Je mag sommige ‘schadelijk’ geachte schuilnamen en avatars niet meer gebruiken op internet. Naast een online naam moeten burgers ook hun echte naam en identiteitsgegevens laten registreren: de overheid zal dat strenger controleren. Dat zijn de nieuwste internetregels. Nog een beperking van de meningsuiting, of juist een bescherming van het publiek en van het bonafide internetgebruik?
Op 4 februari heeft de overheidsdienst voor cyberspace (Cyberspace Administration of China,CAC) een regeling aangekondigd waarbij het verboden is om bepaalde avatars en account handles aan te nemen bij het gebruik van internet en meer bepaald in chat rooms, blogs en instant messaging services. De alter ego’s waar iemand zich achter verschuilt mogen geen kwaadwillige informatie in beeld en /of woord verspreiden. Kwaadwillig is voor de Chinese overheid alles wat de grondwet of de algemene wetgeving schendt, de macht van de staat of de nationale veiligheid of soevereiniteit ondermijnt en alles wat kan worden beschouwd als de verspreiding van staatsgeheimen en geruchten. Ook verboden zijn: schuilnamen en symbolen die het algemeen belang, het beleid betreffende de godsdiensten kunnen schaden of kunnen aanzetten tot tweedracht tussen de etnische bevolkingsgroepen en reclame voor terrorisme, geweld, goklust of porno.
Misleiding met accountnamen
Volgens de overheid vormen de nieuwste internetregels een reactie op een aantal incidenten waarbij het werd voorgesteld alsof het accounts van bekende figuren waren, buitenlandse leiders zoals Obama of Poetin, officiële media en instellingen. Het doel was om op die manier foute informatie door te geven. In januari heeft de CAC daarom 133 accounts op WeChat opgeheven: ze hadden zich voorgedaan als websites van de Centrale Commissie voor Discipline Inspectie (CCDI), of van de People’s Daily, het orgaan van de CPC. De beweringen die ze verspreidden leken uit gezaghebbende bron te komen, maar waren in het geheel niet betrouwbaar. Er werden toen ook accounts gesloten omdat ze verheerlijking of informatie van terrorisme bevatten, geweld of porno.
Verstrakte registratie
Daarnaast onderneemt de toezichthouder van de staat een nieuwe poging om gebruikers te dwingen zich te registreren onder hun eigen, echte naam ook als ze een alias of verzonnen profiel gebruiken. Dat laatste mogen ze blijven doen als de inhoud maar wettig is. Ze zullen identiteitsgegevens moeten neerleggen bij de overheidsdiensten voor alle online accounts, van blogs over instant messaging tot de Chinese versies van (het verboden) Twitter. De controledienst heeft niet verteld hoe hij deze internetregels zal afdwingen en of dat soms met terugwerkende kracht kan gelden. Vorig jaar was er al een verstrakking van de registratie onder een echte naam voor messaging-diensten. Het officiële Beijing News schrijft dat intussen 80% van de gebruikers van het populaire WeChat hieraan hebben voldaan. Waarnemers en internetgebruikers betwijfelen dat. Dit soort regels voor registratie is ook al in 2012 ingesteld door de Staatsdienst voor Internet Informatie (State Internet Information Office,SIIO). Velen menen dat de SIIO er niet in geslaagd is ze daadwerkelijk af te dwingen.
Het is echter mogelijk dat de overheid er nu wel in slaagt de controle te verstrakken: de Cyberspace Administration of China (CAC), die de recentste maatregelen heeft afgekondigd valt onder de bevoegdheid van President Xi Jinping. Deze dienst zal misschien meer gewicht in de schaal kunnen werpen dan andere diensten (zoals bijvoorbeeld de SIIO). Ook de doeltreffende blokkade van bepaalde Virtual Private Network (VPN)-diensten is een teken aan de wand. Het Hoogste Volksgerechtshof (Supreme People’s Court, SPC) heeft deze week verder een interpretatierichtlijn gegeven die gerechtshoven de mogelijkheid biedt om meer online informatie en opnamen als bewijsmateriaal bij processen in te zetten. Chat records, blogs, microblogs, mobiele berichten komen in aanmerking, op voorwaarde dat hun authenticiteit kan worden aangetoond. Er is een voortschrijdende ontwikkeling van het internetrecht en van de inzet van internet door en voor het gerecht.
Tegengestelde visies
Zoals altijd reageren dissidenten in China en journalisten in het buitenland en in Hongkong met verontwaardigde uitspraken over beperking van de vrijheid van meningsuiting. Xinhua wijst er van zijn kant op dat ook in andere landen het politieke systeem beperkingen aan internet oplegt om zichzelf en de maatschappij te beschermen. Als voorbeeld geeft het persbureau de VS met zijn Digital Millennium Copyright Act, de Children’s Internet Protection Act en Trading with the Enemy Act. De Chinese overheid en de met haar sympathiserende pers argumenteert dat de accounts die het mikpunt zijn, een negatieve impact op de maatschappij hebben. Ook de virtuele wereld van het internet kan zich volgens hen niet boven de wet en ‘algemeen aanvaarde morele normen’ stellen. Die Chinese cyberspace wordt bevolkt door 649 miljoen burgers, dat betekent: meer mensen online dan waar ook in de wereld.
Bronnen: Xinhua, SCMP, BBC
