De voormalige Taiwanese leider Ma Ying-jeou is in China voor een bezoek dat metterdaad een demonstratie is van de wil om het Eén-China principe ook via vreedzame, diplomatieke weg en contacten tussen de jongeren in praktijk te brengen.
De voormalige Taiwanese leider Ma Ying-jeou brengt van 27 maart tot 7 april een bezoek aan het vasteland. Het is van grote betekenis dat iemand naar de Volksrepubliek gaat die een dergelijke positie had op het eiland, en de voorganger was van de huidige leider Tsai Ing-wen. Voor de vreedzame ontwikkeling van de relatie tussen Taiwan en het moederland China, en de weg naar een geweldloze hereniging, kan dit bezoek alleen maar een gunstige wending zijn.
Studenten
Een opvallend punt op het reisprogramma van Ma is dat hij een groep Taiwanese studenten meebrengt die naar het vasteland komen voor communicatie en uitwisseling. Op donderdag 30 maart riep Ma Ying-jeou op tot de uitbreiding van contacten tussen studenten aan beide zijden van de Straat van Taiwan. Hij deed die oproep tijdens een bezoek aan de universiteit van Wuhan (hoofdstad van de centraal-Chinese provincie Hubei). ‘Het is belangrijk voor de jongere generatie aan beide kanten om meer met elkaar om te gaan en elkaar beter te begrijpen’, zei Ma, toen hij de hoop uitsprak dat studenten van de Universiteit van Wuhan ook voor uitwisselingen naar Taiwan zullen gaan. Waarom dat zo is volgens Ma? ‘De mensen in Taiwan en die op het vasteland delen dezelfde cultuur en etnische identiteit, en wederzijdse contacten kunnen de integratie tussen de twee helpen bevorderen’. Gelijkaardige uitspraken vielen te noteren bij het bezoek van Ma en zijn studentengroep aan de universiteit van Hunan en het Nationale Centrum voor Supercomputing in Changsha.
Symboliek
Er staan nog meer symbolisch geladen punten op Ma’s reisprogramma. In Wuhan bezocht hij de tentoonstelling over de strijd tegen COVID-19. ‘De effectieve bestrijdingsmaatregelen van de stad in een vroeg stadium hebben een grootschalige verspreiding van het virus voorkomen, wat niet alleen een bijdrage was aan het vasteland maar ook aan de hele mensheid’, zei Ma daar. Hij zag daar ook foto’s en video’s van besmette Taiwanese volksgenoten die een medische behandeling kregen op het vasteland en bloedplasma doneerden na hun herstel. Ma Ying-jeou wiens familie afkomstig is van Hunan bracht in de centraal-Chinese provincie ook een bezoek aan het graf van zijn grootvader om zijn voorvaderen te eren.
De voorlaatste leider van Taiwan doet historische sites aan waar de herinnering wordt hoog gehouden aan de samenwerking die er ooit was tussen de Communistische Partij van China (CPC) en Ma’s eigen partij, de Kuomintang (KMT): het mausoleum van Sun Yat-sen en het gebouw waar het Japanse bezettingsleger zich in 1945 overgaf en de nederlaag erkende die het had geleden in de oorlog tegen het vaderlandslievende front van de legers van de CPC en de KMT.
Toezeggingen
Het kan geen toeval zijn: als Ma twee dagen op het vasteland is, waar hij vanuit Taiwan met argusogen zal gevolgd worden, geeft een woordvoerder van het bureau voor Taiwanese zaken van het Chinese kabinet, mevrouw Zhu Fenglian, een persconferentie. Zhu legt uit dat Taiwan na de hereniging met het vasteland mogelijk een ander sociaal systeem zal houden dan dat van het vasteland. Als echter de soevereiniteit, veiligheid en ontwikkelingsbelangen van China gewaarborgd blijven, kan dat zonder probleem. ‘De manier van leven van Taiwan zal volledig worden gerespecteerd en privé-eigendom, religieuze overtuigingen en wettige rechten en belangen van Taiwanese landgenoten zullen volledig worden beschermd’. En verder: ‘de economische samenwerking zal worden verbeterd, de culturele creativiteit van het eiland zal naar verwachting meer kansen krijgen en de bevolking van Taiwan zal meer mogelijkheden hebben voor internationale ontwikkeling’. Zhu wijst er verder op dat de landgenoten en zakenmensen van Taiwan uitkijken naar de volledige hervatting van rechtstreekse vluchten over de Straat van Taiwan, die waren stopgezet vanwege COVID-19. Het contrast is erg groot tussen enerzijds de vriendschappelijke rondreis van Ma en toezeggingen van iemand als Zhu, en anderzijds de aanstaande volgende ondermijning van het Eén-China principe vanwege Washington. Parlementsvoorzitter Kevin McCarthy zal de huidige separatistische Taiwanese leider Tsai Ing-wen in de VS ontvangen als was ze een staatshoofd, hoewel de VS geen diplomatieke betrekkingen heeft met het eiland. We moeten dan ook een even contrasterende en naar verwachting zeer felle respons van Beijing verwachten.
Twee soorten bezoeken
Een dag na de persconferentie van Zhu had Ma Ying-jeou in Wuhan een ontmoeting met Song Tao, van hetzelfde bureau voor Taiwanese zaken van het Chinese kabinet, en tevens hoofd van de afdeling Taiwanese zaken van de Communistische Partij van China (CPC). Song bracht de groeten over van Xi Jinping, in zijn hoedanigheid van partijleider (en opvallend genoeg niet als president). Ma dankte hem hartelijk voor zijn attentie. Song sprak lovend over de belangrijke bijdrage die Ma levert aan de ontwikkeling van betrekkingen tussen beide zijden van de Straat van Taiwan. De gesprekspartners herhaalden dat de mensen aan beide kanten van de Straat van Taiwan tot één Chinese natie behoren. Ook het belang van de consensus van 1992[1] als basis voor een vreedzame relatie tussen Beijing en Taipei benadrukten ze. Song nodigde Ma en andere Taiwanezen uit om bij te dragen aan de nationale wederopstanding van China. Ma antwoordde dat de landgenoten aan beide kanten van de Straat van Taiwan moeten samenwerken om voor altijd vrede en welvaart aan beide kanten van de Straat te bevorderen, het welzijn van alle Chinezen te verbeteren en China herwonnen levenskracht te geven. Verder gaan dan dat, en zich ondubbelzinnig uitspreken voor een hereniging kan Ma Ying-jeou om interne politieke redenen niet, maar zijn bezoek aan het vasteland en de positieve interactie met zowel politici als gewone burgers van het vasteland is al heel wat.
Bronnen: Xinhua, Wikipedia,The Diplomat, Think China, Morning Star
[1] De consensus van 1992 is ‘dat er slechts één China is, maar dat China anders gedefinieerd wordt door de Kuomintang en door de Communistische Partij van China’. Dit compromis houdt in dat er geen twee staten bestaan of gewenst zijn, en dat is een goede basis voor de verbetering van de betrekkingen en verdere discussie. De huidige leiders van Taiwan zijn tegen de consensus van 1992 omdat zij geen onderhandelingen en geen verbetering willen en wel degelijk een situatie van twee volledig onafhankelijke staten nastreven.
