Op 2 juni bracht Canvas de BBC reportage ’54 days’. Die wil onder meer aantonen dat China de wereld bijna 54 dagen in het ongewisse liet over de ernst van de COVID-19 epidemie. Een recent onafhankelijk rapport op vraag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schetst een heel ander beeld.
Op 12 mei 2021 verscheen een rapport ‘Make it the Last Pandemic’ van een onafhankelijk panel, in opdracht van de WHO in juli 2020. The Independent Panel for Pandemic Preparedness & Response werd voorgezeten door Helen Clark, voormalig premier van Nieuw-Zeeland en directeur van UNDP en Ellen Johnson Sirleaf, voormalig premier van Liberia en winnaar van de Nobelprijs voor de vrede.
Het rapport focust voornamelijk op de mogelijkheden om pandemieën te voorkomen, sneller te signaleren en er sneller op te reageren, en hoe de WHO daarin een meer efficiënte rol kan spelen. Maar er is ook een gedetailleerde chronologie van de gebeurtenissen in Wuhan vanaf bladzijde 22.
Snelle reactie
Het rapport vermeldt dat de eerste ongewone symptomen vastgesteld werden op 24 december in Wuhan. Onmiddellijk begon men testmonsters naar het labo te sturen. Bij die testen van patiënten die opgenomen werden tussen 16 december en 2 januari werden 41 besmettingen met een nieuw virus gevonden . Van het verbergen van besmettingen sinds 1 december zoals BBC beweert is in het rapport geen sprake.
Uit voorlopig onderzoek bleek dat de meerderheid, maar niet alle besmette personen op Huanan Seafood markt geweest waren. Zo is er het geval van een vrouw die op 26 december opgenomen werd, en op de markt geweest was; maar enkele dagen later werden ook haar man en zoon, die niet op de markt waren, opgenomen. Oorspronkelijk werd de markt gezien als bron van de besmetting. De markt werd op 31 december en 1 januari ontsmet. Twee latere studies linken slechts 55-66% van de besmettingen aan de markt, wat er kan op wijzen dat ze enkel als transmissieplaats diende voor een besmetting die elders haar oorsprong vond.
Het rapport stelt dat er in december nog geen bewijs was van besmetting tussen mensen onderling, maar dat op het einde van de maand wel al elementen in de richting van een mogelijke besmetting wezen.
Op 30 december heeft de Stedelijke Gezondheidscommissie van Wuhan twee dringende nota’s gestuurd naar de hospitalen van de stad om te waarschuwen voor een onbekende ziekte. Op 31 december is nieuws daarover verschenen in de zakenkrant Finance Sina. Dit bericht begon de ronde te doen en trok dezelfde dag nog de aandacht van het Center for Disease Control van Taiwan, dat details vroeg aan de WHO via het bestaande waarschuwingssysteem IHR. Het artikel van Finance Sina werd ook vertaald op de website van PROMED, een internationaal alarmsysteem voor infectieziekten. Via het Epidemic Intelligence from Open Sources (EIOS) systeem ging op 31 december ook het alarm af op het hoofdkwartier van de WHO.
Op 31 december publiceerde de Gezondheidscommissie van Wuhan een bulletin waarin 27 vastgestelde gevallen beschreven werden. Naar aanleiding van dat bulletin informeerde het kantoor van de WHO in Beijing het WHO Western Pacific Regional Office (WPRO) dat het IHR waarschuwingssysteem voor de regio coördineert.
Het genoom van het nieuwe virus werd op 2 januari ontcijferd door het Wuhan Institute of Virology. Op 5 januari heeft Shanghai Public Health Centre een eerste DNA-sequentie van het virus geleverd aan de open access website GenBANK en die is op 11 januari publiek gemaakt. Het virus is op 7 januari met succes geïsoleerd door het China Disease Control and Prevention Centre. De eerste PCR test werd ontwikkeld op 10 januari.
Het rapport schrijft hierover: ‘De gebeurtenissen zoals die plaats vonden in Wuhan in de laatste twee weken van december 2019 en januari 2020 tonen de toewijding van clinici die een cluster van ongewone pneumonie ontdekten, monsters opstuurden waarin commercieel beschikbare technologie van de volgende generatie sequenties van een nieuw coronavirus gelijkend op SARS ontdekte, en die hun bezorgdheid over deze cluster van onverklaarbare ziekte overbrachten aan de lokale overheid. De lokale overheid heeft de markt die verdacht werd als bron voor het virus gesloten en ontsmet. Binnen de 24 uur nadat een lokaal alarm naar de hospitalen ging stond het in de media. Het signaal werd opgepikt door andere organisaties verantwoordelijk voor de volksgezondheid en bij wereldwijde opsporingsnetwerken voor epidemieën die constant open bronnen overal ter wereld nakijken.’
Openheid
De WHO was op 31 december 2019 op de hoogte van een uitbraak: ‘Er waren dus drie kanalen waarlangs de WHO op 31 december 2019 op de hoogte kwam van de uitbraak – de Centers for Disease Control van Taiwan, het alarm op de ProMED website en het WHO-kantoor in Beijing dat het bulletin van de Gezondheidscommissie van Wuhan gezien had.’
Op 1 januari vroeg de WPRO-afdeling van de WHO verdere informatie aan China en op 3 januari gebeurde dat officieel via het IHR meldingssysteem. Op 3 januari was er een ontmoeting van de Chinese nationale gezondheidscommissie met het WHO-kantoor in Beijing. Daar werd een briefing gehouden over 44 vastgestelde besmettingen. Als gevolg daarvan stuurde WHO een alarm op 4 januari via Twitter en op 5 januari officieel aan alle landen via het IHR systeem. Daarnaast kwam er een eerste nota over de uitbraak van de nieuwe ziekte.
China en de WHO hielden een volgende briefing op 11 januari. Op 15 januari werd een akkoord gevonden over het organiseren van een WHO-delegatie aan Wuhan. Die ging naar Wuhan op 20-21 januari.
Op 20 januari bevestigden Chinese experts op televisie formeel dat de nieuwe ziekte overdraagbaar was van mens op mens en dat daardoor een aantal gezondheidswerkers besmet geworden waren. Op 23 januari ging Wuhan in lockdown. Er waren toen 830 besmettingen bevestigd en 25 personen aan de ziekte overleden. De eerste besmetting buiten China werd vastgesteld in Thailand op 13 januari bij iemand die op 8 januari uit Wuhan gekomen was. Op 15 januari werd in Japan een besmetting vastgesteld.
Gemiste kansen
Het beeld dat het WHO-panel schetst van de rol van China is heel wat opener dan dat van de BBC. Dat betekent niet dat het de initiële reactie van China perfect vindt. Eind december werd duidelijk dat het nieuwe virus mogelijk van mens tot mens kon overgaan. Door die besmettelijkheid begin januari te onderschatten heeft China kostbare tijd verloren vooraleer doeltreffende maatregelen te nemen.
Een tussentijds rapport van het panel in januari 2021 alludeert hierop maar situeert de Chinese aanpak ook in de wereldwijde aanvankelijk gebrekkige aanpak: ‘Het is duidelijk voor het panel dat maatregelen voor de openbare gezondheid krachtiger konden genomen worden door de lokale en nationale Chinese gezondheidsverantwoordelijken in januari. Het is ook duidelijk voor het panel dat er aanwijzingen waren van besmettingen in een aantal landen tegen eind januari 2020. Beperkingen om de openbare gezondheid te beschermen hadden onmiddellijk moeten genomen worden in elk land waar dat het geval was. Dat gebeurde niet. Volgens de informatie die het panel geanalyseerd heeft blijkt dat in werkelijkheid slechts een handvol landen volledig voordeel gehaald heeft uit de informatie die ze ter beschikking kregen om te reageren op de aanwijzingen van een opkomende epidemie. ‘
Bronnen:
https://theindependentpanel.org/wp-content/uploads/2021/05/COVID-19-Make-it-the-Last-Pandemic_final.pdf
https://theindependentpanel.org/wp-content/uploads/2021/01/Independent-Panel_Second-Report-on-Progress_Final-15-Jan-2021.pdf
