De situatie rond Noord-Korea en Syrië houdt de Chinese buitenlandse politiek bezig. Een speciale gezant van China is in Seoul (Zuid-Korea). Xi Jinping en Trump hebben op woensdag met elkaar gebeld over de twee kwesties.
De Chinese president heeft in zijn gesprek met zijn Amerikaanse collega sterk aangedrongen op een vreedzame oplossing van de nucleaire crisis rond Noord-Korea. Xi wil dat er vrede en stabiliteit komt op het Koreaanse schiereiland. China stelt de VS voor om beter te communiceren. Het wil een zekere coördinatie betreffende grote regionale en internationale kwesties. Volgens Xinhua heeft Xi ook het officiële Chinese standpunt herhaald dat het gebruik van chemische wapens onaanvaardbaar is. Hij zou er ook op hebben aangedrongen dat de Veiligheidsraad met één stem spreekt inzake Syrië. Volgens Xi moeten China en de VS samen inspanningen leveren om ervoor te zorgen dat het bezoek dat Trump aan China zal brengen iets zal opleveren.
Dit bericht is eerst verspreid door de Chinese staatstelevisie en door Xinhua. De SCMP heeft het overgenomen. De SCMP had eerder een tweet van Trump geciteerd dat ‘China een betere deal bij de handel met de VS kan krijgen als het het Noord-Koreaanse probleem oplost’ (sic). Later op de dag volgden andere media, o.a. de BBC (UPD)
VS stuurt marine naar Korea
Maandag hield het ministerie van Buitenlandse Zaken een reguliere persconferentie. De woordvoerder, mevrouw Hua Chunying, kreeg vragen over de spanningen rond het Koreaanse schiereiland. Zal de Democratische Volksrepubliek Korea (Noord-Korea) bij komende herdenkingen weer nucleaire tests uitvoeren? De VS heeft in elk geval tijdens het weekend een grote gevechtseenheid van een vliegdekschip met ondersteunende vaartuigen naar de wateren bij het Koreaanse schiereiland gestuurd. Dat alles verhoogt de nervositeit in het gebied.
Het commentaar van Buitenlandse Zaken van China is dat alle betrokken partijen zelfbeheersing moeten tonen en alles moeten vermijden dat de situatie kan laten escaleren. Daarom is het bij dit bijvoorbeeld ook niet correct geloof te hechten aan geruchten. Zo beweert het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap dat China 150.000 soldaten aan de grens heeft samengetrokken. Hua deed dit af als ‘waarschijnlijk een vals bericht’ en suggereerde dat het om stemmingmakerij ging.
China stuurt onderhandelaar
De Chinese regering houdt zowel met de Republiek Korea (Zuid-Korea) als met Noord-Korea het gesprek gaande. Op 3 maart had de minister van BuZa van China in Beijing een ontmoeting met een onderminister van BuZa van Noord-Korea. Beiden verklaarden dat ze de diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen hoog achtten en wilden versterken. Top-onderhandelaar Wu Dawei, de speciale afgevaardigde voor Koreaanse Zaken, is voor vier dagen in Zuid-Korea. Vanwege de onenigheid over het raketsysteem THAAD was dat alweer een tijdje geleden. Wu heeft een lang onderhoud gehad met zijn Zuid-Koreaanse tegenhanger Kim Hong-kyun. Wu Dawei heeft ook gesproken met de minister van Buitenlandse zaken van Zuid-Korea, Yun Byung-se.
Wu Dawei in Zuid-Korea
Er is nog geen officiële bevestiging van de punten waarover Wu en zijn gesprekspartners het eens zijn geworden. Het persbureau Yonhap en de South China Morning Post melden echter een akkoord over een nieuwe, strengere VN-resolutie mocht Noord-Korea nieuwe tests uitvoeren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van China heeft dat niet willen bevestigen tijdens een reguliere persconferentie op 12 april. Het officiële standpunt blijft: ‘er zijn VN-resoluties. Die moet elk land nauwgezet en volledig uitvoeren.‘ Wu zou nogmaals aangedrongen hebben op een verwijdering van de Amerikaanse THAAD-raketten die China ziet als een bedreiging. Volgens Yonhap heeft Wu ook bevestigd dat China ertegen is dat landen eenzijdig actie ondernemen buiten de VN om. Wu zelf heeft gezegd dat China zal streven naar directe onderhandelingen tussen de VS en Noord-Korea. Het is immers onwaarschijnlijk dat er snel een hervatting komt van het Zeslandenoverleg waar China al lang op aandringt. (UPD)
Twee sporen en ‘opschorting voor opschorting’ (UPD)
In Mar-a-Lago hebben de VS en China bevestigd dat ze allebei vinden dat het Koreaanse schiereiland kernwapenvrij moet worden gemaakt. China voegt daar aan toe hoe dat stap voor stap kan gebeuren. China wil een tweesporenbeleid en heeft het een ‘opschorting voor opschorting’-voorstel. Het ene wil zeggen dat de verwijdering van kernwapens tegelijk moet verlopen met de organisatie van een regelmatig vredesberaad. Het andere is dat Noord-Korea zijn nucleaire activiteiten stopzet in ruil voor een schorsing van de grootscheepse militaire oefeningen die de VS en Zuid-Korea regelmatig houden. Deze twee Chinese voorstellen voor de stapsgewijze ontmijning van de situatie op het Koreaanse schiereiland is nog eens duidelijk uiteengezet op de reguliere persconferentie van BuZa, op 12 april.
Op diplomatieke wijze laat China weten dat het niet gediend is van de recente troepenbeweging van de Amerikaanse marine. Ook de retoriek van de Amerikaanse buitenlandminister Tillerson dat ‘de aanval op Syrië een boodschap inhoudt’ kan Beijing niet op prijs stellen. Enige goedkeuring is er uiteraard voor Tillersons latere uitspraak dat ‘de VS niet uit is op regime change in Noord-Korea’ (sic).
Syrië
Ook over Syrië beantwoordde Hua Chunying vragen. Zij gaf commentaar op uitlatingen van de Britse minister van Buitenlandse Zaken Michael Fallon. Die had Rusland ervan beschuldigd dat het zijn toestemming gegeven had voor een gasaanval In Syrië. Daarmee zou de regering Putin volgens Fallon vele burgerslachtoffers op haar geweten hebben. De VS beweert zoals bekend dat het Syrische Leger de aanval met chemische wapens heeft uitgevoerd in de stad Khan Sheikhoun. Zonder een onderzoek af te wachten heeft president Trump een Syrische luchtmachtbasis laten beschieten met 59 Tomahawk-raketten. Op vragen van journalisten over dit alles heeft Hua Chunying uitgelegd dat China er alles wil aan doen om de situatie in Syrië niet nog erger te laten worden.
Geen chemische wapens, geen inmenging
Hua maakte duidelijk dat China gekant is tegen elk gebruik van chemische wapens. ‘Geen enkel land, geen enkele organisatie of persoon mag deze wapens inzetten, voor welke doelstelling of in welke situatie ook’. China is nog steeds voor een onafhankelijk en volledig onderzoek van het incident in Khan Sheikhoun. ‘Het is belangrijk de lessen te trekken uit eerdere zaken zoals Irak en Libië’. China is altijd tegen het gebruik van wapengeweld in internationale betrekkingen.
China blijft erbij dat het staatsgezag en de onschendbaarheid van het grondgebied van elk land moet worden gerespecteerd. Over de toekomst van Syrië moet de Syrische bevolking zelf beslissen. De internationale gemeenschap moet die keuze eerbiedigen. ‘China is bereid om met de internationale gemeenschap bij te dragen aan een politieke oplossing die er zo snel mogelijk moet komen’.
Voor vrede werken met de VN
Het officiële persbureau Xinhua zet een reeks artikelen en video’s rond Syrië in de schijnwerper. Een ervan is het verslag van de vergadering die de Veiligheidsraad van de VN hield nadat de raketaanval van de VS bekend was. In de tekst ‘UN Security Council divided over U.S. attack on Syria base’ komen alle sprekers en standpunten aan het woord. Ook daar klinkt het officiële standpunt bij monde van de Chinese VN-vertegenwoordiger. ‘Militaire middelen zullen niets uithalen… stevig vasthouden aan dialoog en overleg en de rol van de Verenigde Naties als bemiddelaar ondersteunen’.
Onthouding op 12 april
(upd) China heeft zich onthouden bij de stemming over een resolutie van de Veiligheidsraad betreffende de vermoedelijke gasaanval in Syrië. Ook Ethiopië en Kazachstan, tijdelijke leden van de raad deden dat. Rusland en tijdelijk lid Bolivia stemden tegen. Het VK, Frankrijk en de VS dienden de motie in en zeven andere leden van de VN-Veiligheidsraad stemden voor. Rusland hield daarop de motie tegen met zijn veto.
Het document eiste dat onderzoekers van de VN de vrije toegang zouden krijgen tot het logboek van het Syrische leger op de dag van het incident. De tekst veroordeelde het gebruik van chemische wapens en vroeg om een snel onderzoek.
De Chinese VN-vertegenwoordiger gaf aan dat China het eens was met delen van de tekst, maar dat sommige elementen anders moesten om tot een consensus te kunnen komen. Vandaar de onthouding. Hij vroeg alle betrokken partijen ‘verder te werken aan een politieke oplossing, vast te houden aan het principe dat het vredesproces Syrië zelf toekomt en door Syrië moet worden geleid en de VN als voornaamste bemiddelaar te ondersteunen’.
video http://news.xinhuanet.com/english/2017-04/11/c_136198857.htm
Xinhua, SCMP, Global Times, Yonhap, fmprc.gov.cn (website min.BuZa China), BBC
