Fan Popo, een bekend filmmaker en activist voor rechten van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders (LGBT), spant een proces in tegen censoren.
In december 2014 was de documentaire Mama Rainbow, over ouders met homoseksuele kinderen, van de video websites gehaald, ook van sites zoals 56.com en youku.com. Een werknemer van 56.com had aan Fan laten weten dat dit was gebeurd op verzoek van de mediatoezichthouder, de Staatsdienst voor Pers, Publicaties, Radio, Film en Televisie (SAPPRFT). In februari vroeg de cineast in een brief om een uitleg van SAPPRFT. Het antwoord van de dienst was dat zij niet hadden gevraagd om de verwijdering van de film. De advocaat van Fan Popo zegt echter: ‘wij hebben bewijzen dat de mensen van de dienst hebben gelogen. We hebben de zaak aanhangig gemaakt bij het gerecht met het doel SAPPRFT te verplichten om de informatie over deze zaak vrij te geven.’ Er bestaat geen regel dat onderwerpen rond homoseksualiteit niet in films zouden mogen voorkomen, maar censoren houden LGBT-onderwerpen stelselmatig tegen omdat het op een of andere manier pornografisch of obsceen zou zijn volgens sommigen onder hen.
De filmmaker heeft gesproken met journalisten van de officiële krant Global Times. Hij zegt dat zijn rechten zijn geschonden en vraagt zich af of zijn werk werd gesaboteerd omdat hij homoseksueel is. Met het proces wil hij opkomen voor zijn rechten. Volgens hem heeft het Middelste Volksgerechtshof Nr.1 van Beijing zijn zaak ontvankelijk verklaard. Fan Popo en zijn advocaat hopen met dit proces voor een doorbraak te zorgen bij justitie en bij de bevolking, zodat er meer aandacht en steun komt voor de rechten van de LGBT-bevolkingsgroep en voor discriminatie van deze burgers.
scene uit Mama Rainbow
In de film Mama Rainbow komen zes moeders uit verschillende streken in China aan het woord, die open en vrijmoedig praten over hoe het is om een homoseksuele zoon of een lesbische dochter te hebben. Fan Popo zegt er zelf over dat het een redelijk positieve film is omdat alleen min of meer tolerante ouders bereid werden gevonden erin op te treden. Volgens hem gaat de verdraagzaamheid in China traag maar zeker vooruit. Voor de filmmaker is de centrale boodschap van Mama Rainbow dat ‘liefde niet gebaseerd is op gehoorzaamheid en dat kinderen niet het eigendom van hun ouders zijn’.
Het onderwerp leeft in de Chinese maatschappij. Familieleden en vrienden van homoseksuelen en lesbiennes, georganiseerd in PFLAG (Parents, Families and Friends of Lesbians and Gays) vertoonden in februari de korte film Coming Home online. De video gaat over een jongen die thuis uitlegt dat hij homo is en eerst wordt uitgestoten, om dan toch acceptatie en een welkom te vinden. Het verhaal werd uitgebracht ter gelegenheid van de thuisreis voor het Chinese Lentefeest en trok miljoenen kijkers. Onlangs is er toestemming gegeven om Seek McCartney te vertonen, een Chinees-Franse film over homorelaties met een bekende Chinese acteur en zanger. Het heeft een jaar geduurd voor het licht op groen ging. Insiders spreken op sociale media van een grote stap voorwaarts voor de Chinese filmindustrie, maar voorzien dat er niet snel een toename komt van dat soort vergunningen.
Coming Home
Sinds 1997 is homoseksualiteit uit het strafrecht gehaald en in 2001 is het op de lijst van ‘geestelijke aandoeningen’ geschrapt. Huwelijken of samenlevingscontracten voor mensen van hetzelfde geslacht zijn vooralsnog niet toegestaan. In vele Chinese families, hoofdzakelijk op het platteland, is er weerstand tegen homoseksualiteit en mensen staan onder druk om tegen hun geaardheid in een heteroseksuele relatie voor te wenden of een huwelijk aan te gaan. Bij overheidsinstellingen is er vaak een aarzelende, vage of tegenstrijdige houding. De VN-organisatie UNDP (United Nations Development Programme) heeft over de problemen die de LGBT-bevolkingsgroep in heel Azië en dus ook in China ondervindt een rapport uitgebracht: Being LGBT in Asia. De ontwikkeling gaat met stappen vooruit en stappen achterwaarts. Dat de rechtbank het proces ontvankelijk heeft verklaard is goed. Dat maar 1 krant, de officiële Global Times, dat verhaal brengt is dan weer minder positief. Dank zij de rechtszaak en de acties van een bekende artiest zoals Fan Popo komt er misschien meer openheid voor het verhaal en voor de kant van de LGBT.
Global Times, Guardian, Washington Post, Time Out Shanghai
