Incident met dodelijke slachtoffers op Tian An Men. Onderzoek loopt.UPD

Bij een incident met een luxejeep (een SUV) vielen maandag op het Tian An Men plein vijf dodelijke slachtoffers en 38 gewonden. Twee slachtoffers zijn nog in levensgevaar. De politie heeft een onderzoek geopend.

UPDATE: Het incident is sinds woensdag  officieel omschreven als een aanslag. Vijf verdachten zijn aangehouden. Er is niet bekend gemaakt dat het om Oeigoeren gaat, maar de namen van de verdachten wijzen daarop. Er zouden ook extremistische religieuze  teksten gevonden zijn.  De aanslag is door geen enkele organisatie opgeëist.

De SUV verliet de rijbaan en reed in op de talrijke bezoekers aan de ingang van de Verboden Stad. Het voertuig kwam tot stilstand tegen de marmeren borstwering van de Jinshui brug over de slotgracht en vatte vuur. Daarbij kwamen de drie inzittenden van het voertuig om. De politie meldt dat de bestuurder een Oeigoer uit Xinjiang was, vergezeld van zijn vrouw en zijn moeder. Zij kwamen om door zelfverbranding. Er zouden ook een vlag met islamistische opschriften en wapens in de auto zijn gevonden. De twee andere dodelijke slachtoffers zijn een Filippijnse en een man uit Guangdong. Onder de 38 gewonden waren ook de echtgenoot en de twee dochters van de vrouw die is omgekomen. De regering van de Filippijnen werkt met de Chinese overheid samen om de slachtoffers op te vangen en te repatriëren Volgens een onbevestigd en anoniem getuigenis op Weibo, de Chinese twitter, werd de jeep van het incident achtervolgd door politievoertuigen. De media besteden vandaag uitvoerig aandacht aan de gebeurtenis en wijzen vooral op het feit dat voor het eerst Beijing het doelwit van een dergelijke aanslag is geweest. Ook de vreemde en opvallende zaak dat de actie blijkbaar werd uitgevoerd door een ‘eenheid bestaande uit verwanten’ wordt benadrukt.

Het heeft een paar dagen geduurd voordat er in een officiële verklaring uitsluitsel werd gegeven over de aard van het incident, een ongeval of een aanslag.  Wel werd dinsdag bekendgemaakt dat de politie in de horeca van Beijing navraag deed naar hotelgasten en verdachte voertuigen. Er werd naar informatie gezocht over zeven mensen met een naam die op een Oeigoerse afkomst zou wijzen en een die een Han zou zijn. De nummerplaten waar vragen over worden gesteld zouden van Xinjiang zijn, de autonome regio voor Oeigoeren van diezelfde regio. Dat dit onderzoek iets met het incident te maken had werd niet meteen bevestigd.

Een woordvoerder van het ministerie van Defensie heeft op zijn maandelijkse perconferentie op een opvallende en merkwaardige manier gezinspeeld op de aanslag. “Terrorisme is een internationale vijand…vele nationale krijgsmachten hebben opdracht van hun regeringen om het te bestrijden. De ‘wet aangaande de nationale defensie en de reactie op noodsituaties’ is voor het Chinese leger de basis voor de strijd tegen verschillende terroristische activiteiten, in opdracht van de regering. Opmerkelijk was de eerste reactie van de Westerse pers, zoals de BBC , De Morgen en De Standaard. Die laatste kopte: “Chinese censuur ruimt ongeval op”. De Morgen titelde:”Hoe China alles over doden op Tiananmenplein in Peking wegwist”. In plaats van enig medeleven met de slachtoffers te tonen, gingen deze media breed in op vermeende pogingen van de Chinese overheid om het incident weg te stoppen. Dat er een doofpotoperatie zou geweest zijn klopt niet met de feiten. Het Chinese persagentschap en de Chinese media brengen wel degelijk verslag uit. Zij deden dat sober en zonder op de resultaten van het onderzoek vooruit te lopen: Xinhua, China Daily en People’s Daily hebben in het Engels over het incident bericht zonder zich uit te spreken over een ongeluk of een aanslag. Er wordt op Weibo over het incident geschreven, ook al worden de wildste verzinsels verwijderd. BBC gaat uitvoerig in op de manier waarop het incident aangepakt werd: de plaats werd afgezet, het nabije metrostation gesloten, journalisten (van de BBC) werden geweerd op de plaats van het ongeval. Allemaal elementen waar de BBC iets achter zoekt. Zou men in Londen een dergelijk incident misschien anders aanpakken?

De officiële Global Times legde er de nadruk op dat het te vroeg is om met zekerheid over een aanslag te spreken zolang dat niet door de politie was bevestigd. De krant plaatste een opiniestuk waarin de auteur zijn vertrouwen uitspreekt dat, mocht er sprake zijn van een aanslag, zoiets de maatschappij niet zou ontregelen en het politieke bestel niet aan het wankelen zou kunnen brengen. Men kan zich de vraag stellen waarom Global Times zo voorzichtig is met het lanceren van de hypothese van een aanslag, de andere media voorlopig  zelfs die mogelijkheid niet opperen en het internet op dit punt gecensureerd wordt. Allicht wil de overheid het vermoeden van een zelfmoordaanslag door Oeigoerse separatisten niet verspreiden vooraleer er volledige zekerheid is, om te vermijden dat demagogen negatieve  acties zouden uitlokken tegen de Oeigoeren. Etnische spanningen tussen Oeigoeren en Han leidden in juli 2009  in Urumqi, de hoofdstad van de autonome Oeigoerenregio Xinjiang tot rellen die meer dan 200 personen – in grote meerderheid Han – het leven kostten.

Bronnen: Global Times, BBC, De Standaard, De Morgen, Xinhua, China Daily, People’s Daily)