China engageert zich om tegen 2060 koolstofneutraal te zijn. Waarnemers reageren verrast en positief. Het is uitkijken hoe dit engagement vertaald zal worden in de doelstellingen van het vijfjarenplan 2021-25.
President Xi kondigde persoonlijk het engagement aan in zijn videotoespraak op 22 september voor de algemene vergadering van de Verenigde Naties. Niet alleen zal China vóór 2060 koolstofneutraal worden, het zet zich ook in om de piekuitstoot van CO2 vóór 2030 te bereiken.
In het kader van de uitvoering van het klimaatakkoord van Parijs had China zich eerder dit jaar ingespannen de piekuitstoot te bereiken in 2030.
Xi kaderde het versterkte Chinese engagement als een les getrokken uit de coronapandemie. Ontwikkeling moet groener, een ‘groene revolutie’ is nodig. Hij riep alle landen op om te streven naar een innovatieve, gecoördineerde, groene en open ontwikkeling. Er bestaat nu dankzij de recente revolutie in wetenschap en technologie een historische kans op een groen herstel van de wereldeconomie na de pandemie.
Momenteel gebeurt 28% van de koolstofuitstoot in de wereld door China.
De speech van Xi vond plaats enkele minuten na die van president Trump die China beschuldigde van ‘uit de hand gelopen vervuiling’
Positieve reacties
Waarnemers reageren verrast en positief. Sommigen benadrukken hoe groot dit engagement is en hoeveel inspanningen China zal moeten leveren om het te vervullen.
‘Deze aankondiging van China is de belangrijkste positieve klimaatontwikkeling sinds het Akkoord van Parijs’ reageerde David Vance Wagner, directeur van de Amerikaanse Energy Foundation China.
Todd Stern, voormalig klimaatgezant van de VS en betrokken bij het Akkoord van Parijs, spreekt van “groot en belangrijk nieuws”.
Li Shuo, een senior klimaatadviseur van Greenpeace East Asia vindt het engagement een ‘stoutmoedige zet’. De schaal van de veranderingen die China zal moeten doorvoeren is zonder voorgaande en massaal. Hij ziet ook het geopolitieke aspect: Wat gaan andere grote landen nu doen? De VS verlaat in november het Akkoord van Parijs, en in India moet de klimaatdiscussie eigenlijk nog echt beginnen.
Diplomatieke overwinning voor EU?
De voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, tweette: ‘Dit is een belangrijke stap in ons wereldwijd gevecht tegen de klimaatverandering na het Akkoord van Parijs. Wij zullen voor dit doel met China samenwerken. Maar er blijft nog veel te doen’.
Concreet had de EU op de recente EU-China top drie engagementen van China gevraagd: koolstofneutraliteit ten laatste tegen 2060, piekuitstoot tegen 2025 en stopzetten van de bouw van elektriciteitscentrales op steenkool, in China en andere landen. De eerste verzuchting wordt verwezenlijkt, aan de tweede wordt gedeeltelijk tegemoetgekomen en over het derde punt heeft Xi niets gezegd.
Dit is genoeg voor sommige waarnemers om het Chinese engagement ook als een overwinning voor de EU-diplomatie te presenteren.
De bouw van steenkoolcentrales zal waarschijnlijk opnieuw ter sprake komen op de EU-China milieutop in november.
Hoe kan de doelstelling gehaald worden?
In 2019 kwam 58% van de gebruikte primaire energie in China nog van steenkool. Dat staat voor ongeveer de helft van de alle steenkoolverbruik in de wereld.
Koolstofneutraliteit betekent dat het steenkoolgebruik zo goed als moet verdwijnen. Het laatste restje kan dan gecompenseerd worden door absorptie van koolstof uit de lucht, bijvoorbeeld door de aanplanting van bomen.
Volgens Yang Fuqiang, adviseur van het Beijing bureau van de Amerikaanse milieugroep National Resources Defence Council stelt dat China zijn koolstofuitstoot al tegen 2050 met minstens 90% moet verminderen om de doelstelling te bereiken. Dat betekent een verregaande verschuiving van de elektriciteitsproductie naar hernieuwbare bronnen en kernenergie. Daarnaast moet de energie-efficiëntie nog sterk verhogen.
Tot gelijkaardige besluiten kwam het Energy Research Institute, een onderdeel van de Chinese National Development and Reform Commission in 2018. Om het gestelde doel te bereiken moet het gebruik van steenkool en aardgas voor de elektriciteitsproductie tegen 2050 teruggebracht worden tot respectievelijk 5,3% en 7,1% van het totaal.
Eén en ander zal duidelijker worden wanneer de hoofdlijnen van het vijfjarenplan 2021-25 bekend gemaakt worden. De South China Morning Post weet van een anonieme bron betrokken bij de planning dat elk jaar de installatie van 100 Gigawatt (zowat 4 keer de volledige Belgische productiecapaciteit) zonne- en windenergie goedgekeurd zou moeten worden.
Bloomberg meent te weten dat het aandeel van steenkool in het totale energieverbruik zal moeten zakken van 57,5 % in 2020 tot 52 % in 2025. Hernieuwbare bronnen en kernenergie moeten tegen dan instaan voor minstens 20% van het totaal; hun aandeel in de elektriciteitsproductie moet daarvoor stijgen van 32 naar 42%.
Die te verwachten scherpe daling van het aandeel van steenkool staat enigszins in tegenstelling met wat dit jaar gebeurt. Sinds de economie zich herstelt van de coronacrisis worden meer plannen voor de bouw van nieuwe steenkoolcentrales goedgekeurd dan de vorige jaren. Het gaat deels om de vervanging van oudere vervuilende steenkoolcentrales. Zal men het geweer nu van schouder veranderen en voortaan uitsluitend voor hernieuwbare energiebronnen kiezen?
Bronnen: Xinhua, South China Morning Post, Financial Times, De Wereld Morgen
Voor alle duidelijkheid:
Xi heeft twee speeches gehouden voor de Verenigde Naties. Een op de high-level event on 21 September to mark the UN’s 75th anniversary. Daar ging ons artikel van afgelopen dinsdag over. In die speech heeft Xi nog geen klimaatbelofte gedaan.
Een op 22 september, tijdens het GENERAL DEBATE OF THE 75th SESSION 22-29 Daar verwijst het bovenstaande artikel naar. Zie
https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1817766.shtml
