De uitspraken van president Macron dat deelname aan de escalatie rond Taiwan niet in het voordeel van Europa is krijgen terecht veel aandacht. Ook meer democratische stemmen, die minder gehoor krijgen, maar handelen vanuit andere drijfveren, zijn de belangstelling waard.
President Macron vindt het geen goed idee om de Verenigde Staten te volgen bij hun strategie om toe te werken naar een conflict rond de kwestie Taiwan.
Vazallen
Dat zou volgens hem van de Europese staten ‘vazallen van de VS’ maken en de Europeanen beletten zich strategisch autonoom op te stellen en te werken aan een derde grootmacht met een eigen defensie voor de verdediging van hun eigen belangen. Hij heeft dat met zoveel woorden gezegd in een interview met journalisten van Politico en Les Echos, nadat hij ook nog het lef had zich vriendschappelijk met Xi Jinping te onderhouden.
Sacré Macron !
Op Macrons houding en zijn uitspraken is in het Westen met een mengeling van ongeloof, verontwaardiging en woede gereageerd. Politici, waarnemers en journalisten verwijten hem dat hij is afgeweken van de lijn van EU-Comissievoorzitter von der Leyen, dat hij de Europese eenheid verbreekt en dat hij de oefeningen van het Chinese Volksleger rond Taiwan niet heeft afgekeurd. Diegenen die de Franse president aanvallen kunnen zich nauwelijks voorstellen dat zijn visie afwijkt van die in het Witte Huis, waar van China ‘een autocratie’ wordt gemaakt die ‘zich zou voorbereiden om Azië’, of zelfs de hele wereld te overheersen. Ook in zijn eigen land zijn sommigen niet te spreken over hun president. Antoine Bondaz van de Fondation pour la Recherche Stratégique vindt het bijvoorbeeld onvoorstelbaar dat Macron ‘de neiging lijkt te hebben Washington evenzeer de schuld te geven van de escalatie rond Taiwan als Beijing’.
Macron will be Macron?
De regering Biden zelf vergoelijkt de zaak, in elk geval voorlopig, en wijst op de goede diensten die de Franse marine op last van Macron verleent met patrouilles ‘voor de vrije doorvaart’ in de Zuid-Chinese Zee. Het is zeer onthullend hoe eensgezind en bereid bepaalde westerlingen zijn om front te vormen met de aan oorlogskoorts lijdende Amerikaanse politieke elite. Macrons dromen over een ‘derde macht naast de VS en China’ zijn misschien niet haalbaar, maar ze laten wel zien dat een deel van de Europese elite doorheeft hoezeer in elk geval de Europese economie en zelfstandigheid te lijden heeft van het innige bondgenootschap met de oude Amerikaanse hegemon.
Nuchtere Nederlanders?
(upd) Volgens de Nederlandse Chinakenner Fred Sengers van blogaap.nl komt de ‘verontwaardiging over Macron vooral uit de VS’ en geven in Europa hoofdzakelijk ‘anti-Chinese haviken en transatlantische houwdegens kritiek’. Maar Sengers neemt wel waar dat het Nederlandse kabinet de laatste maanden ‘een transatlantische ruk heeft gemaakt en zich achter Amerikaans anti-Chinees beleid heeft geschaard’. Komt daarbij dat ‘het kabinet nogal eigenstandig heeft gehandeld’, bijvoorbeeld in de kwestie ASML en dat het kabinet Rutte ‘achteraf pas Europees ruggespraak heeft gehouden in een klaarblijkelijke poging dekking te zoeken tegen mogelijke Chinese sancties’. En Frankrijk zou zichzelf zien ‘als een belangrijke producent van halfgeleiders, een positie die Frankrijk met Europa wil uitbouwen om minder technologisch afhankelijk te worden van China én de VS’. Redenen genoeg voor Sengers om zeer benieuwd te zijn naar wat het bezoek van Macron aan Nederland deze week zal geven.
Brits debat
(upd) Het is dus nog maar de vraag of de anti-China hetze in Europa in feite meevalt. De Inter-parliamentary Alliance on China (IPAC), een gezelschap van politici dat zich inzet voor strategische aanvallen op Beijing, werkt vooral in Europa. Scherpslijper en IPAC-coryfee Marco Rubio reageerde met ‘als het zo zit met de Europeanen, laat ze dan de Oekraïense crisis maar in hun eentje opknappen’ (spoiler alert: hij meent het niet). Een ander spraakmakend lid van de IPAC, Litouws sociaal-democratisch parlementslid Dovilė Šakalienė beschuldigt Macron ervan dat hij handelt ‘in strijd met de strategische belangen van de EU en de NAVO’. De IPAC veroordeelt ‘de agressieve houding van Beijing ten opzichte van Taiwan’ en spreekt zijn ongenoegen uit over de Franse president voor zijn appeasement, zijn verzoeningspolitiek tegenover China. Dertien Britse parlementsleden hebben de IPAC-verklaring van die strekking ondertekend. Carlos Martinez van Friends of Socialist China stelt dit aan de kaak. Hij vindt het ‘van cruciaal belang dat Groot-Brittannië stopt met het uitbesteden van zijn buitenlands beleid aan Washington’. Volgens Martinez ‘heeft het Britse volk veel te winnen bij vriendschappelijke betrekkingen, handel, samenwerking en intermenselijke uitwisselingen met China’. En hij voegt eraan toe: ‘die betrekkingen moeten natuurlijk gebaseerd zijn op wederzijds respect, wat betekent dat we de soevereiniteit van China moeten respecteren en accepteren dat de kwestie Taiwan alleen kan worden opgelost door het Chinese volk aan beide kanten van de zeestraat.’
Livingstone
In de VS en in Groot Brittannië, nu nog de trouwste en actiefste medestrijder van Washington, zijn de stemmen van de vredesbewegingen en de bevolking tegen het oorlogsgestook nog zwak, maar ze zijn er en zij komen met stevigere en meer betrouwbare argumenten en drijfveren dan die van de politici die vandaag de dienst uitmaken. In een opiniestuk in The Morning Star somt de vroegere burgemeester van Londen, de socialist Ken Livingstone, de voordelen op van de goede betrekkingen die zijn stad en zijn land niet zo lang geleden met China hadden. Hij stelt: ‘het is gewoon een obscene dwaasheid dat wij, die vandaag een situatie van enorme economische moeilijkheden kennen, de reusachtige kansen die de Chinese markt biedt de rug toekeren en gigantische bedragen verspillen aan kernwapens, als onderdeel van het aanwakkeren van een potentieel conflict dat miljoenen doden zou kosten, volkomen onnodig zou zijn, en dat we onmogelijk zouden kunnen winnen. Een koude oorlog met China druist in tegen de belangen van het Britse volk, net als een nieuwe proliferatie van kernwapens’. Livingstone’s oproep is dringend en luid: ‘progressieve mensen in de arbeidersbeweging moeten zich verzetten – en een zo breed mogelijke alliantie opbouwen om het afglijden naar een ramp te keren’.
Sara Flounders
De Amerikaanse Sara Flounders wijst in Worker’s World ook op de ramp die haar gewone landgenoten zal treffen, als de VS van Taiwan een pion in een oorlog maakt, maar niet alleen hen. Met cijfers over de grote en gunstige handel tussen China en Zuidoost Azië, Japan, Zuid-Korea en niet te vergeten Taiwan zelf bewijst ze dat Washington erop aanstuurt landen en regio’s rond de Stille Oceaan te laten handelen tegen hun eigen economische belangen in. Volgens Flounders proberen de Verenigde Staten verwoed de economische opkomst van China te stoppen door het militair te omsingelen, met als doel een Aziatische versie van de NAVO te creëren. In hun streven om een excuus voor oorlog te vinden, keren de Verenigde Staten het Eén China-beleid waartoe ze zich de afgelopen 50 jaar hebben verbonden de rug toe. Flounders artikel dat is overgenomen door Friends of Socialist China besluit met de strijdvaardige oproep: ‘We moeten mobiliseren! VS handen af van China!’
Bronnen: Politico, SkyNews, Financial Times, Global Times, The Guardian, The Geopolitics.com, The Morning Star, blogaap.nl, Worker’s World, Friends of Socialist China, Wikipedia
