Confuciusinstituten krijgen andere namen, een andere samenstelling en andere financiering. Zal het de achterdocht wegnemen die in sommige kringen heerst tegenover de Chinese instellingen voor taalonderwijs en cultuurspreiding?
Het ministerie van Onderwijs heeft een taalcentrum opgericht dat een deel van het werk van de Confuciusinstituten overneemt of voortzet.
Centre for language education
Het zal de uitwisseling met andere landen verbeteren op het vlak van Chinese taalkunde en het onderwijs in de Chinese taal. Het centrum zal werken als een instelling van openbaar nut, met andere woorden: een niet-gouvernementele organisatie die cursussen en leermiddelen Chinees ontwikkelt. Ter ondersteuning daarvan zal de nieuwe instelling normen vastellen waaraan het onderwijs in de Chinese taal moet voldoen en het nodige academische onderzoek bevorderen. Het centrum zal verder examens organiseren voor lesgevers en lesvolgers en helpen bij het creëren van keurmerken voor het onderwijs in de Chinese taal. De naam van het instituut is Centre for Language Education and Cooperation.
Ander karakter en financiering
Onder die naam heeft het samen met twee Amerikaanse organisaties, op 24 juni een online conferentie georganiseerd over de Chinese taal, waaraan 4.000 leraren Chinees in de VS hebben deelgenomen. De directeur Ma Jianfei heeft tijdens dat evenement gezegd dat het Centre for Language Education and Cooperation ook internationale culturele uitwisselingen zal promoten. De website van het centrum is Chineseplus.net. Daarnaast zijn er de Confuciusinstituten die volgens de Global Times worden ondergebracht bij een andere ngo, de Chinese International Education Foundation. Deze stichting is een initiatief van universiteiten en bedrijven, onder andere particuliere ondernemingen. Zij zullen ook instaan voor de financiering. De website van de Confuciusinstituten Hanban.org blijft (in elk geval voorlopig) bestaan. Sommige van die instituten behouden hun oorspronkelijke naam. (Hanban is de gebruikelijke afkorting van de Chinese naam voor het hoofdkantoor van de Confuciusinstituten)
Controverse rond Confucius
Blijkbaar zijn de Chinese regering en de functionarissen van de Confuciusinstituten van mening dat de vorming in Chinese taal en cultuur meer afstand moet nemen van de overheid dan al het geval was en duidelijker moet zijn over zijn louter educatieve doelstellingen. Over de Confuciusinstituten werd de afgelopen jaren, vooral in westerse kring, beweerd dat zij onder de dekmantel van taal- en cultuurcursussen eigenlijk instrumenten zouden zijn van de Chinese regering om propaganda te voeren voor het politieke systeem. Ongefundeerde aantijgingen hebben zelfs geleid tot sluitingen van Confuciusinstituten in westerse landen. China heeft altijd benadrukt dat het net zoals Frankrijk met zijn Alliance Française, Duitsland met het Goethe-Institut en Spanje met Instituto Cervantes, overal in de wereld instellingen opricht voor deskundig taalonderwijs en culturele uitwisseling, zonder meer.
Chinese taal en taalonderwijs centraal (upd)
Philip Vanhaelemeersch, directeur van het Confuciusinstituut Brugge Kortrijk en coördinator Chinaprogramma van de Howest Hogeschool West-Vlaanderen, gaf ons de volgende bijkomende verhelderende informatie. ‘De overeenkomsten tussen Hanban en de instellingen in het buitenland die een Confuciusinstituut huisvesten worden geannuleerd en er komen nieuwe overeenkomsten voor in de plaats. Die overeenkomsten zullen er voortaan zijn tussen universiteiten en hogescholen onderling, dus niet meer met de organisatie in Beijing bekend als Hanban. Iedere onderwijs- of andere instelling in het buitenland die een Confuciusinstituut huisvest, zal op termijn contact moeten leggen of hernieuwen met zijn partner in China en een nieuwe overeenkomst tekenen. Nieuw is dat de partneruniversiteiten in China voortaan zelf een grotere inspanning moeten leveren om taaldocenten voor het buitenland te rekruteren binnen hun eigen instelling. In het verleden speelde Hanban een grotere rol in de opleiding en opvolging van de Chinese taaldocenten. De ‘nieuwe’ entiteit waarvan sprake in de SCMP (en andere media) is van belang omwille van de associatie met Chinese taal en taalonderwijs. Dat was al de missie van Hanban (aldus de oorspronkelijke betekenis in het Chinees) maar dat wordt nu nog eens extra in het licht gezet’.
Scepsis of vertrouwen
Zal die boodschap helderder overkomen door van de Confuciusinstituten ngo’s te maken? Sommige waarnemers vrezen dat het niet veel zal uithalen, zeker niet in landen waar tegenwoordig de verdachtmakingen tegen de Chinese regering en tegen China in het algemeen weer de media beheersen, in het kader van een soort koude oorlog 2.0. Anderen geloven dan weer dat China door de Confuciusinstituten te voorzien van een andere samenstelling, financiering en naam een overtuigend signaal kan geven. Volgens Sun Yixue, van de Tongji Universiteit in Shanghai bijvoorbeeld, laten de ingrepen ‘duidelijk zien dat in de Chinese cultuur harmonie een waardevol onderdeel is van de culturele traditie’. Sun ontleent waarschijnlijk hoop aan het feit dat er in andere landen wel degelijk mensen en organisaties zijn die blijven openstaan voor de Chinese oproepen tot samenwerking en respectvolle uitwisseling tussen landen en volkeren.
Een nieuw model voor een nieuwe samenwerking
De online conferentie van 24 juni waarnaar we hierboven verwijzen is daar een voorbeeld van. Het Centre for Language Education and Cooperation heeft deze conferentie georganiseerd met de medewerking van de College Board en de Asia Society, twee gerespecteerde Amerikaanse non-profitorganisaties. De College Board levert inspanningen om het hoger onderwijs toegankelijker te maken. De organisatie noteerde de afgelopen maanden een toename van Amerikaanse middelbare scholieren die een voorbereidend examen aflegden om Chinees te studeren, dankzij de niet aflatende inspanningen van Chinese leraren in de VS. De Asia Society, oorspronkelijk opgericht in de VS (New York 1956) maar nu met afdelingen over de hele wereld, wil de wereld informeren over Azië. De vertegenwoordiger van de vereniging loofde het professionalisme van Amerikaanse en Chinese leraren. Hij zag een verband tussen hun lessen Chinees en de strijd tegen het racisme en voor een betere wereld. De directeur Ma Jianfei van het Center for Language Education and Cooperation hoopt dat de samenwerking met relevante instellingen in de Verenigde Staten intensiever zal worden. Hij wil gezamenlijk een doelgerichter, pragmatisch en efficiënt nieuw model van de Chinees-Amerikaanse taaluitwisseling opbouwen en inspanningen leveren om culturele uitwisselingen te bevorderen tussen China en de Verenigde Staten en het wederzijds begrip tussen de twee volkeren te vergroten.
Xinhua, South China Morning Post, Global Times, Hanban.org, Wikipedia
