In reactie op de problemen met de kerncentrale in Japan China neemt maatregelen voor de volksgezondheid op korte termijn. Daarnaast is het debat over kerneenergie geopend. En blijkt China innoverend in alternatieve kerntechnologieën.
Het Ministerie van Volksgezondheid heeft 14 kuststeden opdracht gegeven nauwkeurig het drinkwater en het voedsel te controleren op straling nadat vorig weekend in noordoost China op vier plaatsen tengevolge van de problemen in Japan verhoogde maar nog ongevaarlijke concentraties radioactief jodium gemeten werden . De invoer van Japanse melkproducten, zeevruchten en groenten is opgeschort.
Wei Zhaofeng, ondervoorzitter van de Chinese Raad voor Electriciteit, (waar de grote electriciteitsproducenten bij aangesloten zijn) heeft laten weten dat het plan voor de uitbouw van kernenergie tegen 2020 wellicht teruggeschroefd wordt, aldus Caixin. Dat men het doel van 43 GW totale capaciteit (zowat tien keer het totaal van Doel) voorzien tegen 2015 nog zou halen lijkt heel onwaarschijnlijk. Voor 2020 verwacht men nu maximum 80 GW eerder dan de voorziene 90-100. Kernenergie blijft hoe dan ook onder de 3% van de totale electriciteitsproductie. Vooral de plannen voor de provincies in het binnenland zouden niet uitgevoerd worden .
Andere belangrijke experten blijven echter volhouden dat de gebeurtenissen in Japan op termijn weinig invloed zullen hebben op de uitbreiding van de Chinese kernenergie. Men zal meer tijd en geld moeten besteden aan veiligheid, maar de uitbreiding komt niet in het gedrang.
Het moratorium op de goedkeuring van nieuwe centrales dat premier Wen ingesteld heeft , betekent wel een verschuiving van snelle ontwikkeling naar veilige ontwikkeling. De Nationale Veiligheidsdienst voor Kernenergie zou van 300 naar 1200 personeelsleden gaan tegen volgend jaar.
China bouwt overigens niet alleen klassieke kerncentrales. Het doet ook veel onderzoek naar veiliger technologieën. We vermelden eerder al het Chinese onderzoek naar thoriumreactoren. In Beijing werkt ook al tien jaar een experimentele ‘pebble-bed’ of ‘knikkerbed’ reactor en deze technologie zal nu toegepast worden op commerciële schaal in twee kernreactoren in Shandong. In plaats van uraniumstaven van 200 kg elk, zoals in een klassieke reactor, bevat de reactor honderduizenden ‘biljartballen’ die elk een kleine hoeveelheid in grafiet ingekapseld uranium bevatten. Daardoor kan het hart van deze reactor theoretisch niet smelten, ook wanneer hij in extreme omstandigheden terechtkomt. De koeling gebeurt niet met water maar met heliumgas en wanneer dat wegvalt kan de reactor op zichzelf afkoelen.
Zoals met de thoriumreactor is de knikkerbedtechnologie niet nieuw. Er zijn onderzoek en experimenten gebeurd in Duitsland, Zuid-Afrika en de VS, die allemaal op niets uitliepen wegens te duur of te moeilijk. Maar in China heeft de regering betaald voor al het onderzoek en ze subsidieert nu de bouw van de twee eerste echte reactoren ter wereld voor 30%.
Buitenlandse experten erkennen dat knikkerbedtechnologie veiliger is dan klassieke kerntechnologie. Greenpeace benadrukt wel dat de hoeveelheid radio-actief afval dat moet opgeslagen worden groter wordt, ook al is dit afval minder gevaarlijk dan van een klassieke centrale. Het afval van klassieke Chinese centrales zal definitief gestockeerd worden in een onbewoonde streek in West-China maar dit soort afval kan in of nabij de centrale blijven.
