Jan Reyniers (OPINIE)
De schuld afschuiven op andere landen lost het probleem niet op en zal ‘ernstige schade’ toebrengen aan bilaterale acties op het gebied van drugsbestrijding.

Het Chinese Ministerie van Openbare Veiligheid heeft zich uitgesproken tegen Trumps besluit om een heffing van 10 procent in te stellen op alle Chinese import. In een rapport noemt dit het besluit schadelijk voor de bilaterale samenwerking bij de bestrijding van het gebruik van fentanyl, een reusachtig drugsprobleem in de VS, waar het product ook omschreven wordt als de ‘zombiedrug’.
In het Chinese rapport staat dat ‘volgens gerechtelijke VS-statistieken 86 procent van de veroordeelden inzake de handel in fentanyl in het fiscale jaar 2023 Amerikaanse burgers waren’.
Het ministerie stelt verder dat ‘de schuld afschuiven op andere landen de problemen niet oplost en dat die houding ‘ernstige schade’ zal toebrengen aan de bilaterale acties op het gebied van drugsbestrijding’.
Volgens Washington zijn de verhoogde tarieven bedoeld om de toestroom in de VS van opioïden en andere drugs, waaronder fentanyl, tegen te gaan.
China stelt echter dat ‘de hoofdoorzaak van de Amerikaanse fentanylcrisis in de VS zélf ligt. De fundamentele oplossingen moeten worden gezocht in het verminderen van de binnenlandse vraag naar drugs [in de VS] en in het versterken van de samenwerking [met China] op het gebied van wetshandhaving’.
Het spreekt dan ook voor zich dat de samenwerking en het vertrouwen tussen China en de VS inzake drugsbestrijding hierdoor ernstige schade kan oplopen.
Tot voor kort – en als het van China afhangt hoeft dat niet te veranderen – bestond er een uitgebreide praktische samenwerking tussen de twee staten op het gebied van drugsbestrijding. De laatste jaren was er ook sprake van een tastbare vooruitgang op dat terrein, meer concreet op het vlak van gecontroleerde stoffen en bij het opschonen van online reclame.
De hoofdoorzaak van de fentanylcrisis in de VS ligt bij de VS zélf
China was het eerste land ter wereld dat in 2019 alle fentanylgerelateerde substanties in een categorie van gereguleerde stoffen plaatste. Het land zou dat gedaan hebben op verzoek van de VS. ‘Van een ongebreideld binnenlands misbruik van de drug in China was [en is] immers hoegenaamd geen sprake’, aldus nog het ministerie.
‘China heeft nog geen enkel bericht uit de VS ontvangen over de mogelijke inbeslagname van dergelijke stoffen die uit China afkomstig zouden zijn’, voegde het er nog aan toe.
China dringt er vandaag bij de VS op aan om zijn eigen foute praktijken te corrigeren. Beijing hoopt de moeizaam bereikte gunstige sfeer in de Chinees-Amerikaanse samenwerking op het gebied van drugsbestrijding te kunnen handhaven. Het vraagt Washington dan ook nieuwe inspanningen te leveren voor een stabiele, gezonde en duurzame ontwikkeling van de Chinees-Amerikaanse betrekkingen.
Ook de Chinese staatsmedia lieten zich niet onbetuigd: Yuyuan Tantian – een social media-account van de staatsomroep CCTV – trok van leer tegen de VS omdat het land de fentanylkwestie misbruikt om de verhoogde tarieven te rechtvaardigen. Daar wordt gesproken over ‘politieke manipulatie en een afleidingsmanoeuvre om de aandacht van binnenlandse spanningen [in de VS] af te leiden’.
Zoals we dat ondertussen meer en meer als ‘vanzelfsprekend’ ervaren, lijkt de huidige VS-benadering in strijd met de feiten. Gaat het hier werkelijk om een geloofwaardige Chinese dreiging? Op de sociale media schrijven insiders dat China de VS de voorbije jaren actief heeft geholpen om het fentanylprobleem onder controle te krijgen en dat er daarbij opmerkelijke resultaten zouden zijn geboekt.
In 2023 waren 86 procent van de veroordeelden wegens handel in fentanyl Amerikaanse burgers
Bronnen in Beijing stellen bovendien dat de opgeschroefde tarieven alleen maar averechts zullen werken wat betreft de eigen economische belangen van de VS én dat ze de wereldwijde samenwerking op het gebied van drugsbestrijding in gevaar brengen.
De kern van het fentanylprobleem lijkt inderdaad in de VS te liggen. De oorzaken van het succes van de ‘zombiedrug’ liggen bij de buitensporige marketing van de farmaceutische industrie in de VS, bij de mazen in het net van het medisch toezicht en bij de sociale cultuur die de gevolgen van een toenemend drugsgebruik in grote mate negeert en/of tolereert.
Ondanks de escalerende spanningen bleef de controle op verdovende middelen tot vandaag één van de weinige samenwerkingsgebieden tussen de twee wereldmachten. In 2019 kondigden Chinese en Amerikaanse drugsinstanties aan dat ze efficiënt hadden samengewerkt en dat ze inspanningen zouden blijven leveren om smokkelbendes op te rollen.
De samenwerking liep echter spaak tijdens de Covid-19 pandemie toen geopolitieke tegenwind de bilaterale banden naar het laagste punt in decennia duwde. Het duurde tot na de top tussen Joe Biden en Xi Jinping in 2023 vooraleer de samenwerking weer op gang kwam.
De daaruit voortvloeiende dooi leidde vorig jaar tot een hervatting van de besprekingen tussen de twee landen. Het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken prees het akkoord als een voorbeeld van succesvolle samenwerking op het gebied van drugsbestrijding en wetshandhaving.
Als Trump de samenwerking en het vertrouwen tussen China en de VS op het gebied van drugsbestrijding ernstige schade toebrengt, is de kans groot dat hij zichzelf en zijn volk in de vingers snijdt en dat het gebruik van de ‘zombiedrug’ in zijn land (nog) zal toenemen.
Bron: China warns that US tariffs will hit fentanyl cooperation efforts, damage trust
*De tekst Invoerrechten schaden VS-China samenwerking in drugsbestrijding is overgenomen van de DeWereldMorgen, met toestemming van de auteur en de redactie.
Lees verder:
Foreign Ministry Spokesperson Lin Jian’s Regular Press Conference on February 5, 2025
Foreign Ministry Spokesperson’s Remarks on U.S. Tariffs on Imports from China