Modernisering naar westen doortrekken

 China Vandaag   1/04/2001

De afgelopen twintig jaar lag de klemtoon bij de Chinese hervormingspolitiek op de ontwikkeling van de oostelijke kustgebieden. Nu dit goed op gang lijkt, zet de Chinese overheid een grootse beweging op om de afgelegen en achtergestelde maar rijk aan grondstoffen, westelijke gebieden te ontwikkelen. Daarbij staat zowel de uitbouw van infrastructuur als het benadrukken van het leefmilieu centraal

Het westerse gebied omvat 10 provincies en autonome regio’s (de stad Chongqing incluis) en beslaat zo 56 % van China’s grondgebied. Het is rijk aan grondstoffen: ze hebben 80 % van ’s lands steenkool, 60 % bij de waterkrachtbronnen, en 89 % weiden. Van de 155 soorten delfstoffen die in het land ontdekt werden, zijn 123 gelokaliseerd in het westen. In de provincie Shaanxi werd het grootste aardgasveld aangetroffen, haar koolreserves zijn ’s lands tweede grootste; de zuidwestelijke provincie Yunnan is rijk aan bossen en dieren, terwijl Binnen-Mongolië in Noord-China 17 zeldzame elementen telt waarvan de reserve de helft uitmaakt van de wereldvoorraad. Er is ook steenkool in Shanx en Ningxia; petroleum en aardgas in Xinjiang en Gansu, sylviet in Qinghai, waterkracht langs de Gele Rivier en non-ferro in Gansu.

Het westen is tegelijkertijd arm. Terwijl 60 % van het BNP in de oosterse regio geproduceerd wordt, bedraagt dit maar 13 % in het westen. De oosterse provincies groeiden twee maal zo snel als de westerse en ook de inkomenskloof heeft de neiging aan te groeien. Het inkomen van de boeren bedraagt er maar 1398 yuan, vergeleken met 3000 yuan voor de boeren in het oosten. Ook het aantal studenten is maar de helft van het oosten. China realiseert zich dat een modernisering waarbij meer dan de helft van het land zou achterblijven, geen echte modernisering kan genoemd worden.

Hoe wil het land deze formidabele taak aanpakken? Partijvoorzitter Jiang Zemin stelt vast dat het leefmilieu in het westen blijft achteruitgaan: de regio heeft een watertekort, de bodemerosie is ernstig, de woestijnvorming versnelt en breidt uit naar het oosten. De voorzitter beklemtoonde dat het milieuprobleem eerst moet opgelost worden voor de rest. Premier Zhu Rongji van zijn kant citeert de uitbouw van infrastructuur vóór het beklemtonen van het leefmilieu gevolgd door de noodzaak van een herstructurering van de nijverheid en de uitbouw van wetenschap, technologie en onderwijs.

Infrastructuur

Volgens de premier is de uitbouw van infrastructuur de fundering voor de start van de ontwikkeling van het westen. Vooral snelwegen, spoorwegen, luchthavens, aardgasleidingen, elektriciteitsnetwerken, communicatie en radio en TV noemde hij prioritair. Dit standpunt wordt gedeeld door minister Zeng Peiyan van de Staatsontwikkelings- en Plancommisie. Hij stelt dat basisvoorzieningen in waterbeheer, communicatie en transport, telecommunicatie, radio en TV moeten versneld worden. Concreet zal begonnen worden met de bouw van een aardgaspijplijn van het Tarimbekken in Xinjiang naar Shanghai en een van Chongqing naar Wuhan. Bij de  spoorwegen zal de spoorlijn van Xining naar Golmud met 1118 km in buitengewoon moeilijke omstandigheden worden doorgetrokken tot Lhasa in Tibet.

Qua elektriciteitsaanvoer staat een project op stapel voor de uitwisseling van waterkracht en steenkool voor in het oosten opgewerkte stroom. Dit omvat drie delen: in het noorden gaat elektriciteit geproduceerd door mijnen in Shanxi, Shaanxi en Binnen-Mongolië getransporteerd worden naar Noord-China en Shandong. In het zuiden wordt van het zuidwesten een analoge uitwisseling gepland met Shanghai. In het centrum zal elektriciteit van de Drieklovendam worden doorgegeven naar Centraal- en Oost-China.

Wat de wateraanvoer betreft, staat een niet minder groots project op het getouw. Het is de bedoeling dat water uit het zuiden gepompt wordt naar het waterarme noorden en hierbij wordt ook een route in het westen voorzien naast een route in het centrum en een in het oosten. In het westen zal water worden afgeleid van de rivieren Dadu, Yalong en Tongtian om de watervoorraad in de Ningxia Hui Autonome regio en Shaanxi te vergroten.

Inzake wegenaanleg bedraagt de dichtheid van het autowegennet in het westen maar de helft van het nationaal gemiddelde. Ook de graad van de autowegen is maar de helft. Ongeveer 85 % van de townships zonder toegang tot autowegen ligt in het westen. De komende 10 jaar zal gewerkt worden aan vijf verticale en acht horizontale hoofdaders doorheen de regio en dit ten belope van 12.600 km. Ten tweede zal er gewerkt worden aan de hervorming van de provinciale netten: het doel bedraagt 150.000 km. Eenzelfde kilometeraantal moet worden gerealiseerd om onbereikbare townships met het wegennet te verbinden.

Tevens zullen nieuwe luchthavens worden aangelegd en er zal een proefproject opgezet worden van een opgehangen monorail van 14 km. In de nijverheid kan de bouw van een aantal grote en middelgrote projecten verwacht worden met betrekking tot zout, chemische derivaten van steenkool en de productie van non-ferro in plaats van de grondstoffen te exporteren. In de kaliumrijke provincie Qinghai zal een project voor kunstmest op basis van kalium worden opgezet. Ten slotte wordt ook meer infrastructuur gepland voor hogescholen en universiteiten.

Leefmilieu

Jiang Zemin gaf in augustus 1997 belangrijke richtlijnen voor de verbetering van het leefmilieu in het noordwesten. “We moeten de superioriteit van het socialistisch systeem laten spelen en resoluut herbebossen, de woestijn terug groen maken en de ecologische landbouw ontwikkelen”.

Volgens de minister van Grond en Natuurrijkdommen, Tian Fengshan, waren er de laatste jaren voortdurend overstromingen van de Yangtze en de Gele Rivier wegens verminderd bos-en weideareaal, gronderosie, leefmilieuschade en een verminderd waterbeheer in het midden en bovenste deel van deze rivieren. Een van de belangrijke taken in de grootschalige ontwikkeling van de westerse regio is dat in de volgende 10 jaar 50 miljoen mu (1 mu =0,066ha) heuvelachtig gecultiveerd land met een helling van meer dan 25 graden terug tot weide of bos wordt hersteld. In het westen zijn nog 590 miljoen mu grond die kunnen gebruikt worden voor landbouwproductie, wat de helft uitmaakt van al de reservelandbouwgrond in het land.

De administratie van Bosbouw van haar kant heeft een plan geformuleerd om voor 12 miljoen US$ te bebossen in samenwerking met provincies, steden en autonome regio’s. In 2000 werd voor 330.000 ha gecultiveerd land tot bos of weidegebied hersteld en 666.000 ha braakland herbebost. Het feit dat er momenteel een relatief graanoverschot is, laat toe dat meer grond kan worden vrijgemaakt voor dit doel. In het Zhangxiankanton in de provincie Gansu zijn de boeren enthousiast over het overhevelen van graangrond tot weiden en bebossing, zolang de overheid maar instaat voor hun graanbevoorrading. Op die manier kan Gansu terug een productiebasis worden van bosbouw en veelteelt. Tevens zal naast de herbebossing een voorkeurspolitiek worden uitgewerkt voor de grond en grondstoffen. Organisaties die aan bebossing doen zullen minder belasting moeten betalen.

Het milieu kan niet losgedacht worden van de landbouw. Volgens minister Chen Zongxing moet afgestapt worden van de traditionele manier van landbouw: hij denkt aan gespecialiseerde, waterbesparende, ecologische landbouw en veeteelt. Overigens is de landbouw de belangrijkste bezigheid in de regio: inkomen dat gegenereerd wordt door de landbouw neemt twee derden van het inkomen in bij de plattelandsbewoners en twee derden van het inkomen van de boeren komt er van de landbouw. Hoewel sommigen meer heil zien in het ontwikkelen van de secundaire en tertiaire sector wil China dat de status van de landbouw integendeel wordt versterkt. Daarbij wordt de integratie van productie, verwerking en marketing van de landbouwproducten gehanteerd als centrale werkmethode.

Het ministerie wil de komende vijf jaar 14 miljoen ha weide aanleggen of verbeteren en 20 plant- en zaadkweekcentra oprichten. Ook zal de infrastructuur voor de productie en opslag van graan in 290 graanproducerende kantons worden versterkt. Het ministeriële plan wil de westerse regio’s op 10 tot 15 jaar tijd ontwikkelen tot productiecentra voor hoog kwaliteitskatoen, tabak, spijsolie, fruit en bloemen plus kruidengeneesmiddelen. Goed voorbeeld is de autonome regio Xinjiang, die sedert het begin van de jaren ’90 geen moeite gespaard heeft om de katoenproductie te ontwikkelen en nu instaat voor een derde van de nationale productie. Gezien 81 % van het akkerland in het westen dor is,  gaan ook waterefficiënte irrigatietechnologieën  en droogteresistente graanvariëteiten gepromoot worden. Voor de expansie van de ecologische landbouw wil het ministerie 133.000 ha landbouwland wijden aan de productie van pollutievrije landbouwproducten.

Financieel

De grootse ondersteuning van de ontwikkeling in het westen zal handenvol geld kosten, sommen die in een socialistische markteconomie door diverse partners zullen worden gedragen. Vooreerst zullen de fondsen in het staatsbudget voor het westen worden verhoogd. De belangrijkste infrastructuurwerken kunnen door fondsen van de schatkist worden gedragen. Ten tweede wordt verwacht dat banken en financiële instellingen hun kredieten ook richten naar het westen en dit zowel bij projecten van wegen, energie, petroleum, aardgas en andere middelgrote projecten. Van de kredieten die de Staatsontwikkelingsbank uittrekt, gaat 60 % naar projecten uit het westen en dit percentage zal progressief worden opgetrokken.

De lokale gemeenschap zal ook haar steentje moeten bijdragen. In het westen zijn er 100 miljard yuan spaarcenten. Deze fondsen kunnen gebruikt voor het opzetten van rurale ondernemingen. Een ander middel is het veilen van ontwikkelings- en managementsrechten voor onvruchtbare heuvels, onontwikkeld land en ravijnen. Een derde mogelijkheid is het aanmoedigen van privéhandel en individuele ondernemingen.

Een andere piste is het aantrekken van investeringen uit oosterse gebieden. Ningxia heeft 5000 contracten getekend voor economische samenwerking en dit voor een bedrag van meer dan 500 miljoen yuan. In het kader van deze samenwerking werd 820 miljoen yuan goederen uit de regio verstuurd. Zo’n 15.000 specialisten en technici werden getraind en uitgewisseld. In de provincie Shaanxi heeft gouverneur Cheng Andong het over de vier uitwisselingen met de kustgebieden: vooreerst wil hij grondstoffen uitwisselen in ruil voor het bouwen van technologie-intensieve grondstoffenstations. Ten tweede wil hij eigendomsrechten van staatsbedrijven inruilen tegen fondsen, ten derde hoopt hij door de markt open te stellen voor buitenlandse bedrijven, dat deze in ruil aan technologieoverdracht doen om de verouderde technologie van Chinese bedrijven te helpen moderniseren. Ten slotte denkt hij aan het ruilen van reserveactiva (uit oude sectoren) tegen nieuwe activa (voor nieuwe sectoren).

Ook uit het buitenland wordt gehoopt investeerders aan te trekken. Zo wil gouverneur Zhang Zhongwei van Sichuan de provincie wijder open stellen voor investeringen in informatietechnologie, toerisme, leefmilieu, landbouwontwikkeling, machinebouw, elektronica, bouwmaterialen en decoratie. Zhang zei dat, naast joint ventures en exclusief buitenlandse ondernemingen, ook kan gedacht aan nieuwe methoden zoals aandelen, BOT, franchisesysteem, het uitschrijven van obligaties in het buitenland, incorporating en purchasing.

Technologie

Het ministerie zal dit jaar 70 miljoen yuan uittrekken om afstandsonderwijs te verbeteren in de westerse gebieden. De Chinese ‘Vereniging voor Wetenschap en Technologie’ wil de komende vijf jaar 100 toonbeeldonderwijscentra opzetten en 100 verenigingen voor landbouwtechnologie. Voorbeeld daarbij is de afgelegen provincie Gansu, die meer dan 300.000 wetenschappelijke werkers heeft en daarmee qua dichtheid Beijing of Shanghai evenaart. In de komende jaren wil de provincie een technologische vernieuwing forceren, nieuwe technologieën ontwikkelen en een doorbraak maken op het vlak van biologische geneeskunde, nieuwe energieën en nieuwe materialen. In de omvorming van de traditionele nijverheden werd al 10 miljard yuan geïnvesteerd.

Het is vanzelfsprekend dat de modernisering van het westen dode letter blijft zonder een stevige basis van onderwijs, wetenschap en technologie , want momenteel is er een braindrain vanuit het westen. Bij de aanpak van dit probleem is een meersporenaanpak troef. Naast een verbetering van de leergangen, zullen speciale inspanningen gaan naar het onderwijs in minderheidsgebieden en in armoedegebieden. Ook vanuit het buitenland zullen specialisten worden aangetrokken.
Kortom, het voornemen om het westen te promoten is een complex proces met veel facetten, dat ettelijke jaren, zo niet decennia, zal duren, maar China kan het zich niet veroorloven het gebied aan zijn lot over te laten als het zich socialistisch wil noemen. Zo’n stimuleringsplan is echter minder evident dan in een eenduidige planeconomie, omdat de markt in een socialistische markteconomie het centrale verdeelmechanisme is van goederen en diensten en in combinatie met de overheidsinterventie meerdere actoren betrokken worden bij de uitvoering ervan en dit meer via onrechtstreekse macro-economische mechanismen.

Selecte Bibliografie

Lack of Investment in Development of Western Regions Viewed, FBIS‑96‑226, QIUSHI, 10 Jul 96

Development in West‑Central Regions Viewed, FBIS‑97‑087, Xinhua , 3 Mei 97

Zhu Rongji Inspects Gansu, Qinghai, Ningxia , FBIS‑1999‑1102, Xinhua , 31 Oct 99

Zhu Rongji, Others on Developing W. China , FBIS‑2000‑0124,  Xinhua, 23 Jan 00

PRC’s Dai Xianglong on Financial Support to Western Areas , FBIS‑2000‑0301, Xinhua,

01 Mar 00

Zeng Peiyan on Western China’s Large‑Scale Development, FBIS‑2000‑0306, Xinhua

06 Mar 00

Impacts of Developing West China Region Viewed , FBIS‑2000‑0330, Xinhua,  30 Mar 00

Use of Western China’s Land, Resources Discussed, Xinhua, 03 Apr 00

PRC To Start 10 Major Construction Projects in West This Year , FBIS‑2000‑0411, Xinhua,

11 Apr 00

Vice Premier Wu Bangguo Says China To Build More Highways in West, FBIS‑2000‑0722, Xinhua, 22 Jul 00

PRC Minister Advocates Transportation Development in West, FBIS‑2000‑0828, Renmin Ribao, 28 Aug 00

PRC State Council Notice on Implementing Policy on Opening Western Regions, FBIS‑2000‑1227, Xinhua, 27 Dec 00