Kerstmis is geen officiële feestdag in China, maar vrijwel iedere Chinees weet dat 25 en 26 december internationaal gevierde feestdagen zijn. De meeste horecagelegenheden in China beginnen al vroeg in december met kerstversiering, evenals de shopping malls. Dit maakt een vrolijke indruk en met een minimale inspanning kan je die na het westerse nieuwjaar omvormen tot de versieringen voor Chinees nieuwjaar. Toch blijft een deel van de Chinezen Kerstmis als een ‘vreemde feestdag’ zien.
De Zuidkerk in Beijing; foto’s van Xiaohongshu (disclaimer)
Xiaohongshu
Xiaohongshu is een Chinees sociaal netwerk dat een goed inzicht biedt in wat Chinezen op dit moment zoal bezighoudt en wat de meningen zijn over actuele zaken. Iemand plaatst een foto met commentaar over de inhoud en anderen kunnen daarop reageren, zowel op de oorspronkelijk post als op de reacties. Er zal vast wel van enige moderatie sprake zijn, maar daar merk je als bezoeker niets van. Xiaohongshu biedt een breed scala aan opinies.
Kerstavond
Vanmorgen las ik een post van iemand die gisteren (24 december) de kerstviering in de (katholieke) Zuidkerk van Beijing wilde bezoeken. Hij kwam echter voor een gesloten deur te staan, wat hem verwonderde. Hij plaatste een serie foto’s van die dag op Xiaohongshu en vroeg zich in zijn commentaar af of de viering in die kerk wellicht afgelast was. Zijn toon was duidelijk verbaasd en bezorgd.
Commentaren
Dan volgt een lange reeks commentaren. Ik zal die hieronder niet geheel vertalen, maar in categorieën opdelen.
Vreemde feestdag
Het openingscommentaar vertegenwoordigt een visie die slechts door een minderheid in China (wel nog altijd een grote) gedragen wordt: Kerst is een buitenlands feest, dus waarom zou je je als Chinees überhaupt hiervoor interesseren? Buitenlanders vieren immers ook geen Lentefeest (Chinees Nieuwjaar) of andere Chinese feesten?
Eigen kring
Een variant daarop luidt: Kerstmis is een feest voor christenen. Het staat Chinese christenen vrij dat te vieren, maar niet-christenen kunnen hen beter in alle rust hun feest laten vieren.
Onkunde
Veel commentatoren wijzen erop dat de steller van deze post een fout gemaakt heeft. Op 24 december wordt de heilige avond gevierd en dat gebeurt pas ’s avonds laat. Zij waren wel op het goede moment gekomen en vertellen dat het er druk was. Iedereen met een toegangskaart kon naar binnen. Bovendien staven ze dat met hun zelfgemaakte foto’s. We zien een grote menigte warm ingepakte (het vriest in Beijing) mensen die druk fotograferen. De kerk is open en mooi verlicht.
Andere kerken
Veel commentatoren melden dat kerken in hun buurt wel kerst vierden en dat, indien de post de waarheid beschreef, er dus in ieder geval geen sprake was van een verbod of iets dergelijks.
Anekdote
Eén commentator beschreef een ervaring als student in Changchun twintig jaar geleden. Met een groep medestudenten wilde hij ook eens in een kerk kerst vieren, maar dat duurde zo lang, dat ze de sluitingstijd van de campus niet meer haalden en noodgedwongen in de kerk moesten overnachten.
Commentaar
Het bovenstaande geeft een goed inzicht in hoe Chinezen op dit moment naar kerst en christendom in het algemeen kijken. Als je dit met mijn eerdere verslagen van recente bezoeken aan boeddhistische en taoïstische tempels vergelijkt, merk je dat de houding jegens het christendom duidelijk anders is. Het proces van lokalisatie van het christendom is lang niet zover als dat van de islam. Dat is ook niet zo verwonderlijk, aangezien het christendom veel later in China geïntroduceerd werd.
Tenslotte nog die toegangskaarten: dat is zeker geen maatregel om gelovigen te controleren. Deze post laat zien dat veel Chinezen oprecht nieuwsgierig zijn naar hoe anderen hun belangrijkste feest vieren. Beijing is echter ook een stad met 22 miljoen inwoners en zelfs al zou slechts een paar procent van hen die avond een kerk willen bezoeken, dan nog zouden dat er veel te veel zijn in verhouding tot de beschikbare kerken in de stad. Daarom delen kerken aan gelovigen toegangskaarten uit. Iedereen is welkom om de kerk van buitenaf te zien en de gezellige drukte mee te maken, maar alleen de gelovigen mogen naar binnen. Ook dan zitten de kerken met kerst helemaal vol.
Bronnen: Xiaohongshu en eigen observaties van de auteur
