Het jaarlijkse Lentefeestgala op de Chinese televisie, in 2015 voor de 33e keer, heeft een gemengd programma gebracht met een opvallende actuele component. Die zorgde voor gemengde reacties.
Op de vooravond van het Chinese Nieuwjaar kwam voor de 33e keer het jaarlijkse Lentefeestgala op de nationale televisie. De show van CCTV is intussen een vast onderdeel geworden van de feestelijkheden. De televisie staat in heel China vier uur lang aan voor het gala met zijn mix van Chinese popmuziek, traditionele opera, sketches, dansvoorstellingen, acrobatiek en demonstraties van gevechtssporten.
Standhouden in de concurrentiestrijd
De televisie moet zich inspannen om een zeer gevarieerd publiek van alle generaties te kunnen boeien met verschillende sociale en culturele achtergronden. De concurrentie van andere vormen van amusement en andere bezigheden, aangeboden door internet en sociale media, wordt ook elk jaar heviger. Zo zijn er, op de avond dat het Lentefeest begon, miljarden berichtjes en nieuwjaarswensen verstuurd, onder andere via WeChat. De tv speelt daar op in met ‘Yangyang’ de mascotte van het Gala die ook op de sociale media voorkomt, en door gelegenheden te bieden om ‘Hongbao’, rode envelopjes met geld, te geven. Toch behoudt het Gala van CCTV zelf ook een grote aantrekkingskracht. Het is een podium voor de populairste sterren en een etalage van de nog steeds toenemende welvaart en van de vernieuwingen op technisch en cultureel gebied. Bovendien is het voor honderden miljoenen gezinnen een traditie geworden: de televisie staat aan, als begeleiding van een feest waarbij de familie voor even weer samen is en de mensen pikken hier en daar iets van de shows mee.
De Chinese Nieuwjaarsconference
Het CCTV Gala voor het Lentefeest eert nog een traditie: televisiemakers maken van het programma een overzicht van wat de mensen bezighoudt en wat er politiek speelt. Een aantal van de sterren en presentatoren kon of mocht dit jaar niet optreden in het televisieprogramma, omdat ze zelf hun vingers hebben gebrand aan omkoopschandalen of erger, ervoor vervolgd worden. Door het amusement heen loopt standaard als een rode draad een soort nieuwjaarsconference, met Chinese kenmerken uiteraard. Dit jaar waren er drie stukken stand-up comedy met een anticorruptiethema: jonge artiesten uit de provincie Shaanxi (Noordwest-China) beeldden een corrupte ambtenaar uit die zich liet omkopen met een auto, een huis en seks, maar die uiteindelijk zichzelf aangaf. Een ander kort toneelstukje maakte figuren belachelijk die allerlei dingen ‘ritselen’ dank zij hun vrienden. Er was ook een satire op personeelsleden die promotie maken door in te spelen op de hobby’s van de baas en die geld verkwisten. Naast die programmaonderdelen was de show doorspekt met toespelingen en termen uit de campagnes tegen corruptie en voor een correcte werkstijl, onder andere het stilaan bekende ‘tijgers en vliegen’.
Contra en pro
De South China Morning Post (Hongkong) bracht een reportage over de Nieuwjaarsviering. Anti-Beijinggezinde journalisten van die krant schonken daarin het meeste aandacht aan twee commentaren op Weibo over ‘televisiemakers die de hielen likken van staatsleiders’ en ‘preken van de communistische partij’. In de Volkskrant stond ook een stuk over het Nieuwjaarsgala. Daarin laat de correspondente in China van de Nederlandse krant zien dat het voor sommigen in het Westen nooit goed is. Ze schrijft op even smalende toon over de gebleken ‘smoezelige affaires, het chaotische management en het financiële wangedrag’ bij CCTV als over de maatregelen daartegen. Ze hekelt de ‘hallucinerende overdaad van LED-schermen rond het podium’ in de shows van voorbije jaren en ‘de goudlamee-pakjes die zo strak zaten dat … geslachtsdelen … zichtbaar waren’, maar beklaagt de Chinezen die het nu moeten doen met ‘de sobere uitstraling die Xi zo graag ziet’. De ‘anticorruptiepropaganda’ van China wordt door haar beantwoord met insinuerend woordgebruik zoals ‘verdwenen’ CCTV-kopstukken en een ‘zuivering die door de culturele sector raast’.
Ook het officiële persbureau Xinhua merkt op dat er van het publiek klachten kwamen over sommige onderdelen, die ‘niet echt grappig genoeg waren’. Allicht zal een aantal kijkers het niet op prijs gesteld hebben dat de strijd tegen corruptie waar maatschappij en media vol van zijn, nu ook nog eens (te?) breed uitgesmeerd werd in het populaire televisiegala. Daarnaast schrijft Xinhua dat de show massaal geprezen werd op internet. Er was blijkbaar genoeg te genieten overgebleven. In het gewone dagelijkse leven, dat na het Lentefeest herbegint, krijgt de huidige aanpak van de misbruiken en de corrupte elementen een brede steun onder de bevolking. Ook dat blijft buiten kijf staan, ook al weet niet iedereen buiten China dat te waarderen.
Xinhua, SCMP, Volkskrant
video’s van CCTV zelf http://english.cntv.cn/2015/02/19/VIDE1424329081119914.shtml
http://english.cntv.cn/2015/02/18/VIDE1424254080013873.shtml
Verschillende officiële media melden dat er op de website voor videostreaming Youku drie korte tekenfilmpjes over Xi en over de campagnes van zijn collega’s worden vertoond. Ze zouden erg populair zijn en de makers ervan anoniem.
De SCMP heeft het vandaag ook weer over het Gala, vooral om de schijnwerper te richten op acties van activisten die vinden dat sommige items op het programma beledigend waren voor vrouwen die niet aan bepaalde schoonheidsidealen beantwoorden en dat het buitenlandse shows plagieerde.