De Chinese regering en de Communistische Partij van China hebben een ingrijpend masterplan bekend gemaakt voor de omvorming van het eiland Hainan tot vrijhaven op wereldniveau, te vergelijken met Dubai, Singapore of Hongkong . Het loopt in drie fasen tot 2050. Op de achtergrond spelen de Amerikaanse dreigementen tegen Hongkong mee.
Hainan is een groot eiland in de Zuid-Chinese zee. Qua oppervlakte is het vergelijkbaar met België , en het telt 9,3 miljoen inwoners. Het staat bekend als tropisch paradijs.
Het masterplan voorziet in 60 specifieke maatregelen. De periode tot 2025 dient om het project uit te rollen, tussen 2025 en 2035 moet het geperfectioneerd worden en tegen 2050 moet Hainan een vrijhaven van wereldniveau zijn.
De 60 maatregelen gaan over het open stellen van de markt, lagere belastingen en soepele regels. Het doel is buitenlandse handel en investeringen te vergemakkelijken, de logistieke infrastructuur uit te bouwen en bedrijven aan te trekken uit sectoren als financiële dienstverlening, technologie, onderwijs, medisch toerisme, scheepvaart en logistiek.
Hainan moet volgens het master plan op deze manier de grootste ‘speciale economische zone’ van China worden, en de ‘frontlijn’ voor de integratie van China in de wereldeconomie.
De provinciale regering is verantwoordelijk voor de verwezenlijking van het master plan. Ze krijgt daarvoor meer autonomie en kan op de volledige steun van Beijing rekenen.
Concreet
Toerisme, moderne dienstverlening en high-tech zijn bij uitstek welkom .
Er wordt gestreefd naar een open financiële sector, met handel in energie, scheepvaart, aandelen en vastgoed, centra voor financiële afwikkeling en vrijer verkeer van kapitaal.
Er komt een lage inkomensbelasting van 15% voor bepaalde bedrijven of personen
Machines, voertuigen, vliegtuigen, boten, grondstoffen en consumptiemiddelen zullen vrij van invoerrechten zijn.
Chinese burgers mogen jaarlijks per persoon maximum 100.000 yuan (12500 euro) aankopen doen in taksvrije winkels op het eiland. Vandaag is het voor Chinese toeristen maximum 30.000 yuan.
Goederen waar door verwerking op Hainan minstens 30% waarde aan toegevoegd is mogen zonder invoerrechten doorverkocht worden aan het vasteland.
Visa voor zakenreizigers en toeristen worden gemakkelijker. Toeristen van cruiseschepen mogen 15 dagen op Hainan verblijven zonder visum.
Voor talenten in de high tech worden comfortabele reisregels voorzien. De digitale economie zal in de watten gelegd worden.
Er wordt geïnvesteerd in haveninfrastructuur en een soepeler luchtverkeersleiding zal meer vluchten mogelijk maken.
In sommige zones kunnen nieuwe bedrijven opstarten zonder op goedkeuring van de overheid te wachten. Een engagement dat ze zich aan de regels zullen houden volstaat.
Buitenlanders zullen kunnen optreden als wettelijke vertegenwoordigers van Chinese staatsbedrijven.
Hainan moet bestuurd worden volgens de ‘rule of law’, de rechtsstaat met garanties voor rechten en plichten. Het moet op dat gebied een internationale vergelijking kunnen doorstaan.
In het master plan wordt veel aandacht besteed aan de gevolgen van de toegenomen handel en investeringen op de volksgezondheid en het milieu. Zo wordt de invoer van vast afval verboden. Buitenlanders zullen gemakkelijker naar Hainan kunnen komen, maar tegelijk zal de lokale overheid strikter controleren of ze een risico voor de nationale veiligheid of de volksgezondheid inhouden.
Het plan zegt expliciet dat de overheid van Hainan verder zal vasthouden aan socialistische waarden.
Commentaar
De aangekondigde maatregelen gaan verder dan de huidige regels in de speciale economische zone Shenzhen of in de vrijhandelszone van Shanghai.
De South China Morning Post in Hongkong merkt echter op dat het volledig vrij verkeer van kapitaal niet ingevoerd wordt. De krant noteert ook dat de mogelijkheid van paardenraces of casinos zoals in Macau of Hongkong niet voorzien is.
Het eiland Hainan werd als zelfstandige provincie in 1988 afgesplitst van Guangdong. Het kreeg meteen het statuut van ‘speciale economische zone’. Maar een zwak provinciebestuur leidde begin jaren 90 tot smokkelschandalen, catastrofale vastgoedspeculatie en fraude en lieten het project verzanden. Het bruto regionaal product ligt ongeveer 10% onder het nationaal gemiddelde. Als tropisch paradijs trekt Hainan veel (vooral binnenlandse) toeristen.
In april 2018 kondigde president Xi Jinping aan dat de speciale economische zone een nieuw leven zou krijgen. Het provinciebestuur heeft sindsdien delegaties gestuurd naar Hong Kong, Singapore en Dubai.
Hainan wil zich vooral op Zuid-Oost Azië richten en ook samenwerken met de Delta van de Parelrivier (met onder meer Hongkong, Macao en Shenzhen)
Waarnemers in Hongkong speculeren dat het nu bekend maken van het masterplan een antwoord kan zijn op dreigingen van de VS om de rol van Hongkong als poort van China op de wereld te blokkeren. Het plan zelf presenteert zich als een open antwoord van China op toenemend protectionisme in de wereld.
Bronnen: Xinhua, South China Morning Post, Caixin, China.org.cn
