zuivelproducten uit rekken gehaald
Na de melding van het Nieuw-Zeelandse zuivelbedrijf Fonterra dat een van zijn producten korte tijd is besmet met een mogelijk levensgevaarlijke bacterie, heeft de Chinese wareninspectie een waarschuwing laten uitgaan. Chinese bedrijven die producten van Fonterra invoeren, hebben die waren uit de winkelrekken laten halen. De import van melkpoeder uit Nieuw-Zeeland is stopgezet door de overheid. De CEO van de Nieuw-Zeelandse zuivelgigant heeft zich op een persconferentie in Beijing verontschuldigd. Opnieuw is de onrust over de veiligheid van melkproducten onder de Chinese consumenten toegenomen.
In mei vorig jaar en volgens sommige bronnen al in maart, werd de proteïne uit melkwei van Fonterra gedurende korte tijd besmet met een bacterie die botulisme kan veroorzaken, een zeldzaam voorkomende maar mogelijk dodelijke ziekte. Na een jaar kwam de besmetting aan het licht en bijna een half jaar later, in het afgelopen weekend, waarschuwde het bedrijf zijn klanten en begon het met het terughalen van zijn producten. De ambassade van Nieuw-Zeeland bracht het bericht over aan de Chinese regering. Fonterra heeft behalve in China, afnemers in Australië en andere landen in Azië. De vier grootste producenten van voeding en dranken in China zijn klant bij het grote Nieuw-Zeelandse bedrijf. Dat zijn Hangzhou Wahaha Health Food, Hangzhou Wahaha Import & Export, Shanghai Tangjiu en Dumex Baby Food, ook uit Shanghai. Hun relatie met de waarschuwing over de besmetting bij Fonterra werd meteen bekendgemaakt door de Algemene Inspectie van de Kwaliteit en Quarantaine (General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine, AQSIQ). China heeft dan de invoer van zuivelproducten uit Nieuw-Zeeland en Australië verboden en werd hierin o.a. gevolgd door Vietnam. De Nieuw-Zeelandse regering heeft laten weten dat dit de meest correcte handelswijze is. AQSIQ heeft de consumenten ook gewaarschuwd voor Karicare, een product van Nutricia, waarin de proteïne van Fonterra verwerkt is. Karicare wordt niet met een officiële vergunning geïmporteerd in China, maar heeft er ‘via andere kanalen’ een weg naar de markt gevonden. Nieuw–Zeeland heeft laten weten dat de mogelijk besmette proteïne gebruikt kan zijn in melkpoeder voor baby’s, maar ook in andere waren zoals sportdranken. De Chinese makers en handelaars zijn bezig de nog onverkochte producten op te sporen en uit de supermarkten en andere verkooppunten weg te halen. Ook laboratoriumonderzoeken worden verricht, maar die hebben nog geen sporen van de besmetting opgeleverd. In de eerste helft van het jaar zouden Chinese bedrijven volgens officiële cijfers 371.000 ton melkpoeder uit Nieuw-Zeeland hebben geïmporteerd. De import uit dat land was op een jaar sterk toegenomen en bedroeg nu 83% van de totale import van melkpoeder.
Het moeilijk te herwinnen vertrouwen
reclame voor producten van Fonterra
Na het melamine-schandaal in 2008 en de nasleep ervan hebben vele Chinese consumenten hun vertrouwen verloren in het melkpoeder van binnenlandse bedrijven. Zoals bekend had het Chinese bedrijf Sanlu melkpoeder laten oppeppen met melamine, een chemisch product. Dat heeft nierkwalen veroorzaakt heeft bij honderden, volgens sommige bronnen duizenden, baby’s en in elk geval de dood van 6 baby’s tot gevolg gehad. Na de bestraffing van de schuldigen en de maatregelen om deze producten te vernietigen doken nog partijen van met melamine besmet poeder op. Massa’s woedende, teleurgestelde en achterdochtige Chinese consumenten kozen voortaan voor melkpoeder uit het buitenland. De vraag hiernaar werd zo groot dat China in overleg met de Europese landen een rem heeft moeten zetten op deze handel en maatregelen heeft moeten nemen tegen de illegale invoer (die niet helemaal het gewenste resultaat hebben gehad, zie de opmerking over Karicare hierboven). Fonterra, met 43% een groot aandeelhouder in Sanlu, moest zich ook toen verantwoorden voor een laattijdige erkenning van het probleem. Toch slaagde het zuivelbedrijf erin om na verloop van tijd weer een groot deel van de markt te veroveren, door zijn producten nog uitsluitend in Nieuw-Zeeland zelf te laten maken. Het ziet ernaar uit dat het nog altijd niet de Chinese bedrijven zijn tot wie vele jonge Chinese ouders zich zullen wenden na dit voedselschandaal. Europese en nu ook Noord-Amerikaanse merken zullen als alternatief in trek zijn, hoewel de controle in China intussen zo verscherpt is en de technologie zo verbeterd dat ze die van Nieuw-Zeeland zou overtreffen, althans volgens Chinese zuivelproducenten. De partijkrant Renmin Ribao (People’s Daily) laat echter ook academici, economen en zakenmensen aan het woord die beseffen dat er maar een ding opzit voor de binnenlandse bedrijven en de overheid: stug doorgaan met de verbetering van de controle in elke fase van het productie-en distributieproces. Sommige consumenten zijn wanhopig: ze vinden dat ze nu ook de buitenlandse producten niet kunnen vertrouwen, maar geloven nog altijd niet dat de Chinese zuivel veilig is. De BBC bevestigt de berichten over het verder durende wantrouwen. Weibo-berichtjes zouden erop wijzen dat velen het de overheid nog altijd kwalijk nemen dat een aantal van haar ambtenaren zich hebben schuldig gemaakt aan een doofpot-operatie in 2008.
Bronnen: People’s Daily, BBC
