Xi Jinping, secretaris-generaal van de Communistische Partij van China (CPC), heeft onlangs het idee geïntroduceerd van een ‘dubbele integratie van het marxisme’ in China.
Een studiegroep van de partij heeft het concept van de ‘2 integraties’ zoals het kernachtig wordt genoemd, toegelicht. De formule heeft een concrete historische achtergrond en komt erop neer dat de partij de grondbeginselen van het marxisme op de specifieke realiteit van het land toepast en de traditionele cultuur of beschaving van China verenigbaar maakt met het marxisme.
Qiushi
Het artikel van de studiegroep werd oorspronkelijk gepubliceerd in het Chinees in nummer 13, 2023 van het magazine Qiushi, het belangrijkste theoretische orgaan van de CPC. Een Engelstalige versie verscheen in nummer 4, september 2023 van de Engelse editie van het magazine, met als titel: The ‘Two Integrations’: the Only Path and Strongest Assurance for Our Success. De website Friends of Socialist China publiceerde het met een handige samenvatting vooraf.
Die samenvatting hebben wij vertaald, in afwachting van de vertaling van het complete artikel dat zal deel uitmaken van een dossier Socialisme in China.
Garantie voor succes
Het artikel begint met het volgende citaat van Xi Jinping :
‘Gezien de rijke fundamenten van onze meer dan 5.000 jaar oude beschaving, moeten we bij onze ontdekkingstocht naar het socialisme met Chinese kenmerken en de ontwikkeling van dat systeem de basisprincipes van het marxisme combineren met de specifieke reële omstandigheden en de traditionele cultuur van China. Deze rationele conclusie, waartoe onze verkenningen bij de opbouw van het Chinese socialisme hebben geleid, is de beste garantie voor ons succes.’
De tekst noemt de geschiedenis van de CPC een proces van voortdurende aanpassing van het marxisme aan de Chinese context en aan wat er in een bepaalde periode nodig was, en een cyclus van onophoudelijke theoretische vernieuwingen.
Aansluiting op de realiteit
Tijdens de nieuw-democratische revolutie (1921-1949) en de socialistische revolutie en ontwikkeling (1949-1978) liet de CPC de basisprincipes van het marxisme-leninisme aansluiten op de concrete realiteit van de Chinese revolutie. Zo was de partij in staat om het correcte revolutionaire pad te bewandelen door de steden vanaf het platteland te omsingelen en de staatsmacht met militair geweld te grijpen, de overwinning in de nieuw-democratische revolutie te behalen, de socialistische revolutie door te voeren en een socialistische ontwikkeling op gang te brengen die veel positieve resultaten opleverde. Het was de periode waarin de CPC de Gedachte Mao Zedong grondvestte, verrijkte en verder ontwikkelde, wat de eerste historische stap betekende in de aanpassing van het marxisme aan de Chinese context en aan wat China toen nodig had.
Mao en het culturele erfgoed
Bij het uittekenen van het pad voor de revolutie en de ontwikkeling van China hechtte Mao Zedong belang aan de interpretatie en toepassing van het marxisme vanuit een nationaal perspectief en liet hij een grote vaardigheid zien in het putten uit het Chinese culturele erfgoed 1. Zo zei hij ooit: ‘we moeten uit onze geschiedenis van Confucius tot Sun Yat-sen de essentie halen en deze waardevolle erfenis tot de onze maken.’ Mao pleitte ervoor om het verleden te benutten voor het heden en hij benadrukte de noodzaak om ‘het culturele erfgoed van China op allerlei manieren en kritisch aan te wenden, de feodale rommel ervan te verwerpen en de democratische essentie ervan te assimileren’ en ‘ons de dingen die we geërfd hebben echt toe te eigenen’. Op deze manier liet Mao zien dat hij in de praktijk de beste elementen kon inzetten van de Chinese traditionele cultuur die hij door en door kende.
Het Chinese denken en de politiek
Volgens de tekst heeft de CPC zich geïnspireerd op het Chinese concept dat de staat voortkomt uit het volk, op het principe dat iedereen moet kunnen deelnemen aan het bestuur, op de traditie van gezamenlijk en consultatief bestuur en de politieke wijsheid om iedereen te betrekken, te zoeken naar punten van overeenstemming en verschillen opzij te zetten. Hieruit vloeide het systeem voort van de volkscongressen, van een samenwerking tussen meer partijen en het politiek overleg onder leiding van de CPC.
Het denken van Deng
De tekst bevat vervolgens een belangrijk citaat van Deng Xiaoping. ‘In het socialistische China dat we opbouwen moet de beschaving een hoog materieel, maar ook een hoog cultureel en ideologisch niveau bezitten. Alleen als we het op die beide fronten goed doen, kunnen we zeggen dat we aan een socialisme met Chinese karakteristieken bouwen’. Deng benadrukte daarbij de noodzaak om de uitstekende culturele tradities van de Chinese natie en de uitmuntende tradities van de partij voort te zetten en te ontwikkelen, zich te verzetten tegen voortlevende feodale invloeden en zich te wapenen tegen de schade die kan voortkomen uit decadente kapitalistische ideeën. Hij stelde bovendien fundamentele criteria voor om al het werk van de partij te beoordelen, namelijk of het bevorderlijk is voor de groei van de productiekrachten in een socialistische samenleving, of het de socialistische staat sterker maakt en of het zorgt voor een verhoging van de levensstandaard van het volk.
Belang van realiteit en cultuur
Xi Jinping, zo gaat het artikel verder, heeft erop gewezen dat ‘de basisprincipes van het marxisme moeten aansluiten bij de specifieke realiteit van China. Verder moeten we met onze nationale traditionele cultuur en de cultuur van andere landen op de correcte manier omgaan om onszelf te voorzien van alle uitmuntende intellectuele en culturele prestaties van de mensheid.’
Het marxisme van Xi
Het denken van Xi Jinping gaat uit van het marxisme, dat de mensen centraal stelt, en put uitgebreid uit de oude Chinese bestuursprincipes die zeggen dat de staat voortkomt uit het volk en ervoor moet zorgen dat het volk veiligheid, welvaart en voldoening kent. Het denken van Xi volgt ook de marxistische principes rond de relatie tussen mens en natuur en put uit Chinese wijsheden over het milieu, inclusief het idee dat de mensheid een integraal onderdeel is van de natuur en van alle dingen die naast elkaar bestaan. Xi houdt logischerwijze vast aan marxistische ideeën over de wereldgeschiedenis en draagt de ruimdenkende visies uit die in de traditionele Chinese cultuur worden voorgestaan, zoals het streven naar welvaart voor iedereen en harmonie tussen alle naties. Dat is de achtergrond waaruit projecten voortkomen zoals het streven naar een wereldwijde gemeenschap met een gedeelde toekomst en het Belt and Road Initiative (BRI).
Chinese voedingsbodem
Het artikel legt uit dat nadat het marxisme in China werd geïntroduceerd, de stellingen ervan enthousiast door het Chinese volk werden omarmd in een tijd dat verschillende ideologische stromingen fel met elkaar wedijverden. De marxistische stellingen konden uiteindelijk wortel schieten en vrucht afwerpen in China. Dit was verre van toevallig. Het was eerder omdat ze in overeenstemming waren met de duizenden jaren oude cultuur van China en de gemeenschappelijke waarden die Chinezen intuïtief toepassen in hun dagelijks leven. Alleen als twee elementen wederzijds compatibel zijn kunnen ze een dergelijke authentieke integratie bereiken.
Geen kopie
Deze combinatie is geen exacte kopie van eerdere vormen van de Chinese beschaving waarmee we eenvoudig onze geschiedenis en cultuur voortzetten. Het is ook geen blauwdruk om mechanisch de ideeën van klassieke marxistische auteurs toe te passen, en geen heruitgave van het socialisme zoals het elders in praktijk werd gebracht, noch is het een duplicaat van de modernisering in andere landen. Het is eerder een combinatie van de basisprincipes van het wetenschappelijk socialisme met de specifieke realiteit, de historische en culturele tradities en de concrete situatie van het moment in China. Ze vereist een harmonieuze vermenging van het communistische perspectief en socialistische overtuigingen met de duizenden jaren oude idealen van de Chinese natie.
Tweerichtingsverkeer
Integratie, zo wordt uitgelegd, is hier niet de samenvoeging van verschillende losse componenten. Het is geen eenvoudige fysieke convergentie, maar vereist in plaats daarvan volledige samensmelting. Daar waar het marxisme China ingrijpend heeft veranderd, heeft China het marxisme ook enorm verrijkt.
Vertaling en bewerking: D. Nimmegeers
Voetnoten
- Mao gaf klassieke Chinese uitdrukkingen zoals “de waarheid zoeken in feiten” een nieuwe betekenis. Hij gebruikte ze voor de marxistische benadering van denken en werken om alle acties te baseren op de realiteit ↩︎
- Xi Jinping zei eens dat zoals een enkele waterdruppel de zon kan weerspiegelen, de Tempel van de 3 Su’s de breedte en de diepte van de Chinese cultuur weerspiegelt. ↩︎
