Apple is recent onder druk gekomen van consumenten en vakbonden in verband met de werkomstandigheden bij zijn grootste leverancier, het Taiwanese Foxconn. Dat bedrijf stelt in de Volksrepubliek liefst 1,2 miljoen mensen te werk maar heeft er een slechte reputatie, onder meer na een reeks zelfmoorden van jonge werknemers in 2010-2011 en acties door studenten-stagiairs.
De situatie zou intussen echter verbeterd zijn met onder meer belangrijke loonsverhogingen maar de druk op Apple blijft. Apple besloot tenslotte zich als eerste hoogtechnologisch bedrijf aan te sluiten bij de Fair Labour Association (FLA) die Foxconn en de twee grootste andere leveranciers ging inspecteren. Op 15 februari, na een week controle, verklaarde de voorzitter van FLA dat de werkomstandigheden bij Foxconn ‘beter dan gemiddeld’ waren en de fabrieken ‘eerste klas’. De zelfmoorden waren volgens hem waarschijnlijk het gevolg van ‘verveling en vervreemding’, en dat zijn geen inbreuken op het arbeidsrecht. Zijn uitspraken werden op heel wat scepsis onthaald, vooral door SACOM, een ngo van studenten en academici in Hongkong die sinds 2008 de arbeidsomstandigheden bij Foxconn op de voet volgen. De FLA heeft intussen verklaard dat er bij Foxconn wel degelijk ‘massa’s problemen’ ontdekt werden.
Sacom kwam al vroeger tot het besluit dat er bij Foxconn problemen zijn betreffende gedwongen arbeid, onveilig werk en te veel overwerk. Om pieken in de productie op te volgen werft Foxconn tienduizenden studenten aan in een laagbetaald statuut van ‘stagiair’. Veelal heeft het werk bij Foxconn niets te maken met de studies van deze jongeren, maar zij nemen deel uit schrik anders geen diploma te krijgen: dwangarbeid dus. In mei 2011 stierven 4 Foxconn arbeiders bij een explosie van aluminiumstof, dat gemakkelijk kon verwijderd worden met een afzuiginstallatie. Dit was een allang bekend probleem, maar Apple rekte het onderzoek naar het ongeluk tot begin 2012.(Volgens FLA is dit probleem intussen opgelost) . Ook zijn de personeelsleden van Foxconn helemaal niet op de hoogte van de chemische producten waarmee ze werken en de gevaren daarvan, en zijn er veel klachten over huidziekten, ademhalingsproblemen enz. die op slechte arbeidsomstandigheden wijzen. Tenslotte ligt het basisloon bij Foxconn laag, zodat het personeel niet anders kan dan overwerken. Daarbij wordt de werknemer die tijdens pieken overwerk weigert aanzien als werkweigeraar en beboet. In Shenzhen werd in februari het minimumloon bij Foxconn verhoogd tot 1800 yuan. Maar volgens Sacom is dit nog laag gezien de Shenzhen inflatie, en moest Foxconn wel omhoog omdat het anders geen volk meer kon vinden. In het binnenland daarentegen houdt het de basislonen veel lager, in Chengdu 1.550 yuan en in Zhengzhou 1.350, waarvan nog 400-450 afgaat voor logement in de slaapzalen en maaltijden in de kantine. Sacom wijst er ook op dat de vrijgestelden van de vakbond in het bedrijf nog steeds niet effectief door het personeel verkozen worden.
Volgens Sacom heeft Apple helemaal FLA niet nodig om te weten wat er bij Foxconn misgaat. Vorig jaar verrichte Apple zelf niet minder dan 229 audits bij zijn leveranciers. Ze kenden de situatie goed genoeg, alleen deden ze er niets aan.
FLA van zijn kant heeft beloofd binnen enkele weken met concrete feiten naar buiten te komen en te eisen dat Foxconn de tekortkomingen rechtzet. Ze zijn nu nog bezig met het interviewen van 35.000 personeelsleden in kleine groepjes; die vormen een representatief monster van het Foxconn personeel in China. Op die methode kwam al kritiek van experts die aandringen dat men het personeel thuis zou interviewen, niet op het werk.
(bron: Bloomberg en Sacom)
Over de arbeidsvoorwaarden in China in het algemeen, lees ook dit artikel door Carlos Polenus van de internationale vakbonden en dit artikel van John Vandaele (tijdschrift MO)
