Onderzoek betreffende de dood van Lei Yang na politieoptreden (2e upd)

Lei Yang, 29, overleed op 7 mei na een incident met de politie van het Changping District, Beijing. Verwanten en vrienden hebben de politie van buitensporig geweld beschuldigd. De zaak heeft in brede kring verontwaardiging en kritieken teweeggebracht. Nu is er een grondig onderzoek gestart. Er zijn vijf verdachten, onder wie zeker een politieagent. 

Lei had een diploma milieukunde van de gerenommeerde Renmin Universiteit en hij werkte voor de China Association Of Circular Economy (CACE). CACE is een nonprofit organisatie ter bevordering van de kringloopeconomie, erkend door de overheid. Volgens zijn familie was hij op 7 mei enkel op weg geweest naar het vliegveld om er familie af te halen. Lei’s vrouw werd ongerust toen die mensen belden dat hij niet was komen opdagen. Zij belde tientallen keren. Na middernacht kreeg ze een telefoontje van de politie dat haar man was overleden.

Overlijden na aanhouding

Bij een razzia tegen prostitutie hadden agenten in burger Lei Yang samen met vijf anderen aangehouden op verdenking van een verzoek om betaalde seks bij zijn bezoek aan een salon voor voetmassage. Lei werd ziek in een politievoertuig en de politie bracht hem naar een ziekenhuis, waar hij in de loop van de nacht overleed. Lei’s verwanten mochten naar het ziekenhuis komen en zijn lichaam zien, maar kregen verbod om foto’s te nemen. Zij verklaarden dat Lei’s lichaam schrammen en blauwe plekken vertoonde. De situatie was aanleiding voor Lei’s vrouw, familie en vrienden om de ordehandhavers van zware gewelddadigheid te beschuldigen. Diverse media berichtten uitgebreid over de zaak. De agenten moesten tekst en uitleg geven op tv en radio. Hun verweer was dat de jongeman zich hevig tegen zijn arrestatie had verzet. Studenten van de Renmin Universiteit plaatsen petities op internet. Volgens bepaalde publieke intellectuelen zou de actie een uiting zijn van ongenoegen en angst bij jongeren uit de middenklasse over het optreden van ordehandhavers in het algemeen.
Er loopt een onderzoek tegen vijf personen, onder wie ten minste een politieagent. De officiële Weibo-microblog van de Openbare Aanklager meldt dat, ‘onder steeds grotere publieke druk’, de zaak doorverwezen is naar de vierde afdeling van het Openbaar Ministerie van Beijing. De familie is op de hoogte gebracht. Juristen en burgers hebben, onder andere op internet, hun tevredenheid geuit dat er eindelijk een grondig onderzoek gestart is. Volgens China Daily Asia zijn de vijf verdachten wel degelijk allemaal politieagenten. Uit dezelfde bron komt het bericht dat Chen Youxi, de advocaat van de familie, de aanvaarding en het onderzoek van de zaak heeft toegejuicht. Hij heeft uiteraard de medewerking van de verwanten beloofd. Persoonlijk was Chen tevreden over de korte termijn waarop de zaak in behandeling is genomen en heeft de advocaat er alle vertrouwen in dat, zo er sprake is van een misdrijf, de schuldigen niet vrijuit zullen gaan.

Visies op een onderzoek

Sommigen vrezen dat er door het uitstel al bewijsmateriaal verloren is gegaan. Anderen zijn kwaad dat er de eerste dagen bepaalde posts met beschuldigen aan het adres van de politie van de sociale media zijn gehaald. Er gaan stemmen op om een publiek debat over de kwestie op internet te blijven voeren. Juristen wijzen er echter op dat dit de rechtsgang in het onderzoek tegen de verdachten, van wie de schuld voorlopig niet is bewezen, zou beïnvloeden. Dat zou dan weer een inbreuk op de rechten van de verdediging kunnen betekenen.
De minister van Openbare Veiligheid en Orde, Guo Shengkun, heeft op zijn website plechtig beloofd dat hij het gevoel van veiligheid en genoegdoening bij het publiek wil verhogen. Volgens de minister, op een conferentie voor hoge officieren van politie, zijn er klachten over overtredingen door de politie, die dringend moeten worden aangepakt. Guo zei dat ‘van agenten die fouten maken bij hun werk moet worden geëist dat zij zich aan de wet houden. Zij mogen niet worden beschermd en hun gedrag mag niet worden toegedekt.’ Voor bepaalde waarnemers is er een kans om door een behoorlijk uitgevoerd onderzoek de rechtsstaat in China weer een stap vooruit te helpen.
(upd) Het Openbaar Ministerie van Beijing heeft op 30 juni een update uitgebracht: de resultaten van de autopsie van Lei Yangs lichaam zijn bekend gemaakt. Twee agenten worden verdacht van plichtsverzuim en zijn gearresteerd.

Nog meer mogelijke geweldpleging, tegen een advocaat

Vorige week is er een ander incident geweest van mogelijk politiegeweld, dit keer in een gerechtsgebouw en gericht tegen Wu Liangshu, een advocaat van het kantoor Guangxi Guohai Law Firm. Wu en de politieagenten van het gerechtshof van Qingxiu, een district van Nanning, de hoofdstad van de autonome regio Guangxi Zhuang. Wu en de agenten kregen onenigheid over opnames met een mobiele telefoon. Volgens de agenten had de advocaat geen opnames mogen maken, volgens Wu was dat wel toegestaan. Toen de advocaat weigerde zijn mobiel in te leveren zou de politie hem hebben mishandeld. Meer dan 1.000 Chinese advocaten hebben in een open brief hun solidariteit betuigd en een onderzoek geëist. Zij willen dat het hof de video van de bewakingscamera met beelden van het incident vrijgeeft. Volgens een woordvoerder van de juristen gebeurt dit soort incidenten vaker. De Nationale Vereniging van Advocaten van China ondersteunt de actie en heeft gemeld dat het hoofd van het gerechtshof zich al heeft verontschuldigd en een grondige onderzoek heeft beloofd om de rechten van de advocaten te waarborgen.
(upd) Confraters van de advocaat, die voor zijn verdediging pleiten, hebben een verklaring laten uitgaan dat hij de excuses die het Hof intussen heeft aangeboden niet aanvaardt en ook het aanbod afslaat van een nieuwe mobile telefoon en een schadeloosstelling. De advocaten eisen dat de video van de bewakingscamera openbaar wordt gemaakt. Xinhua heeft van het Hof vernomen dat er geen sprake was van mishandeling, maar wel van overdreven geweld.
People’s Daily, South China Morning Post, Guardian, Global Times, Wikipedia, www.china.org.cn, China Daily Asia, whatsonweibo.com