De minister van Buitenlandse Zaken van Japan Fumio Kishida is in China van vrijdag tot en met zondag. Kishida heeft gesprekken gehad met zijn collega Wang Yi en met Yang Jiechi, de specialist BuZa in de Chinese Staatsraad (het kabinet) en de Chinese premier Li Keqiang. Er zijn intentieverklaringen en punten van overeenkomst uitgesproken.
Voor het eerst in meer dan vier jaar brengt een Japans minister van BuZa in functie een bezoek aan China. De beide landen proberen hun meningsverschillen over regionale en mondiale politieke kwesties tijdelijk weer minder aandacht te geven en zoeken naar meer terreinen waarop ze het eens kunnen worden, in het economische belang van allebei en van de wereldeconomie en om de vrede in de regio te bewaren.
Geschillen en overleg China Japan
Japan en China hebben geschillen over eilanden en rotsen in de Oost-Chinese Zee. Japan voert samen met de VS (en wellicht op aanstichten van Washington) een steeds agressiever beleid betreffende de Zuid-Chinese Zee waar zij geen gebieden claimen, maar zeggen de vrijheid van doorvaart te willen beschermen. Beijing ziet hierin een strategie om China in te perken en een militaristische bedreiging.
Japan en China willen echter stilaan vaker contacten organiseren op hoog niveau. De wil om dat te doen leek de afgelopen tijd weer te verdwijnen. Zowel Tokio als Beijing zien in het bezoek van minister Kishida een positief signaal dat het weer de goede kant kan opgaan. Het bezoek van De Japanse minister dient onder andere als voorbereiding van een volgende topontmoeting tussen de Japanse premier Shinzo Abe en de Chinese president Xi Jinping. De twee leiders hebben elkaar enkel in de marge van conferenties gesproken en laten hun adviseurs de mogelijkheden aftasten voor een echt vruchtbaar overleg met elkaar in Japan of China zelf. Na China zal Fumio Kishida Myanmar, Thailand, Laos en Vietnam aandoen.
Voortbouwen
Zowel premier Li Keqiang als minister Wang Yi vroegen om elke dubbelzinnigheid en aarzeling te laten varen bij principiële punten en rekening te houden met de geschiedenis. Zij vonden dat Japan en China zich moeten houden aan de vier politieke documenten die de beide landen hebben ondertekend: de Gemeenschappelijke Verklaring van 1972, het Vredes- en Vriendschapsverdrag van 1978, de Gemeenschappelijke Verklaring van 1998 en de Verklaring voor Strategische en Wederzijds Gunstige Betrekkingen van 2008. Ze vroegen ook aan Japan de relatie met China als een positieve kans voor de twee landen te zien, zoals Tokio het eens had genoemd. Kishida heeft daarop gereageerd met de belofte dat Japan de geest van de vier politieke documenten indachtig wil zijn en wil voortbouwen op het werk dat decennia geleden door de vroegere leiders van China en Japan in gang is gezet, in een geest van wederzijds respect. Kishida heeft China bedankt voor zijn blijken van medeleven en voor zijn bijstand bij de aardbeving die de Japanse prefectuur Kumamoto half april teisterde.
Fumio Kishida en zijn Chinese collega Wang Yi hebben vier uur lang overleg gehad over de betrekkingen en de hangende kwesties tussen de twee landen, over de situatie op het Koreaanse schiereiland en over de Zuid Chinese Zee en Taiwan. Kishida en Wang hebben beiden hun bezorgdheid geuit over bepaalde acties van Noord-Korea en zullen samenwerken om de sancties van de VN tegen de nucleaire ambities van Pyongyang te laten slagen.
Kansen en mogelijkheden
Kishida benadrukt de noodzaak van meer wederzijds vertrouwen en stelt voor om hieraan te werken door een intensievere samenwerking rond de economie, het milieu en uitwisselingen tussen jongeren. Japan zal ook de regels voor het verkrijgen van een visum voor Chinese bezoekers vereenvoudigen. Voor Wang zijn de verjaardagen van 45 jaar normalisatie van de diplomatieke banden en van de 40 jaar van het Vriendschapsverdrag tussen China en Japan, respectievelijk in 2017 en 2018 uitstekende gelegenheden om de diplomatieke banden aan te halen.
Premier Li wees op de mogelijkheden die er zijn om de goede wil en de bereidheid tot samenwerking te laten zien bij de drielandenbesprekingen tussen China, Japan en de Republiek Korea(Zuid-Korea). Die zijn na een impasse door regionale spanningen hervat in november 2015. De drie gesprekspartners nemen om beurt het voorzitterschap waar en dit jaar zit Japan de besprekingen voor.
De beide ministers van Buitenlandse Zaken hebben in elk geval duidelijk verklaard dat de twee landen ‘als partners willen samenwerken’ en geen ‘bedreiging voor elkaar zijn’.
www.japantimes.co.jp, Xinhua, China Daily
