Logistieke bedrijven concurreren om consumenten platteland

Door de bloeiende e-commerce is China met 14 miljard aan verstuurde pakketten en een omzet van 204 miljard yuan al de grootste markt ter wereld. De sector van koerierdiensten, logistiek en kleinhandel bereiden zich momenteel echter koortsachtig via diverse maneuvers voor op een nieuwe doorbraak, namelijk hoe in de rurale gebieden een betere verdeling van de pakketten te garanderen.

De koerierdiensten groeiden tussen 2010 en 2014 met gemiddeld 50 % jaarlijks zodat vorig jaar 14 miljard pakketten werden verstuurd, het meeste ter wereld. Dit kwam neer op een omzet van 204 miljard yuan, ook een jaarstijging met 42%. De door deze koerierdiensten verstuurde pakketten vertegenwoordigen nu al 63 % van alle post in het land, aldus officiële gegevens van China Post. Privéfirma’s hebben 60% en buitenlandse diensten 11 % van deze sneldiensten in handen.
Het leidt geen twijfel dat de aangroei van de e-commerce de stuwende kracht bij uitstek is die deze koerierdiensten een hoge vlucht doet nemen. Dagelijks versturen de 2 Alibaba-filialen Taobao and Tmall 12 miljoen pakketten. In tegenstelling tot concurrent JD.com dat wel over een opslag- en distributienetwerk beschikt, had Alibaba dat niet en deed bijgevolg beroep op de externe koerierdiensten. Hierin staan wel grote veranderingen te gebeuren.

Cainiao

De afgelopen week nam Yunfeng Capital van Jack Ma een participatie in koerierdienst YTO Express die 20 % van de markt controleert. Bovenal is Jack Ma van plan een eigen verdeelnetwerk Cainiao op te zetten. Met partners zoals Yintai Group, Fosun, koerierdiensten waarbij SF Express en Shentong Express en een beginkapitaal van 5 miljard zette hij in 2013 dit netwerk op dat ook China Smart Logistic Network  wordt genoemd en waarin Alibaba 43% van de aandelen bezit. Bedoeling is de komende 5 tot 10 jaar 100 miljard yuan te investeren in het logistieke netwerk.
Ondertussen heeft Cainiao grote aantallen gronden in de steden Tianjin, Shanghai, Guangzhou, Wuhan, Chengdu en rond thuisbasis Jinhua opgekocht voor opslagruimte. Volgens het plan van Jack Ma zal 300 miljard geïnvesteerd worden om centrale opslagruimtes op te zetten in 9 kernsteden en overslagdepots in 20 steden. Ook wordt Cainiao tegen een paar honderd miljoen de tweede investeerder in KXTX een logistiek platform te Wuhan hoofdzakelijk rond wegtransport: het beweert meer dan 1000 kleine- en middelgrote logistieke firma’s te verenigen. Onder de deal gaan Cainiao en KXTX hun parken en transitcentra voor elkaar openen en KXTX zal de Tmall pakketten aan huis mogen bezorgen.
Ondertussen is Cainiao klaar met een spoeddienst van geneesmiddelen die voorlopig eerst in 5 grote steden binnen de 3 uren zullen worden geleverd. Tegen het jaareinde zouden er nog 14 andere steden bijkomen. Daartoe werkt Cainiao samen met 1500 apotheken behorend aan 5 ketens. 2 andere ketens zullen later het initiatief volgen. De leveringsdienst binnen 3 uur werkt als volgt. Wanneer een verbruiker een geneesmiddel online koopt met spoedlevering zoekt Alibaba’s plaatsbepalende dienst AutoNavi de kortst bijzijnde apotheek; wanneer de winkel de bestelling aanvaardt, krijgen de Cainiao partners een automatisch alert om de goederen te gaan oppikken. Als dit systeem goed loopt, is het zeker dat het later uitgebreid wordt naar andere producten. Het Cainiao platform integreert de diensten van 15 Chinese koerierdiensten met in totaal 2000 verdeelcentra en 100.000 dienstenpunten.

Koerierdiensten

Een drietal internationale koerierdiensten werken in China: DHL, Federal Express en UPS. Zij zijn vooral actief in de grote steden, leveren vaak voor buitenlandse bedrijven en hebben 11 % van de markt.
Daarnaast zijn er een aantal privé-spelers zoals SF Express, Shentong Express en YTO Express en is er de staatskoerierdienst EMS van China Post. SF Express biedt goede kwaliteit en snelle levering met de klemtoon op Zuid-China. De tarieven zijn iets duurder dan normaal, zij het ongeveer gelijk met die van EMS. Shentong Express  heeft 800 filialen in diverse steden in alle provincies zonder Taiwan en beschikt daarnaast over 1100 franchise afdelingen met 20.000 personeelsleden. Het is het tweede grootste privébedrijf en wordt vaak gebruikt voor pakketten binnen eenzelfde stad of regio. De dienstverlening is soms minder snel dan verwacht, maar de kosten zijn matig. YTO verstuurt naar binnen- of buitenland maar de aflevering kan 3 tot 4 dagen in beslag nemen. YTO heeft geen breed gamma aan filialen, is niet duur en vooral populair in Noord-China. Het slaagde er in twee toplui van UPS los te weken.
YUNDA heeft 1000 gekwalificeerde dienstencentra, is vooral actief in Jiangsu en Zhejiang en de prijs is goedkoop hoewel soms traag. ZTO heeft zowel een binnenlandse als buitenlandse dienst, bezit 1800 dienstnetwerken, 36 verdeelcentra en meer dan 5000 voertuigen voor transport en levering. De prijs is redelijk, maar hoger in afgelegen gebieden. TTK Express beschikt over 20 ophaalcentra in een netwerk van 1200 steden. 3000 afdelingen liggen in PRD, JRD en rond de Bohaibaai.
EMS is de dienst van China Post met volledige dochters in alle 31 provincies. Eind 2010 telde het 10 miljoen personeelsleden en had voor 21 miljard aan activa. Het bedient ook 200 landen wereldwijd, Hongkong, Macao en Taiwan inbegrepen. De prijs is gelijkwaardig aan SF Express, maar de snelheid ligt lager. Meestal wordt door bedrijven voor EMS geopteerd als het gaat om een ver af gelegen bestemming waar niemand anders levert. Het laatste nieuws van deze diensten is dat YTO en vier andere–STO Express, ZTO Express, Yunta en SF Express– in Shanghai de handen hebben ineengeslagen voor een joint venture waarbij elke partner gelijk is, maar wel met YTO voorzitter Yu Weijiao als voorzitter van de joint-venture.

Landelijke gebieden

In 2014 werden 2 miljard pakketten verstuurd naar de landelijke gebieden. De transacties overschreden 100 miljard yuan en zouden tegen 2016  tot 460 miljard oplopen. Een onderzoek vam McKinsey vond dat in rurale steden een koper op het web gemiddeld een kwart van zijn inkomen online spendeert. Het ministerie van Handel moedigt zowel de e-commerce- als de logistieke firma’s aan om uit te breiden naar de landelijke gebieden. Het ziet dit als een middel om meer banen te scheppen en voor een betere toegang voor informatie. Daarbij heeft een meer ordentelijke e-commerce prioriteit. Meer concreet ijvert het ministerie van Handel dat 200 arrondissementen of kantons de leiding nemen om toe te staan dat landbouwproducten online verkocht mogen worden en hoopt zo op een verdubbeling van de rurale omzet van vorig jaar tegen eind 2016. Het ministerie plant 60 nationale e-commercezones en ook 150 e-commercebedrijven die vrij competitief zijn.

Reclame voor Taobao te lande

Ondertussen brengt iedereen zijn activa in stelling om de gunst van deze landelijke verbruikers te verwerven. Het grote gevecht dat er aan zit te komen. De koerierdiensten hebben al meer dan 50.000 dienstencentra en opslagplaatsen in rurale gebieden en ze bedienen daarmee 56 % van dorpen en kleine steden. Winkelketen Suning plant de komende 5 jaar ieder jaar tussen 1500 en 2000 rurale dienstenstations te openen met tegen 2020 10.000 depots, waarvoor een kwart van het grondgebied gebruikt wordt.  In oktober laatstleden kondigde Alibaba aan om de komende 3 tot 5 jaar 10 miljard te willen investeren in 1000 kantonnale centra en 100.000 dienstencentra op dorpsniveau. Alibaba koos de stad Mengzhou in Henan als pilotproject en dit beslaat een 15 tot 20-tal kantonnale- of dorpsstations. Concurrent Jingdong dat al 1,5 miljard investeerde in een netwerk, heeft al 3,539 afhaalstations e dienstencentra  in 1.961 stden en kantons over geheel het land.
Volgens een rapport van Zero2IPO Group zal de behoefte aan bevroren voeding tussen 2012 en 2025 verdubbelen tot 450 miljoen ton en dit met een jaarlijkse groeivoet van 18 %. Gezien dat de brutowinst er 40% bedraagt, wordt verwacht dat dit eveneens een driver wordt bij de e-commerce in de toekomst. Het is wel zo dat de logistieke kosten voor landbouwproducten veel hoger liggen dan deze voor elektronische producten, kleding of babyproducten. Sommige wagens beschikken niet over koeling, anderen zetten die af om te besparen. SF Express is begonnen aan een netwerk voor het versturen van bevroren producten door diepvries vrachtwagens.
Last but not least zullen de diverse nieuwe netwerken de koerierdienst van de Post onder druk zetten om zowel haar beleid als infrastructuur aan te passen aan de uitdagingen van morgen. Ongetwijfeld kunnen ze daarbij de troef uitspelen van tot in het verste dorp actief te zijn.
Bronnen: en.ce.cn, http://www.chinaimportexport.org