Op sociale media in verschillende Afrikaanse landen zijn beelden en verhalen verspreid van Afrikanen die in de Zuid-Chinese stad Guangzhou slecht behandeld zouden worden. De Chinese overheid zoekt, in samenwerking met Afrikaanse diplomaten naar een bevredigende oplossing door het gesprek aan te gaan.
Lastiggevallen? Gediscrimineerd?
Soms worden Afrikaanse klanten niet meer bediend in hotels en winkels. Controles en tests vanwege COVID-19 die hen worden opgelegd zouden overbodig zijn. Ze zouden midden in de nacht uit hun hotelkamer zijn gezet, hun paspoorten werden ingenomen. Ze zouden zijn bedreigd met arrestatie en deportatie. Anonieme getuigen beweren dat overheidsambtenaren dit goedkeuren of zelfs organiseren. Politiemensen zouden de klachten niet willen aanhoren.
Eerste bemiddelingspoging
Black Livity China, een website voor Afrikanen in China meldt het volgende: op 5 april zijn vertegenwoordigers van verschillende Afrikaanse gemeenschappen in China met de overheid in Guangdong over dit soort verhalen gaan praten. Het was blijkbaar een goed gesprek, maar bij sommigen bleef er twijfel. Daarop heeft de voorzitter van de Nigeriaanse gemeenschap in China, Maximus Ogbonna, een verslag gegeven over de ontmoeting en bijkomende vragen beantwoord. Ogbonna legt uit dat er getest wordt op buitenlanders, dus niet alleen Afrikanen, dat alles heeft te maken met de angst voor een tweede golf van besmettingen met het coronavirus. De overheid mag hun paspoort niet innemen, maar hier en daar gebeurt er op die regel een overtreding. Mensen testen die de hele tijd in China zijn gebleven is niet overbodig, want het gaat erom de contacten in China zelf na te gaan, om ervoor te zorgen dat het virus zich niet verder verspreidt.
De kracht van sociale media
Ook op Chinese sociale media verschijnen er vervolgens provocerende berichten die schade aanrichten voor ze verwijderd worden. Zo is er bijvoorbeeld een totaal uit de lucht gegrepen bewering over een lockdown van Yuexiu of Yaotai, buurten van Guangzhou waar veel Afrikanen wonen en werken. Op het einde van de week zijn er specifieke foto’s (van onbekende herkomst) die sensatie wekken. Op die beelden worden zwarten met mondmaskers door politieagenten voortgeduwd. Er is een foto van twee zwarte jongemannen met mondmaskers die blijkbaar dakloos op straat slapen. Het is echter niet duidelijk waar, wanneer en in welke omstandigheden die beelden en foto’s zijn genomen. Dit alles heeft verder tot grote verontwaardiging geleid op Afrikaanse sociale media en in sommige Afrikaanse kranten.
Diplomaten snellen toe
Een Chinese ambassadeur wordt door de parlementsvoorzitter van Nigeria op het matje geroepen. Van het gesprek heeft deze opnames gemaakt die hij via Twitter verspreidt, een hoogst ondiplomatieke zet. De Afrikaanse Unie en de ministeries van BuZa van Ghana, Oeganda en Zuid-Afrika uiten, ook op Twitter, hun bezorgdheid. Uiteindelijk zien ambassadeurs van enkele Afrikaanse landen zich genoodzaakt om in een brief uitleg te vragen aan het ministerie van Buitenlandse Zaken van China.
De bijdrage van de VS
Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en de topdiplomaat voor Afrika van de VS, assistent-minister van BuZa Tibor Nagy, beschuldigen China van racisme en veroordelen maar meteen de hele Chinese Afrikapolitiek. Ook verschillende Amerikaanse media (CNN onder andere) doen hun duit in het zakje en voorspellen dat dit alles de relatie tussen China en de Afrikaanse landen flink zal bekoelen.
De burgemeester van Guangzhou
Op een persconferentie op zondag zegt de burgemeester van Guangzhou, Wen Guohui, dat de stad is begonnen met een actieve campagne om 4.600 mensen uit risicolanden en hun medewerkers te testen. ‘Als het gaat om het beoordelen van mensen uit landen met een hoog risico, maakt het niet uit wanneer ze binnenkomen en waar ze wonen’, zegt de burgemeester. ‘We moeten hun gezondheid controleren, met nucleïnezuurtesten’.
Aard van de incidenten?
Het is duidelijk dat er incidenten geweest zijn, misschien vergelijkbaar met wat er in andere landen voorvalt. Burgers voelen zich soms onrechtvaardig of te streng behandeld, zijn gespannen. Ordehandhavers en autoriteiten zijn soms overijverig of betuttelend. Uiteraard lopen er ook in China racisten rond (en zij zullen zich, net als hier, vooral op social media thuisvoelen). Maar om te spreken over een ’traditie van discriminatie, of zelfs racisme’, zoals sommige journalisten of enkele Amerikaanse politici nu doen ? Ook is duidelijk dat de Chinese overheidsdiensten de klachten ernstig nemen.
Tweede bemiddelingspoging
Op maandag legt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken van China een schriftelijke verklaring af over de preventie en bestrijding van de epidemie in Guangdong waarbij Afrikaanse burgers betrokken waren. Wang Yi, de minister van Buitenlandse Zaken van China, belde met Moussa Faki Mahamat, voorzitter van de Afrikaanse Unie. Mahamat was een van de eersten die om uitleg verzocht over de berichten uit Guangzhou. Wang heeft hem kunnen geruststellen dat de Afrikaanse migranten in die stad beschermd zullen worden. Op Twitter noemt de AU topman het partnerschap tussen Afrika en China ‘sterk en broederlijk’.
‘Zorg op maat en verzet tegen racistische woorden of daden’
Op dinsdag heeft de ‘assistent-minister van Buitenlandse Zaken’ Chen Xiaodong een aantal Afrikaanse diplomatieke vertegenwoordigers in China ontmoet. Ook de gezondheidsautoriteiten van Guangdong houden een persconferentie. Hun boodschap is duidelijk: ‘wij hechten groot belang aan de bezorgdheid van Afrikaanse vrienden. Wij zullen de medische observatie- en gezondheidsmaatregelen (n.v.d.r. die de nationale overheid eist) met betrekking tot buitenlandse burgers verbeteren. Wij maken geen onderscheid en willen meer openbare gezondheidszorg en begeleiding bieden op maat van buitenlandse burgers. Ook zullen we verdere maatregelen nemen om Afrikaanse onderdanen die in moeilijkheden verkeren op te vangen. Er komt een effectief communicatiemechanisme met buitenlandse consulaten-generaal in Guangzhou. Wij blijven ons krachtig verzetten tegen racistische en discriminerende woorden of daden’.
Hoe verder?
De Afrikaanse diplomaten vonden de briefing van Chen Xiaodong geruststellend. Zij zullen de boodschappen overbrengen aan hun regeringen en hun burgers, ook die in Guangdong. De gezanten willen samenwerken met China om hun landgenoten in China aan te sporen de Chinese wet- en regelgeving na te leven die preventie en controle moeten waarborgen.
In de lijn van het positieve verleden
Meer dan de hype op sociale media ligt deze reactie in de lijn van wat tot nog toe de verhouding tussen China en de meeste Afrikaanse landen is geweest in de COVID-19 crisis. Afrikaanse regeringen erkennen de successen van China bij de bestrijding van de pandemie en zijn zich bewust van de noodzaak om wereldwijd hierin samen te werken. Duizenden Afrikanen hebben ondervonden dat er massale hulp uit China blijft komen. Door dit alles en door het verschijnsel dat er al jarenlang grote Afrikaanse gemeenschappen wonen en werken in China, wordt de bewering ‘dat er een diepgeworteld anti-Afrikaans racisme’ zou zijn in de praktijk weerlegd.
Bronnen: Nu.nl, Financial Times, SupChina.com, ChinaAfricaProject,Caixin, Xinhua, Global Times, fmprc.gov.cn (website min. BuZa China)
Sinds wanneer is onderverhuren legaal in NL. Wanneer een huis gebouwd is voor 4 personen maar er meer dan 14 Afrikanen in leven. Sinds wanneer zijn hotels legaal voor buitenlanders zonder Chinese id kaart. Chinezen doen niet moeilijk over wat geld maar nu kun je met geld moeilijk zulke dingen kopen. De meesten hebben geen app om te betalen of aan te geven dat je gezond ben. De probleem is dat meest die positief zijn getest erg moeilijk doen en er had zelfs één een verpleegster aangevallen. Weigerden te vertellen waar ze zijn geweest. Moeilijk aan te geven dat je bij de illegale kerk of moskee of illegale Afrikaanse prostituee was. Zelfs wat legale Afrikanen die naar Chinese kerken gaan zijn bij de illegale ondergrondse kerk geweest. Straks eindig je net zoals patiënt 0 van Zuid Korea. 黑人 (niet toegestaan) betekend illegaal migranten in het Chinese dit gaat niet echt over het ras. Dat deze mensen de taal niet snappen is hun eigen schuld.