De minister van Buitenlandse Zaken van Iran, Mohammad Javad Zarif, was op bezoek in Beijing. De Iraanse minister kreeg een hartelijke ontvangst. Er werden gelijkluidende geopolitieke standpunten ingenomen. Dat alles past bij de steeds beter wordende betrekkingen tussen China en Iran.
Iran en China hebben gewaarschuwd dat ze een mogelijke opzegging van het akkoord over het Iraanse kernprogramma niet zullen accepteren.
Overeenkomst in gevaar
In juli 2015 bereikten de VS, China, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Rusland een overeenkomst. Die garandeerde Iran het recht op de ontwikkeling van kernenergie voor vreedzame doeleinden. In ruil daarvoor moest het land alles nalaten dat voor de ontwikkeling van kernwapens zou kunnen dienen. De pas verkozen president van de VS heeft laten weten dat hij zich tegen dat akkoord verzet. Hij wil op nieuwe onderhandelingen erover aansturen. Vorige week heeft de senaat van de VS, waar de Republikeinse Partij nu de macht uitoefent, bovendien beslist om Iran nog tien jaar langer met eenzijdige Amerikaanse sancties onder druk te zetten.
Waarschuwingen
Op 5 december hebben Mohammad Javad Zarif voor Iran en Wang Yi voor China elkaar voor het eerst ontmoet. Dat was in het kader van een jaarlijkse afspraak voor overleg tussen ministers van Buitenlandse Zaken van Iran en China. De Iraanse minister verklaarde dat de zeven landen die de kerndeal hadden afgesloten verplicht zijn om hem helemaal uit te voeren. Wang Yi, zijn Chinese collega, sloot zich hierbij in niet mis te verstane bewoordingen aan. ‘Welke politieke veranderingen er ook plaatsvinden in de deelnemende landen, zij moeten zich houden aan wat er is overeengekomen’, zei Wang. Volgens de Chinese minister moet het akkoord ‘verder, volledig en effectief ten uitvoer worden gebracht. Elk land moet zijn verantwoordelijkheid opnemen. Bovendien is dat in het belang van alle betrokkenen’.
China naar Iran
In januari, tijdens een bezoek van president Xi Jinping, had Iran al laten weten dat het zijn economische betrekkingen met China zou verstevigen. Ook op het vlak van veiligheidsproblemen wilde het de banden aanhalen. In november had de Chinese minister van landsverdediging Chang Wanquan een driedaags bezoek aan de Iraanse hoofdstad Teheran gebracht. De twee landen zouden militaire praktijkervaringen gaan uitwisselen en China zou voor training en logistiek van Iraanse marine- en luchtmachtbasissen in de Perzische Golf gebruik mogen maken. Het gaat hier voorlopig om een weinig diepgaande en voorzichtige relatie.
Belt and Road Initiative
Het is vooral op het vlak van economische betrekkingen dat China en Iran het steeds beter met elkaar lijken te kunnen vinden. De Iraanse minister van BuZa Mohammad Javad Zarif noemde het Belt and Road Initiative (BRI), de nieuwe zijderoutes, een project dat voor alle deelnemende partijen gunstig zal zijn en tot samenwerking zal leiden. Iran wil mee in het BRI stappen en het partnerschap met China verrijken want China is ‘een goede vriend die zijn trouw in harde tijden heeft bewezen’. Chinese waarnemers merken op dat Iran al meer dan twee jaar bezig is zijn ontwikkelingsstrategie af te stemmen op het BRI. Het West-Aziatische land noemt het een inclusief initiatief, waar vele landen welkom zijn. Het vindt er niets bedreigends aan, in tegenstelling tot sommige andere landen.
Pragmatische samenwerking
Beijing hoopt vooral op gunstige ontwikkelingen in de energiesector. Iran heeft olie en gas, en het toont interesse voor nieuwe duurzame energiebronnen (wind, zon, kernenergie). Teheran wil na de jarenlange ellende ten gevolge van de sancties zijn infrastructuur moderniseren en verstevigen. China kan bijdragen aan de bouw van wegen, spoorwegen, havens, vliegvelden en bij de ontwikkeling van telecommunicatie. Er is ook samenwerking mogelijk in de landbouw waar China met innoverende technieken hulp kan bieden. Een voorbeeld hiervan is de verwerking van producten die voor Iran belangrijk zijn zoals pistachenoten en saffraan. Wang Yi bevestigde dat er afspraken waren gemaakt voor uitgediepte bilaterale betrekkingen. ‘China en Iran zullen elkaars sterke punten op een pragmatische wijze aanvullen’. Na zijn bezoek aan China ging de Iraanse minister van BuZa naar India en Japan.
Xinhua, Reuters, Morning Star, BreakingEnergy.com
video’s van Chinese staatstelevisie
