Kanselier Merkel heeft China gedurende een paar dagen bezocht, haar elfde bezoek op twaalf jaar tijd. China en Duitsland zijn het eens in hun kritiek op het unilateralisme en willen het behoud van de WTO-spelregels. China beloofde aan Duitsland het land nog meer te openen voor de buitenwereld.
Kanselier Merkel leidt twaalf jaar een Duitse regering, maar dit bezoek was het eerste na de vorming van de nieuwe regering. Geen wonder dat China in de loop der jaren Duitsland is gaan beschouwen als de stem bij uitstek van Europa. Duitslands is China’s grootste handelspartner en uitvoerder van technologie in Europa en de Duitse investeringen in China volgen onmiddellijk na deze van het Verenigd Koninkrijk.
Vooraleer Angela Merkel vertrok, benadrukte ze in een podcast dat beide landen de WTO-regels willen blijven volgen en het ‘multilateralisme’ willen versterken. Tezelfdertijd benadrukte ze dat Duitsland China verder wil aansporen tot gelijke markttoegang en ook het respect voor intellectuele eigendom.
De Duitse ambassadeur in Duitsland Shi Mingde zag in de Stuttgarter Nachrichten een protectionistische trend in Duitsland opduiken terwijl hij zich beklaagde over strakkere regulering voor buitenlandse overnames van Duitse ondernemingen. ‘De economische uitwisselingen kunnen geen eenrichtingsverkeer’ zijn merkte hij op ‘want Duitse firma’s hebben 80 miljard euro in China geïnvesteerd terwijl China nauwelijks 0,3% uitmaakt van de buitenlandse investeringen in Duitsland’.
Daarmee was de toon gezet voor het bezoek van de kanselier donderdag en vrijdag. Voor de reis werd bekend dat president Trump zich terugtrekt uit de atoomdeal met Iran. Tijdens de reis kwam nog de annulering van de ontmoeting met de Noord-Koreaanse leider en ook een Amerikaans onderzoek naar auto- en vrachtwageninvoer wat mogelijk opnieuw tot heffingen zou kunnen leiden.
Beijing
Volgens president Xi Jinping kunnen Duitsland en China een voorbeeld stellen voor een win-win samenwerking die de leiding neemt bij het versterken van de betrekkingen tussen China en Europa. Zo kunnen ze een nieuw type van internationale betrekkingen opbouwen en hun ideologische verschillen overwinnen terwijl de samenwerking verbeterd wordt. Xi hoopte met Europa te kunnen samenwerken voor het behoud van het multilateralisme bijvoorbeeld in de G20.
Premier Li Keqiang die opmerkte dat de twee landen de wereldwijde vrijhandel willen behouden, beklemtoonde ook het groot potentieel van samenwerking. De open deur van China zal nog meer open gaan, beloofde hij. Dat hierover twijfel in westerse zakenkringen bestaat, illustreerde recent Maersk CEO Soren Skou: hij vond dat China steeds assertiever wordt en zijn concurrentiewetten aanwendt voor eigen profijt. Skou die bezorgd was over de groeiende protectionistische retoriek, meende dat de EU de drijvende kracht zal zijn in de vrijhandel. De Duitse Kamer van Koophandel huiverde na het vorig partijcongres van de verplichting ook in buitenlandse bedrijven partijcellen te moeten opzetten. De Chinese premier beloofde echter de belangen van de Duitse firma’s te willen vrijwaren en desnoods de regulering aan te passen indien nodig.
Kanselier Merkel verwelkomde de Chinese recente aankondigingen die melden dat de financiële sector verder gaat openen voor buitenlandse deelname en ook de vereisten verminderen voor joint-ventures zoals in de autosector. De Chinese premier riep op tot samenwerking in opkomende nijverheden zoals artificiële intelligentie, groene- en zelfsturende voertuigen evenals het potentieel verkennen in onderzoek en ontwikkeling van het slim maakwerk. Merkel zei nog dat China het met Duitsland eens is dat de nucleaire overeenkomst met Iran gehandhaafd blijft.
Shenzhen
Na de tweedaagse besprekingen in Beijing trok de kanselier naar Shenzhen, de innovatie stad bij uitstek die ook 600 Duitse ondernemingen telt. Merkel bezocht er een Siemens onderneming voor hoogwaardige medische apparatuur. Nadien volgde een bezoek aan de Chinese biotech starter iCarbonX dat AI en big data aanwendt op medische gegevens tot één miljoen personen. Volgens Siemens-baas Joe Kaeser die al meermalen Merkel in China begeleidde, was deze reis een succes omdat het klimaat tussen beide kanten duidelijk op meer samenwerking beruste terwijl China een meer zelfbewuste indruk naliet.
Al in juli komt premier Li Keqiang op tegenbezoek naar Duitsland voor een regelmatige top tussen de Duitse en de Chinese regeringen. Kanselier Merkel vond dat de samenwerking tegen die tijd de moet herbekeken worden in het licht van de digitalisering. Waar het Merkel blijkbaar vooral om te doen is, is de nieuwe Chinese cyberwet die de datastroom naar het buitenland reguleert en dit blijkt niet zo handig voor Duitse autobouwers die data nodig hebben voor en van zelfsturende auto’s.
Bronnen: China Daily, Deutsche Welle, Zeit
