Een gerechtshof heeft twee activisten tot 6,5 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor ‘de organisatie van ordeverstoringen’ en ‘het inzetten van een sekte met slechte bedoelingen’. Ze hebben volgens de uitspraak ‘ook overlast uitgelokt’, net zoals een derde actievoerder die enkel voor dat laatste een straf van drie jaar heeft gekregen. Buitenlandse media noemen de straffen streng en geven hun versie van de beschuldigden. Chinese media (buiten Hongkong) zwijgen over de zaak.
Een lokaal gerechtshof in Jiangxi (centraal China) heeft Liu Ping, Wei Zhongping en Li Sihua na maandenlange gevangenisstraf en een rechtszaak waarvan de voorlaatste zitting in december 2013 was, nu dus veroordeeld. Volgens media in het Westen en Hongkong zijn er strenge straffen uitgesproken tegen burgers die volgens hun advocaten, hun supporters en henzelf niets meer eisten dan transparantie over de vermogens van ambtenaren. Het Volksgerechtshof van het district Yushui (stad Xinyu in Jiangxi) heeft de tot nog toe strengste sanctie getroffen in een campagne tegen de New Citizens’ Movement, de Nieuwe Burgerbeweging. De beklaagden hadden samen met anderen op 21 april 2013 een vergadering gehouden onder de dekmantel van een etentje. Ze waren op die dag de straat opgegaan met spandoekjes waarop ze eisten dat functionarissen hun vermogen zouden bekendmaken. Er waren volgens de website Chinachange.org (die de New Citizens’ Movement steunt) ook borden bij met ‘Xi Jinping, stop politieke vervolging,’ ‘Xi Jinping, laat politieke gevangenen vrij’ en ‘Xi Jinping, maak een eind aan de dictatuur’ (zie foto). Na de korte demonstratie plaatsten ze de foto’s die ze ervan hadden genomen op internet. De volgende dag werden ze gearresteerd. De meeste demonstranten kwamen snel vrij, behalve de drie die nu veroordeeld zijn. De oprichter van de New Citizens’ Movement, Xu Zhiyong, is in januari voor andere acties veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. Het is niet bekend waarom Li Sihua een mildere straf heeft gekregen dan Liu Ping en Wei Zhongping. Volgens sommige bronnen was hij geen lid van de Nieuwe Burgerbeweging, volgens anderen wel degelijk. In elk geval worden ze door websites die de mensenrechtensituatie in China aanklagen alle drie beschreven als ervaren en hardnekkige actievoerders. Hun verhalen en die van hun sympathisanten gaan over machtsmisbruik dat hun vertrouwen in het Chinese politieke systeem heeft ondermijnd. Ook wordt het gerecht daarbij beschuldigd van procedurefouten zoals het te laat aankondigen dat de aanklacht was gewijzigd. De juistheid of onjuistheid hiervan valt moeilijk na te gaan. Noch justitie, noch de media (buiten Hongkong) geven toelichting bij het vonnis. Het laatste wat de officiële Global Times over de zaak heeft geschreven was een kort stuk over het proces in december 2013, toen de aanklacht nog ‘het houden van een demonstratie zonder toestemming’ was.
Anti-corruptiestrijd aan de basis verboden?
De veroordeelden presenteren zich graag als burgers die niets meer willen dan zelf aan de basis de strijd tegen corruptie voeren door de onthulling van de vermogens te eisen. Media zoals de BBC of de SCMP en organisaties zoals Amnesty International geven die versie van de feiten en het proces. Het beeld wordt gevormd dat daarom de anticorruptiestrijd van de overheid op zijn minst onvolkomen en in het slechtste geval slechts een interne politieke afrekening zou zijn. Opmerkelijk is ook dat er in China regelmatig ‘ordeverstoringen’ zijn die veel massaler zijn en soms gewelddadig. Bij het vonnis voor deze relatief kleine actie kunnen dan ook vraagtekens worden geplaatst. Een mogelijke verklaring voor de harde overheidsreactie tegen de New Citizens Movement is natuurlijk dat deze beweging in haar manifest zelf heeft opgeroepen tot een strijd tegen ‘de autocratie en de tirannie van de huidige machthebbers door deelname aan alle mogelijke spontane acties tegen wantoestanden’.
Bronnen: BBC, AFP, SCMP, chinachange.org, chrdnet.com, Global Times,
