De Europese Unie is van plan vanaf 2012 alle vliegtuigmaatschappijen – ook niet-Europese- die op Europa vliegen te verplichten rechten op te kopen voor elke ton uitgestoten broeikasgas boven een toegelaten maximum. Het plan stuit op grote weerstand buiten Europa.
Het Europese besluit werd al in 2008 genomen; toen bleek dat vliegtuigen wereldwijd verantwoordelijk waren voor 3% van de uitstoot van broeikasgassen en dat hun uitstoot sinds 1990 meer dan verdubbeld was.
De directeur generaal van de internationale luchtvaartorganisatie IATA , Bisignani, heeft op de jaarlijkse IATA bijeenkomst Europa gewaarschuwd tegen het opleggen van de verplichting vanaf 1 januari 2012. Volgens hem is dit gewoon een roof van 1,5 miljard dollar, die de uitstoot niet zal doen dalen en in tegenspraak is met het internationale recht. Maatregelen hebben volgens hem pas zin wanneer ze globaal genomen worden. De CEO van Airbus, kloeg op dezelfde bijeenkomst dat de maatregel vijandige reacties van buiten Europa zal uitlokken, ondermeer uit China. De ondersecretaris-generaal van de CATA (China Air Transport Association) bevestigde dat China wettelijke tegenacties overweegt en noemde het plan ‘onredelijk en onwettelijk. Drie Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen hebben de geplande maatregel in 2009 al aangevochten voor het Europese Hof van Justitie en wachten nog tot de zaak voorkomt.
De EU heeft de vier Chinese maatschappijen die op Europa vliegen (Air China, China eastern, China Southern en Hainan Airlines) gevraagd om de nieuwe regels te volgen;de maatschappijen hebben laten weten dat ze niet akkoord zijn, maar volgens experten is hun kans om een uitzondering te krijgen gering. Het Chinese argument is de historische verantwoordelijkheid van de rijke naties; rijke landen moeten hun uitstoot veel sneller terugbrengen dan ontwikkelingslandenwant zij zijn historisch verantwoordelijk en stoten ook nu nog veel meer uit per inwoner. Dat verschil in status zou ook moeten doorgetrokken worden naar de luchtvaartmaatschappijen van ontwikkelingslanden. Ook de Civil Administration of China volgt deze redenering. En de CATA ging zelfs verder en verklaart in een communiqué dat de Europese maatregel ingaat tegen de nationale souvereiniteit van China. Ze vraagt dat de Chinese overheid tegenmaatregelen zou nemen tegen Europese luchtvaartmaatschappijen die in China landen. Verder denkt CATA dat het verplichten om rechten aan te kopen geen directe resultaten gaat hebben in de zin van energiebesparingen en uitstoot.
De EU geeft gratis rechten tot 10.000 ton per jaar per maatschappij; dat komt overeen met 22 enkele vluchten Brussel-Shanghai met een 777. Volgens een eerste schatting zouden de Chinese luchtvaartmaatschappijen EU 80 miljoen euros moeten betalen in 2012 en bij de voorziene groei zou dat vier keer meer worden in 2020. In 2012 zou een enkele vlucht tussen China en Europa 20 tot 30 euros meer kosten. De Chinese maatschappijen zouden eventueel vrijgesteld kunnen worden van Europese verplichtingen indien China zelf hen gelijkaardige regels zou opleggen. De Chinese luchtvaartregulator heeft aan de Chinese luchtvaartmaatschappijen wel opgelegd om om te streven naar een relatieve vermindering van het energieverbruik en/of de uitstoot met 22% tegen 2020. Dat volstaat echter niet voor de EU die een absolute bovengrens van de uitstoot wil. De luchtvaart is een speciale sector waar de EU kan proberen haar beleid internationaal door te drukken.
