hiervan zal de wereldwijde CO² uitstoot ‘op korte termijn’ een piek bereiken met een omslagpunt in 2025.
De jaarlijkse World Energy Outlook van het IEA wordt elk najaar gepubliceerd. Een centraal thema dit jaar is het idee dat het wereldwijde energiesysteem een nieuw tijdperk ingaat, dat wordt gekenmerkt door een snelle groei van de vraag naar elektriciteit en een sterke toename van de levering van schone elektriciteit. Uitvoerend IEA-bestuurder Birol noemt dit nieuwe tijdperk het elektriciteitstijdperk, in tegenstelling tot het eerdere ‘steenkooltijdperk en het ‘olietijdperk.. Hij zegt dat ‘de toekomst van het energiesysteem elektrisch is’ en dat het ‘zich snel ontwikkelt naar steeds meer gebaseerd op schone elektriciteitsbronnen’. Het IEA stelt dat de vraag naar elektriciteit in de jaren tot 2035 zes keer zo snel zal stijgen als de totale wereldwijde stijging van de vraag naar energie,
Bovendien is schone elektriciteit, ondanks een snelle versnelling in de afgelopen jaren, nog niet snel genoeg gegroeid om aan de stijgende vraag te voldoen, waardoor er ruimte is voor fossiele brandstoffen om te blijven groeien. De wereldwijde zonne-energiecapaciteit is nu 40 keer zo groot als in 2010 en de windcapaciteit is zes keer zo groot. In 2023 werd een recordaantal van 560 GW aan hernieuwbare energiebronnen toegevoegd. Toch is de groei in schone elektriciteitsvoorziening nog steeds achtergebleven bij de stijgende vraag, wat inhoudt dat steenkoolenergie sinds 2010 met 23% is gestegen en gas met 36%, waardoor de uitstoot met 20% is toegenomen.
Inhaalbeweging zonne-energie
Dit gaat nu veranderen. In het rapport staat: ‘Bijna overal ter wereld is het nu goedkoper om wind- en zonne-energieprojecten op land te bouwen dan nieuwe centrales op fossiele brandstoffen. Hernieuwbare energie zal tussen 2022 en 2030 2,7 keer zo snel toenemen – net minder dan de verdrievoudiging die tijdens COP28 werd nagestreefd – maar schone elektriciteit zal de stijgende vraag tot 2030 en daarna nog steeds overtreffen. Uit de gegevens van het IEA blijkt dat de hoeveelheid elektriciteit die enkel door zonne-energie wordt opgewekt, tegen 2030 zal zijn verviervoudigd ten opzichte van 2023 – en tegen 2050 meer dan negen keer zo groot zal zijn. Dit houdt in dat zonne-energie in 2026 kernenergie, waterkracht en windenergie zal inhalen; in 2031 gas en in 2033 steenkool. Samen met een verdubbeling van de opwekking van windenergie en meer bescheiden vooruitgang voor kernenergie en waterkracht tegen 2030, zal schone elektriciteit de stroom uit steenkool terugdringen met een daling van 13% tegen 2030 en 34% tegen 2035.
Het IEA zegt dat China vorig jaar verantwoordelijk was voor 60% van de wereldwijde installaties voor hernieuwbare energie – en tot 2030 60% van de nieuwe capaciteit zal toevoegen. Dit betekent dat alleen al de opwekking van zonne-energie in China tegen het begin van de jaren 2030 de huidige totale elektriciteitsvraag van de VS zal overstijgen. In 2023 had de wereld al 1.610 GW aan zonne-energiecapaciteit geïnstalleerd., veel meer dan de 1.405 GW aan capaciteit die het IEA had verwacht in 2050.
Elektriciteit
De batterijopslagcapaciteit zal tegen 2030 1.630 GW bereiken terwijl 2 jaar geleden nog werd gezegd dat de batterijcapaciteit in 2050 slechts 1.296 GW zou bedragen. Naast het verhogen van de vooruitzichten voor zonne-energie en opslag, vermeldt het rapport dit jaar ook een aanzienlijk hogere wereldwijde vraag naar elektriciteit, die met 5% naar boven is bijgesteld in 2030. Deze herziening van de wereldwijde vraag met 1.700 terawattuur (TWh) in 2030 – bijna gelijk aan het huidige elektriciteitsverbruik in India – is veel groter dan de aanpassing van 1.000 TWh voor zonne-energie. Als gevolg daarvan heeft het IEA ook zijn vooruitzichten voor steenkoolvermogen in 2030 met bijna 900 TWh verhoogd.
Het IEA zegt dat de hogere vraag naar elektriciteit ‘voornamelijk’ te wijten is aan de ‘toegenomen activiteit in de lichte industrie met name in China, waarvan een groot deel samenhangt met een snelle opkomst van de productie van schone technologie’. Andere factoren zijn het sneller dan verwachte gebruik van elektrische voertuigen, de snellere elektrificatie van de industrie in ontwikkelingslanden en de opkomst van datacenters, zij het dat het IEA de overdreven berichtgeving bekritiseert over de AI-gedreven groei van de vraag naar stroom in datacentra,
China ‘elektrostaat’
Naarmate het ‘tijdperk van de elektriciteit’ versnelt, zullen energiebronnen in alle sectoren van de economie steeds meer geëlektrificeerd worden, inclusief verwarming, koeling, mobiliteit en industriële processen. Dit betekent dat het aandeel van elektriciteit in het eindverbruik van energie zal stijgen van 17% in 2010 en 20% in 2023 tot 24% in 2030 en 32% in 2050, aldus de vooruitzichten – een stijging van meer dan 50% ten opzichte van de huidige niveaus van elektrificatie. Eerder dit jaar zei het Rocky Mountain Institute dat China andere grote landen ‘voorbijgestreefd’ was op het gebied van snelle elektrificatie en dat het de ‘eerste grote elektrostaat’ was geworden. Elektriciteit is er nu al goed voor 26% van het energieverbruik en zal tegen 2050 bijna 45% uitmaken. Terloops vermeld: dat de stroomvoorziening in China op 15 jaar tijd zo sterk is verbeterd, schrijft Inside China Business toe aan de UHV-lijnen die sindsdien de productieregio’s in het westen verbinden met de regio’s van de consumenten in het oosten van het land.
Het rapport zegt verder dat de snelle opkomst van elektrische voertuigen in China een ‘belangrijke vertraging’ veroorzaakt in de groei van de vraag naar olie wereldwijd, wat ‘olieproducenten op het verkeerde been zet’. Het rapport legt uit: China was de afgelopen decennia de motor achter de groei van de oliemarkt, maar die motor schakelt nu over op elektriciteit. Ondanks negatieve berichtgeving steeg de wereldwijde verkoop van EV’s in de eerste helft van 2024 met 25%, waarbij China goed was voor 80% van de stijging, maar de rest van de wereldmarkt ook met 10% toenam.
Klimaatdoel
Ondanks deze veranderingen ligt de wereld op koers om de CO2-uitstoot tegen 2030 tot slechts 4% onder het niveau van 2023 te verminderen, waarschuwt het agentschap, wat zou leiden tot een opwarming van 2,4°C boven de pre-industriële temperaturen. Het agentschap zegt dat er een ‘steeds smaller, maar nog steeds haalbaar’ pad is om onder de 1,5°C te blijven, waarvoor meer schone elektriciteit, een snellere elektrificatie en een emissiereductie van 33% tegen 2030 nodig zijn. Dit jaar verkent het IEA in het licht van verhoogde geopolitieke risico’s en onzekerheden, ‘gevoeligheden’ rond zijn centrale vooruitzichten. Deze omvatten een tragere (of snellere) aanvaarding van elektrische voertuigen (EV’s), evenals een snellere groei van de belasting van datacenters en een grotere vraag naar airconditioning door hittegolven. Het agentschap blijft erbij dat zelfs als deze gevoeligheden worden gecombineerd, de wereldwijde vraag naar kolen, olie en gas – en de CO2-uitstoot – niet meer dan een paar jaar later dan verwacht zijn piek zal bereiken.
Bron : https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2024
https://www.carbonbrief.org/analysis-solar-surge-will-send-coal-power-tumbling-by-2030-iea-data-reveals/
Voorstelling van het rapport online (één uur)
