Na de mislukking van 2009 met het bijhorende Rio Tintoproces is het doek nu ook gevallen over de jaarlijkse onderhandelingen voor een vaste ijzerertsprijs in 2010. De drie spelers die 70% van de wereldaanvoer controleren (twee Australiërs en een Braziliaan), hebben opnieuw hun wil doorgedreven: er komt geen vaste jaarprijs meer, alleen een vaste trimesterprijs, die meteen het dubbel bedraagt van de vorige jaarprijs.
De Japanse staalbedrijven, de grootste verbruikers na de Chinese, zijn begin april gezwicht. Eind april moest de Chinese Staalvereniging, de grootste aankoper ter wereld, vaststellen dat er geen jaarakkoord mogelijk is; de Chinese staalbedrijven kunnen vanaf nu ieder voor zich aankopen op de voorwaarden van de mijngiganten.
Het nieuwe systeem zal tot gevolg hebben dat de ertsprijzen sterker gaan schommelen volgens de veranderingen in vraag en aanbod; dat betekent op korte termijn extra winst voor de mijnfirma’s, maar kan in het geval van een nieuwe daling van de vraag ook omgekeerd uitpakken.
In de Chinese staalsector is de concurrentie sterk en liggen de winstvoeten met 3 % laag. De gestegen ertsprijs kan sommige firma’s in de problemen brengen; in 2009 werd immers 62 % van het verbruikte ijzereerts ingevoerd.
Ondertussen zien we al dat er in China zelf volop nieuwe ijzerreserves ontdekt worden, en dat China probeert zelf participaties te nemen in ijzermijnen overal ter wereld. Er wordt ook meer overgeschakeld op oud ijzer als vervanging voor erts (17 % in 2005).
Er kunnen ook maatregelen komen in de financiële sector: de dagelijks schommelende marktprijzen van ertsen, die als richtlijn gaan dienen voor de vaste kwartaalprijzen, worden immers vastgelegd in het buitenland. Zo is er de bekende Plattsindex in Londen. Er gaan stemmen op dat China een eigen prijsindexsysteem voor ertsen moet opzetten, met daaraan gekoppeld termijncontracten, zodat kopers en verkopers toch op voorhand vaste prijzen kunnen bepalen.
Voorts reageren ook de kopers van het staal: de automobielnijverheid, de scheepsbouw en de sector van de huishoudelijke toestellen zijn al begonnen staal zoveel mogelijk te vervangen door andere materialen, zoals kunststoffen; in die laatste sector draaien de Chinese producenten op volle capaciteit.
