Bredere verdeling van de welvaart, daarvoor pleitte president Xi in een belangrijke toespraak. Het spoort met het onlangs vrijgegeven vijfjarenplan dat een betere regelgeving en controle op het bedrijfsleven voorziet.
President Xi gaf een aantal opmerkingen tijdens een vergadering deze week van het Centrale Commissie voor Economie en Financiën. Naast Xi waren daar nog de premier en drie leden van het Permanent Comité van het Politbureau aanwezig.
Nieuw in de opmerkingen van Xi is de sterkere klemtoon op de ‘gemeenschappelijke welvaart’, concreet een betere verdeling van de inkomens. Hij beklemtoonde dat de duurzame legitimiteit van de communistische partij gebaseerd is op het verbeteren van de levensomstandigheden van de bevolking.
Gemeenschappelijke welvaart betekent niet iedereen gelijk, maar evenmin enkelen die extreem rijk zijn. De welvaart, zowel materieel als spiritueel, wordt stap voor stap verhoogd en iedereen moet daar in delen, ook al mogen sommige personen of regio’s eerst rijk worden.
De vergadering besloot te werken aan beter onderwijs voor iedereen. Die intentie bleek al met de beslissing vorige maand om geen betalende privé bijlessen voor scholieren meer toe te laten.
Minder inkomensverschillen
Er werd opgeroepen voor een systeem van inkomensverdeling dat iedereen ten goede komt; de focus ligt daarbij op rechtstreekse inclusieve projecten die het welzijn van de hele bevolking nastreven en hun basisbehoeften verzekeren.
Er moeten structurele maatregelen komen voor een betere inkomensverdeling, de middenklasse moet verder groeien, de laagste inkomens moeten omhoog, de hoogste inkomens afgetopt en illegale inkomens uitgeroeid.
Basisdiensten moeten voor iedereen gelijk toegankelijk zijn; daarvoor zijn meer investeringen in mensen nodig, moet er een beter systeem komen voor ouderenzorg, voor verzekerde toegang tot gezondheidszorg en voor het beschikbaar maken van woningen.
Eigendomsrechten, – ook intellectuele – moeten beschermd zijn en geld verdienen met legale middelen mag geen probleem zijn. De groei van verschillende types kapitaal moet ondersteund worden zolang hij gezond is en verloopt volgens de regels. We zullen verder in dit artikel de maatregelen bespreken die genomen worden om de ‘chaotische ontwikkeling van kapitaal’ tegen te gaan.
In het bijzonder zal er aandacht zijn voor de boeren en de plattelandsbewoners. Het platteland moet vooruit gaan op alle vlakken. De successen bij de uitroeiing van de armoede moeten geconsolideerd worden.
Het bereiken van gemeenschappelijke welvaart is een werk van lange adem dat stapsgewijze zal aangepakt worden; de lokale overheden zullen aangemoedigd worden om de methoden te vinden die best passen bij de lokale omstandigheden.
Maatregelen tegen ‘wanordelijke groei van kapitaal’
De South China Morning Post ziet de nieuwe plannen op het sociale vlak in samenhang met de campagne tegen de overdreven macht van de grote privé technologiebedrijven. Die campagne is gericht tegen de ‘wanordelijke groei van kapitaal’.
Het begon met het afgelasten van de beursgang van Ant Group van Jack Ma. Dit bedrijf was actief op financieel vlak maar onttrok zich aan de strikte regels voor financiële bedrijven.
Daarna kwam Didi Chuxing, de Chinese Uber- aan de beurt. Dit liet de beursgang in New-York toch plaatsvinden, niettegenstaande de controlerende overheid gevraagd had het niet te doen, omdat er problemen waren met het sociaal statuut van de chauffeurs en de privacy van de data der klanten, en omdat nieuwe regels in voorbereiding waren om transfer van data naar het buitenland door beursgenoteerde bedrijven te verhinderen. In afwachting van remediëring werd de app van Didi uit de appstores gegooid.
Andere technologiereuzen die zich boven de wet waanden volgden, wegens misbruik van monopoliepositie of onvoldoende respect voor privacy van data.
Betalende bijlessen aan scholieren door commerciële bedrijven werden verboden; die bijlessen waren bijna een verplichting geworden voor wie aan een goede hogere school wilde verder studeren.
Verschillende Chinese regelgevers hebben de voorbije weken nieuwe regels uitgevaardigd voor het bedrijfsleven, in het kader van de nationale veiligheid of de sociale stabiliteit. Zo hebben bedrijven die data over het gebruik van (zelfrijdende) voertuigen willen uitvoeren – zeg maar Tesla- een vergunning nodig in het kader van de nationale veiligheid. De online verzekeringssector moet hervormd worden om de data van gebruikers beter te beschermen, oneerlijke concurrentie en kartelvorming te vermijden.
South China Morning Post heeft ook weet van een recente 1% participatie én een zetel in de raad van bestuur voor staatsbedrijven in een filiaal van Bytedance, het privébedrijf achter Tiktok. Dit geeft de overheid rechtstreeks inkijk in de interne keuken van dit privébedrijf.
Planmatig versterken van regels en controles
Eerder deze maand verscheen het tweede vijfjarenplan voor een op regels gebaseerd bestuur. Dat project is in 2015 gelanceerd met als doel aan burgers en bedrijven meer rechtszekerheid en duidelijkheid te verschaffen over wat mag en niet mag, dat ook effectief af te dwingen en administratieve willekeur uit te sluiten.
Het tweede vijfjarenplan voorziet in het versterken van de controle op en het bestraffen van monopolies, oneerlijke concurrentie en voor het eerst ook kartelvorming.
Concreet wil men een gezondere ontwikkeling van bedrijven in de digitale economie, online financiële diensten, artificiële intelligentie, big data, cloud computing en andere gelijkaardige producten. Er komt daarom betere wetgeving op het domein van nationale veiligheid, technologie en monopolies.
Domeinen als big data, artificiële intelligentie, voedsel en geneesmiddelen worden meer gecontroleerd. De meeste van deze sectoren lagen de voorbije maanden al in het vizier van de regelgevers, maar voedsel en geneesmiddelen zijn een toevoeging.
Volgens het document stelt ‘de toenemende vraag van het volk naar een beter leven nieuwe en hogere eisen aan de ontwikkeling van een op wetten gebaseerd bestuur.’
Snelle reactie (upd)
Techreus Tencent, bekend van de succesvolle app Wechat maakt bekend dat het een speciaal fonds voor ‘gemeenschappelijke welvaart’ van 50 miljard yuan (6,6 miljard euro) opricht. Het fonds zal dienen om lage inkomens op te trekken, de veralgemeende toegang totgezondheidszorg te verbeteren, de ontwikkeling van het platteland te ondersteunen en het basisonderwijs te helpen.
Bronnen: Xinhua, South China Morning Post, Caixin