Volgens The Economist willen de Chinese planners dat meer steenkool bovengehaald wordt in Xinjiang. De steenkoollagen bevinden er zich dichter tegen de oppervlakte en voordeel is ook dat ze lokaal kunnen verwerkt tot elektriciteit die via UHV-leidingen naar het oosten worden gestuurd. Nadeel is dat indien steenkool omgevormd wordt tot vloeibaar gas, veel water nodig is dat Xinjiang nodig heeft voor de productie van katoen en tomaten.
Tot recent speelde Xinjiang maar een kleine rol in de steenkoolnijverheid. Hoewel de regio 40 % van China’s reserves bezit, produceerde Xinjiang in 2011 maar 120 miljoen ton kolen, een fractie van de 979 miljoen in Binnen Mongolië en 870 miljoen van Shanxi. De ontwikkeling werd lang tegen gehouden door hoge logistieke kost en beperkte ontginning. Daar komt verandering in want de planners van China’s Nationale Ontwikkelings-en Hervormingscommissie willen dat de Autonome Regio tegen 2015 400 miljoen ton opdelft en op een termijn van 10 jaar zelfs een vierde voortbrengt van China’s productie. Grote infrastructuurwerken kunnen de kost drukken om de steenkool naar de markt in het oosten te brengen. Bovendien bevinden de steenkoollagen er zich dichter bij de oppervlakte dan in Binnen-Mongolië en zeker in Shanxi. Volgens een raming van US researchfirma China Oil Trader kan de steenkool er op de markt gebracht worden tegen minder dan 25$/ton en dit terwijl deze uit Shanxi 45 $/ton kost. In 2011 was China’s capaciteit om Xinjiangs steenkool via de trein naar het oosten te transporteren beperkt tot 20 miljoen ton/jaar.
Het twaalfde vijfjarenplan voorziet een dramatische uitbreiding van spoorcapaciteit, doorsturen van elektriciteit en pijplijnen. Enkel de spoorcapaciteit zal tegen 2015 opgevoerd zijn tot 500 miljoen ton. Er is vooral interesse in de lokale verwerking tot elektriciteit en het doorsturen van deze via ultra hoge voltlijnen. Terwijl nu 14 GW doorgestuurd wordt, zou dit in 2015 30 GW en in 2020 50 GW moeten bedragen. Ook de pijplijnen die synthetisch aardgas dat gewonnen werd door steenkool, vervoeren naar Zhejiang zijn klaar om jaarlijks een miljard m³ te transporteren. De regio streeft er immers naar om steenkool om te vormen, wat de petrochemie ten goede kan komen. Om de logistieke kost te verminderen is ze daarbij bereid verregaand in andere kosten te knippen. Xinjiang is al leider in China om steenkool in gas om te zetten met meer dan de helft van ’s lands projecten. Daarbij staat de groep Shenhua vooraan die 52 miljard investeert om tegen 2015 3 miljoen ton brandstof te vervaardigen uit 70 miljoen steenkool. Xinjiangs ambitieus vijfjarenplan voorziet een capaciteit van 3,6 miljoen ton steenkool tot vloeistof, 60 miljard m³ conversie tot gas en 3 miljoen ton tot chemische stoffen.
Tussen ambitie en werkelijkheid staan echter praktische bezwaren en dit heeft te maken met water. Om een ton vloeistof te vervaardigen uit steenkool is echter tussen 10 tot 15 ton water nodig. Geziens Xinjiangs droog klimaat lijkt het dat het al verminderend grondwater nog verder zal worden aangeboord. Dit dreigt een gevaar te zijn voor de landbouw want de regio levert veel katoen en tomaten, om nog niet te spreken over verdere woestijnvorming. In Binnen-Mongolië heeft dit al voor onrust gezorgd. Kortom een nieuwe ronde getouwtrek tussen economie en leefmilieu, tussen lokaal en nationaal lijkt in voorbereiding, maar ondertussen wordt de infrastructuur gewoon verder aangelegd.
Bron The Economist Intelligence Unit