De ondernemerswereld vond reeds enkele decennia terug de weg naar China. Bush kwam pas recentelijk tot de vaststelling dat een politiek tot klimaatverandering zonder China tot mislukken gedoemd is. Sinds een paar jaren daagt de Chinafactor nu ook bij de internationale bonden. “China zet meer en meer de sociale normen uit, want nooit eerder trok een land zowel jobs aan tezelfdertijd zowel onderaan als bovenaan de productieketen”, aldus “Global labour Strategies”. Mundiaal is één op vier werknemers een Chinees en indien de Chinese eenheidsvakbond ACFTU met zijn meer dan 170 miljoen leden zou aansluiten bij de ITUC, verdubbelt gelijk het aantal vertegenwoordigde werknemers… In 2005 stierven 386.000 Chinese werknemers als gevolg van een arbeidsongeval. 16 miljoen Chinese ondernemingen stellen 200 miljoen werknemers te werk die onderhevig zijn aan giftige toxische stoffen. Er zijn meer migranten in China dan werkers in de USA.
De van de Amerikaanse vakbond AFL-CIO afgescheurde bonden verzameld in “Change to win” brachten in mei 2007 een tiendaags bezoek aan hun Chinese collega’s. ITUC die zowel de voormalige internationale kristelijke als socialistische vakbonden verenigt met de AFL-CIO als het Franse CGT, besloot eind 2007 een “kritische dialoog” aan te gaan met de ACFTU. De studiedagen van de Europese Ondernemingsraden in juni waren hier een vervolg op.
China onderschreef bepaalde internationale conventies, andere weer niet; het recht tot het staken is grondwettelijk niet erkend, maar wel het werk tot het “ophouden met werken” en de slow-down. In 2005 waren er meer dan 300.000 arbeidsconflicten. Bij het ACFTU dat zich voorheen specialiseerde in personeelsfeestjes-en diensten, ziekenbezoek en recentelijk in het organiseren van het Chinees nieuwjaar voor migranten, begint het besef te groeien dat ze zich meer strijdbaar moeten opstellen bij het opeisen van rechten in de niet-traditionele sectoren die aan belang winnen zoals bij joint-ventures, de privésector, de migranten… Na tegensputteren van Walmarkt werden bijvoorbeeld in 77 filialen ervan vakbondsafdelingen opgericht. Nu zou in 73 pct van buitenlandse ondernemingen de bond een afdeling hebben. 50 miljoen migranten sloten zich gedurende de laatste jaren bij de vakbond aan.
Tijdens de studiedagen werden een aantal voorbeelden gegeven van Europese ondernemingsraden die ervaringen uitwisselden met hun collega’s in China. Vooral de recente wet over het arbeidscontract stond centraal. Hoewel de oude Arbeidswet het afsluiten van een contract verplichtte, deden 80 pct van de bedrijven dit niet. Vaak werden lonen te laat betaald, overuren zijn schering en inslag… Het nieuwe ontwerp van wet kreeg 200.000 reacties via Internet maar vooral het Amerikaans en het Europees patronaat schoten het ontwerp af omdat het “te sterk de werknemers bevoordeligde”. Na reacties uit de VS en Europa van onder meer de vakbonden van betrokken multinationals en ook na een aanpassing van het voorstel door het Volkscongres werd het voorstel wet. Firma Huawei met zijn 7000 werknemers die poogde de wet te omzeilen werd op de vingers getikt zowel door akties van de eigen ACFTU-afdeling als door de overheid en dit werd uitvoerig door de media gecoverd. Sedert 1 januari 2008 is de wet die geïnspireerd is op de Europese filosofie van arbeidsbescherming, nu van kracht. De werkers worden verondersteld een arbeidscontract te bezitten; het gebruik van contracten van bepaalde of van korte duur wordt beperkt; de proefperiode wordt gestandaardiseerd; ontslag – en dito vergoeding wordt geregeld; ook het gebruik van tijdelijken; voorts wordt part-time definieert en overuren geregeld; de vakbond krijgt meer armslag…In mei 2008 werd een nieuwe wet van kracht inzake bemiddeling arbeidsgeschillen. Overigens plant de Chinese wetgever nog nieuwe initiatieven qua sociale- en vakbondsrechten. Kortom er is een sociale dynamiek in gang gezet waar de internationale vakbonden zeker niet onverschillig tegenover kunnen blijven en waakzaamheid blijft ook geboden t.a.v. de naleving van de wetten. De verhouding tussen ACFTU en de internationale vakbondsbeweging is klaar om concrete gestalte aan te nemen. (JJ)
Dit artikel werd toegevoegd
op zaterdag 11 april 2009 om 15:50 geplaatst onder thema Commentaar, Maatschappij.
Je kan de reacties op dit artikel volgen via de RSS 2.0 feed.
Je kan een reactie plaatsen, of een link maken vanop uw eigen website.
