De strijd tegen corruptie spit elke dag nieuwe feiten boven. Een illustratie van de ernst van het probleem? Of van de doortastendheid waarmee de partijleiding eindelijk de corruptie aanpakt? Of van beide?
Internationale vergelijking
De centrale regering heeft een plan goedgekeurd om een nieuwe anticorruptiecel op te richten als afdeling van het nationale procuraat-generaal. De cel zal zich richten op het onderzoeken van zware gevallen. Ze zal ook moeten verhinderen dat lokale partijbazen en ambtenaren hun macht misbruiken om corruptiezaken in de doofpot te stoppen. Ze zal meer professionele kennis en transparantie betreffende corruptievervolging in het procuraat-generaal meebrengen. Een voorbeeld voor de cel zou de Onafhankelijke Commissie tegen Corruptie kunnen zijn die in 1974 opgericht is tegen de toen alomtegenwoordige corruptie in Hongkong.
In totaal zijn van januari tot september al meer dan 35.000 ambtenaren aangeklaagd wegens corruptie, dat is ongeveer 6% meer dan vorig jaar. In acht op de tien gevallen gaat het om omkoperij van meer dan 50.000 yuan of verduistering van meer dan 100.000 yuan. In dezelfde periode zijn 502 gevluchte corrupte ambtenaren in het buitenland opgespoord. De acties om gevluchte ambtenaren terug te brengen zijn sinds juli opgedreven, maar kennen nog weinig succes. De voorkeurslanden van deze verdachten, Canada, de VS, Australië, hebben geen uitleveringsverdragen met China ondertekend. Op diverse lijsten met uit te leveren verdachten zouden in totaal al 2.000 personen staan, zonder dat er reactie op kwam. Slechts in enkele zeer flagrante gevallen kon China de vluchtlanden overtuigen tot uitlevering. Een zeer klein aantal verdachten kwam uit vrije wil terug in ruil voor een mildere straf.
Sinds juli is de Centrale Commissie voor Inspectie van de Discipline, de interne waakhond van de CPC, bezig aan een grootschalige doorlichting van 10 provincies plus het Nationale Sportdepartement, de Chinese Academie van Wetenschappen en het staatsbedrijf Eerste Automobiel Groep. De eerste rapporten, over Qinghai en Heilongjiang, geven massa’s voorbeelden van onregelmatigheden en mogelijke corruptiegevallen.
De nationale overheid heeft een lijst met 280 te inspecteren organisaties opgesteld, die binnen vijf jaar afgewerkt moet zijn. Er kwamen al 47 organisaties aan de beurt.
Meest recente zaken
In Beijing werd de grootste vondst van smeergeld bekend gemaakt sinds 1949. Wei Pengyuan, onderdirecteur bij het departement steenkool van de Nationale Commissie voor Ontwikkeling en Hervormingen, verborg meer dan 200 miljoen yuan in baar geld in één van zijn woningen. Het zou gaan om 2,3 ton aan bankbiljetten van 100 yuan. Er liepen al maanden geruchten over een onderzoek tegen Wei wegens corruptie. Nog 11 andere ambtenaren van de Commissie staan onder verdenking. Liu Tienan, een voormalig onderdirecteur, werd al veroordeeld voor het ontvangen van 36 miljoen yuan smeergeld.
Ambtenaren van de Commissie beslissen onder meer over vergunningen voor steenkoolmijnen. Bij een hoge steenkoolprijs zijn koolmijnen erg winstgevend, worden deze vergunningen goud waard en is de verleiding tot corruptie des te groter.
Feng Jun, de directeur van de afdeling in Shanghai van het staatsbedrijf State Grid – de nationale beheerder van het elektriciteitsnet – is voorlopig de laatste belangrijke verdachte in het rijtje. In 2013 werd hij nog verkozen als afgevaardigde in het nationale parlement. De verdenkingen slaan vermoedelijk op feiten van vóór 2011, toen hij nog in Jiangsu werkte. De voorzitter van State Grid Liu Zhenya en minstens vijf andere hoge kaderleden, zijn al eerder opgepakt.
Pijnlijk is het geval van Lei Chunian, 21 jaar. Deze jongeman gedroeg zich als een held door in 2008 met gevaar voor zichzelf het leven te redden van zeven klasgenoten tijdens de grote aardbeving in Sichuan. Hij staat nu terecht in Chengdu wegens afzetterij. Lei, die nationaal bekend werd, en de Olympische toorts mocht dragen in 2008, liet naïeve medeburgers geloven dat hij belangrijke leiders kende en bij hen wel een en ander kon regelen mits een financiële bijdrage. Hij troggelde in totaal voor 460.000 yuan af in ruil voor zijn beloofde diensten maar deed nooit iets. Aan een ex-vriendinnetje vroeg hij 100.000 yuan om voor haar een interessante baan te regelen bij een luchtvaartmaatschappij. Aan twee ouders vroeg hij 175.000 yuan om hun kinderen op een prestigieuze middelbare school binnen te krijgen. Eerder was er al een gelijkaardig schandaal rond Chen Yan, een 42-jarige vrijwilliger die ook na de ramp nationaal bekend werd omdat hij 29 studenten levend van onder het puin van hun school haalde.
Voor het eerst is ook een belangrijk politicus van een etnische minderheid aangeklaagd. Het gaat om Adil Nurmemet, de Oeigoerse burgemeester van de stad Hotan. De man is 46 jaar en in functie sinds 2009. Verdere gegevens zijn niet bekend gemaakt. Hotan is een van de meest onrustige plaatsen in de Oeigoerse regio Xinjiang; de laatste aanslag vond er plaats in augustus; toen werden negen vermoedelijke terroristen door de politie gedood.
Bronnen: Reuters, SCMP, Caixin, China Daily, BBC.
