De ‘Mensenrechten in China’, een veelbesproken onderwerp. Op zondag 23 september heeft de Chinese regering er een witboek over gepubliceerd. De titel van de Engelse versie is: ‘Seeking Happiness for People: 70 Years of Progress on Human Rights in China’.
Een centrale stelling in het document is dat het recht op een behoorlijk bestaan het voornaamste en meest elementaire mensenrecht is.
Goed bestaan het eerste mensenrecht
Vanuit dat besef heeft de Chinese staat, volgens het witboek, ‘sinds 1949 op een gecoördineerde wijze de rechten van het Chinese volk uitgebreid en verstevigd’. De periode na het 18e partijcongres van 2012 krijgt hierbij een speciale vermelding. Dat is van enig belang omdat tijdens dat congres Xi Jinping verkozen is tot secretaris-generaal van de partij. Xi werd enkele maanden later ook president, zoals tegenwoordig gebruikelijk is in China. Hij is het doelwit van een campagne waarbij westerse journalisten en waarnemers juist het mensenrechtenbeleid onder zijn bewind systematisch op de korrel nemen. De eerste en (voorlopig?) enige berichtgeving die mainstream buitenlandse bronnen aan het witboek besteden bestaat overigens grotendeels uit herhalingen van wat het Amerikaanse Congres en westerse mensenrechtenorganisaties beweren over Xinjiang en over Hongkong.
Concrete materiële omstandigheden
‘Zeventig jaar geleden is de Chinese natie opgestaan’. Zo karakteriseert de leidende partij en de huidige overheid het uitroepen van de Volksrepubliek in 1949. In de 70 jaar sinds de oprichting van die socialistische staat in een derdewereldland worden ‘de elementaire rechten dus beter gerespecteerd en beschermd’. China is immers steeds welvarender en sterker geworden. Belangrijk is het daarbij om te bedenken dat die visie over de band tussen welvaart en rechten uitgaat van de concrete materiële omstandigheden waarin het land verkeert. China levert volgens zijn regering ook regelmatig bijdragen aan de internationale zaak van de mensenrechten. Hoezo? Wel, het Chinese model heeft de diversiteit van de vormen van cultuur en ontwikkeling vergroot. Er zijn nu meer manieren om de mensenrechten te realiseren en meer visies erop waar landen hun inspiratie uit kunnen halen, voor het pad dat zij zelf willen volgen (rekening houdend met hun eigen omstandigheden).
De tekst beschrijft de voortdurende verbeteringen van de levensstandaard en van de sociale zekerheid in het land met de grootste bevolking van de wereld. Dan gaat het over het onderwijs, de openbare culturele voorzieningen. Verder legt de Chinese overheid uit dat de burgers in China het recht hebben en krijgen op correcte informatievoorziening. Dat stelt hen in staat om deel te nemen aan het politieke leven, hun mening te laten horen en toezicht uit te oefenen op de overheid en de partij. Er is in het witboek ook aandacht voor vrijheid van (legale) godsdienstbeoefening en de bescherming en verbetering van de ecologie. Ook de rechten van speciale bevolkingsgroepen worden beschouwd. Dat hoofdstuk gaat over etnische minderheidsgroepen, vrouwen, kinderen, bejaarden en personen met een beperking. De schrijvers van het witboek hopen aan te tonen dat zij een gelijke behandeling krijgen en gelijke kansen om aan het maatschappelijke leven deel te nemen.
Rechtsstaat
‘In de toekomst zullen de Chinezen zeker nog veel meer en uitgebreide rechten verwerven en een complete, veelzijdige ontwikkeling op alle niveaus’, zo lezen we in de officiële pers over de publicatie. Met het oog daarop is een ‘socialistische rechtsstaat‘ in volle ontwikkeling. Een opvallend aspect daarvan: het overheidsbeleid is meer en meer gericht op dienstverlening, de macht ervan wordt beperkter en de verantwoordelijkheden zijn duidelijker aangegeven.
Een visie op de wereld
Het laatste hoofdstuk
gaat over de internationale rol van China op het vlak van mensenrechten. De
steun aan de gerechtvaardigde strijd van landen in ontwikkeling krijgt daarbij
aandacht. De Volksrepubliek staat ‘die landen al vele jaren lang bij in hun verzet
tegen (neo)kolonialisme, hun streven naar echte onafhankelijkheid en hun strijd
tegen het racisme’. China geeft niet alleen humanitaire hulp, maar ondersteunt
ook de inspanningen van die landen om zich te ontwikkelen.
‘In deze nieuwe tijd zal China zich verder sterk maken voor culturele
diversiteit in de wereld’. Met ander woorden, Beijing zal zich blijven
uitspreken voor het samen bestaan van verschillende modellen. China wil
communiceren met en leren van andere landen. Het wil zich blijven inzetten ‘voor
een gedeelde welvaart … een gemeenschap met een gezamenlijke toekomst voor de
mensheid’.
Xinhua, China Daily, Bloomberg, South China Morning Post
De volledige Engelse tekst van China zelf kunt u hier downloaden:
http://www.xinhuanet.com/english/2019-09/22/c_138412720.htm
