De rivaliteit tussen China en de VS lijkt uit te dijen naar de cleantech. Vele VS zonne-energie projecten liggen stil in afwachting van een ministerieel onderzoek of de Chinese producenten de anti dumping regels niet omzeilen door hun zonnepanelen te vervaardigen in Aziatische buurlanden. De VS en het Pentagon gaan investeren in de Australische producent van lithium, maar deze investeringen verbleken tegenover de Chinese investeringen in de sector. Ook bij de elektrische batterijen domineren Chinese producenten.
Openlijke paniek is het nog niet, maar er is duidelijk meer dan ongerustheid. China wil zich positioneren als het Saoedi Arabië van de schone energie hardware, aldus analist Neil Beveridge van Bernstein in Hongkong. De Verenigde Staten hebben al gereageerd vooral ten aanzien van de sector zonnepanelen, maar recentelijk was er ook het VS-initiatief om de productie van zeldzame aardmetalen te stimuleren bij de grootste niet-Chinese producent uit Australië. De acties komen overigens op het ogenblik dat de Financial Times bekend maakt dat de productie van elektrische wagens door het Chinese BYD voor het eerst deze van Tesla overtreft.
Zonnepanelen
Op basis van een klacht van Auxin Solar voert het Amerikaans ministerie van Handel een onderzoek om te controleren of Chinese bedrijven die hun zonnepanelen in vier buurlanden produceren niet zo de anti-dumping wet omzeilen. Volgens de American Clean Power Association assembleren de Chinese bedrijven hun zonnepanelen in Maleisië, Thailand, Cambodja en Vietnam en maken zo 80% uit van de totale Amerikaanse invoer van zonnepanelen. Het onderzoek wil nagaan of de betrokken bedrijven invoertaks betalen op de onderdelen uit China die ze in de vier landen invoeren. Mochten onregelmatigheden gevonden worden, kunnen sterke heffingen worden geheven die retroactief tot 240% kunnen gaan boven de al van kracht zijnde heffingen.
De onzekerheid rond het onderzoek leidt er toe dat de grootste groep die zich kant tegen het onderzoek Solar Energy Industries Association (SEIA) voorziet dat tussen 2022 en 2023 46% minder installaties zullen plaats vinden. Dit komt neer op een vermindering van 24 GW in geplande capaciteit of meer dan wat gedurende geheel 2021 werd geïnstalleerd. Door het onderzoek wordt een decennium aan banengroei in de zonne-energie sector teniet gedaan’, aldus SEIA-voorzitter en CEO Hopper. Volgens een groep van 21 senatoren zouden zelfs 83% van de VS-zonne-energie bedrijven bestellingen verdagen of schrappen en zouden 100.000 Amerikaanse banen verloren kunnen gaan waarbij ook 18.000 in het maakwerk. Minister voor Energie Granholm getuigde voor het Senaatscomité Energy and Natural Resources dat het onderzoek een existentieel gevaar betekent voor de zonne-sector. Het Witte Huis heeft van zijn kant gevraagd spoed te zetten achter het onderzoek waarvan de eerste resultaten in augustus worden verwacht. Inkoopmanager Leo Azevedo van een zonne-energie centrale uit Maine vreest dat 200 tot 300 MW op het spel staan de komende drie jaren. Bijkomend argument is dat bijvoorbeeld de bewoners van Maine door de goedkope prijs van de zonnemodules maar de helft van de elektriciteitsprijs moeten betalen in vergelijking met deze opgewekt door fossiele brandstoffen.
Naast het onderzoek door het departement Handel komt nog bijkomend de sinds 21 juni van kracht zijnde ‘Uyghur Forced Labor Prevention Act’. De helft van ’s wereld polysilicium wordt in Xinjiang vervaardigd en voortaan moeten de VS-invoerders bewijzen dat hun uit Xinjiang ingevoerd product niet vervaardigd is onder dwangarbeid. Een nieuwe hindernis voor de sector want de wettelijke bewijslast wordt omgedraaid. De American Clean Power Association die 700 bedrijven uit de zonne-industrie groepeert, heeft al gewaarschuwd dat de procedure een zware economische kost tot gevolg zal hebben: bijna een derde van de geplande zonne-energieprojecten die in 2021 zouden worden ontwikkeld, werd uitgesteld of geannuleerd . Verdere onnodige rompslomp zou zich vertalen in miljarden dollars aan verloren economische kansen en tienduizenden mensen werkloos maken. Dit is echter nog niet het einde van de zorgen in de sector.
Batterijen
Zoals bekend kan de zon evenmin als de wind worden geprogrammeerd en moet de bekomen energie worden opgeslagen. De daarvoor nodige batterijen zijn meestal lithium-ion batterijen waarbij de grondstof lithium het belangrijkst is. China domineert de wereldwijde lithium leverketen en zou bovenaan blijven staan tot 2026. Volgens Bloomberg NEF controleren Chinese bedrijven immers 80% van ’s werelds raffinage van de nodige grondstoffen, 77% van ’s werelds celcapaciteit en 60% van ’s werelds productie van onderdelen. De VS sprong vorig jaar van de zesde naar de tweede plaats , maar indien Europa als één land zou worden beschouwd, staat het eerste en zou dit blijven tot 2026, aldus nog Bloomberg NEF.
De prijs van lithium is echter met 40 % gestegen zonder verzending, aldus CEO Morris van California Energy Storage Alliance (CESA). Californië streeft ernaar om tegen 2025 de helft van zijn stroom uit hernieuwbare bronnen te halen, terwijl dat 33 procent bedroeg in 2020.-Het was echter niet in staat om de stijgende piekvraag in de zomerhittegolven te evenaren met nieuwe batterijopslagcapaciteit. De voorbije maanden zijn echter in de VS verschillende grote projecten om elektriciteit van het netwerk op te slaan, uitgesteld, geschrapt of heronderhandeld. Ontwikkelaars waarschuwen voor een uitstel met tussen 6 en 12 maanden.. De vertraging in installaties is deels te verklaren door een tekort aan batterijen. De prijzen stegen van nikkel en lithium (bv met 300 % bij lithiumcarbonaat sinds vorige herfst) en en de pandemie zorgde voor onderbrekingen in fabricage en verzending. Overigens kampt de sector ook met concurrentie van de sector elektrische auto’s die eveneens lithium-ion batterijen gebruiken
Bij een bevraging bij de Amerikaanse producenten bleek dat twee derden vrezen dat minstens 70% van de zonne- en opslagbanen op de tocht staan en 56% beweren dat 70% van hun pijplijn aan zonne-projecten dit jaar risico loopt. Vermits de opslagbatterijen meestal in functie staan van zonne-energie die in het gedrang is, dreigen die batterijen oneconomisch te worden. Om de sector te revitaliseren, heeft de administratie Biden beslist de heffingen op zonnepanelen voor twee jaar te schrappen als ze afkomstig zijn uit de landen van het onderzoek door het ministerie van Handel. Het Witte Huis heeft ook $3,16 miljard fondsen beloofd om het batterij tekort te verhelpen. Experten menen echter dat het verleggen van leveringsketen jaren in beslag neemt. Zelfs de bouw en afwerking van een batterijfabriek duurt minstens twee jaren
Zeldzame aardmetalen
China produceerde in 2021 60 % van ’s werelds totaal aan 280.000 ton zeldzame aardmetalen. Dit zijn 17 metalen die gebruikt worden in zaktelefoons, elektrische voertuigen en windmolens. De VS namen slechts 15,4 % voor hun rekening. Bovendien bedragen de zeldzame aarde reserves van China in totaal 44 miljoen ton of ongeveer 36 % van de wereldwijde reserves. terwijl de Amerikaanse reserves slechts 1,8 miljoen ton uitmaken of 1,5 % van het wereldtotaal,.
Deze maand heeft het Pentagon met het Australische Lynas een overeenkomst van $120 miljoen afgesloten waardoor Lynas in Texas samen met joint venture partner US Blue Line een verwerkingsfabriek mag bouwen. De VS regering draagt $36 miljoen bij. Lynas is de grootste verwerker van zeldzame aardmetalen buiten China. Naar verluidt was het de Chinese bedreiging met sancties tegen Lockheed die de deal in een stroomversnelling bracht. De dreiging was bedoeld als een vergelding voor VS wapenverkoop aan Taiwan. Overigens heeft China uit onvrede met de VS ook recentelijk een vloot Airbussen aangekocht waarbij het VS-Boeing in de kou bleef staan. Met de Lynas samenwerking wil de VS duidelijk minder afhankelijk worden van de Chinese dominantie in zeldzame aardmetalen. Lynas zelf leverde tijdens het eerste kwartaal één tiende van zijn productie aan China terwijl dat twee jaar voordien nog 38% bedroeg.
Toch zijn de VS-investeringen in Lynas maar klein bier in vergelijking met wat China investeert. De Financial Times heeft nagevlooid dat de 3 Chinese bedrijven CATL, Tianqi Lithium en Huayou Cobalt samen $10 miljard willen ophalen om de suprematie in schone technologie verder uit te bouwen. Wereldleider CATL is van plan via een privé plaatsing $6,7 miljard op te halen en heeft sinds de beursgang in 2018 al $ 13 miljard opgehaald volgens de FT. Tianqi Lithium mikt voor zijn tweede beursgang te Hongkong op een bedrag tussen $1 en 2 miljard wat er volgens Dealogic de grootste beursgang dit jaar zou kunnen worden. Het te Hongkong beursgenoteerde Huayou Cobalt hoopt voor 17 miljard yuan op te halen eveneens via een privé plaatsing en het meeste geld daarvan zou gebruikt worden voor de joint venture in Indonesië die nikkel vervaardigt, ook een kritische grondstof in de EV-batterijen. Volgens Trafigura verwerkt China overigens ook de grote meerderheid van nikkel en kobalt die nodig zijn in de batterijen.
Bernstein verwacht dat de wereldwijde capaciteit van deze batterijen tegen 2025 jaarlijks zal stijgen met 40% en dit van 832 GWh in 2021 tot 3.252 GWh in 2025. CATL zou zijn 20% marktaandeel tot 2025 behouden en het Chinese aandeel zou op twee derden blijven. Europa zou zijn voetafdruk verhogen van 15% tot 20% en de VS haar aandeel van 8% tot 12%. Het Chinese kostenvoordeel zou echter gelijk verhogen. Terwijl de gemiddelde wereldwijde productiekost voor één GWh $78 miljoen bedraagt, zou de huidige kost in China van $60mn/GWh zakken tot $50mn/GWh. De kost van een nieuwe Europese batterijfabriek bedraagt momenteel meer dan $120mn/GWh.
De Zuid Koreaanse bedrijven LG, SK en Samsung die momenteel voor hun batterijen voor 60 % afhangen van Chinese grondstoffen zijn hun afhankelijkheid aan het afbouwen. Teken aan de wand is echter dat het Zuid-Koreaanse automerk KIA voor het eerst een CATL batterij gebruikt in een nieuw model i.p.v. een in Zuid-Korea vervaardigde batterij. Wereldleider CATL wordt nu overigens op de voet gevolgd door het eveneens Chinese BYD dat LG overtroffen heeft als tweede grootste producent voor EV-batterijen, aldus nog de Financial Times
Auto’s
De krant meldt gelijk dat BYD tijdens het tweede kwartaal Tesla overtroffen heeft als EV-bouwer. BYD verkocht tijdens het eerste semester 641.000 EVs (3 maal zo veel als in 2021) terwijl Tesla er 564.000 sleet. Het feit dat Tesla te Shanghai te maken had met een lockdown en BYD te Shenzhen niet kan een verklaring zijn. Sommigen zien het opkomen van de Chinese elektrische wagens als de voorbode van een tektonische verschuiving in de wereldwijde automarkt
China is al de grootste automarkt en CEO He Xiaopeng van Tesla concurrent Xpeng voorspelt dat voertuigen op nieuwe energie al in 2025 in China voor een kwart zullen instaan van de nieuwe voertuigen. China heeft zich tot doel gesteld om tegen 2030 40 procent van de in het land verkochte auto’s elektrisch te hebben. Dit betekent echter ook dat er veel meer voertuigen moeten worden opgeladen. Momenteel zijn er 810.000 openbare oplaadpunten, waarvan meer dan 70 % in dichtbevolkte kustgebieden maar het planorgaan en andere instanties willen die ook in de landelijke gebieden. Positief is alvast dat in China maar één oplaad-standaard geldt, terwijl in de VS de voertuigen op drie manieren kunnen opgeladen worden. De EU heeft ook één oplaadstandaard, maar diverse betaalwijzen. In China wordt bijna uitsluitend met de QR-code betaald.
Autofabrikant NIO werkt echter met inwisselbare batterijen. In plaats van batterijen te kopen, gebruikt meer dan 60 % van de NIO-chauffeurs in China het ‘battery as a service‘-leaseprogramma, dat begint bij ongeveer $ 150 per maand voor een bepaald aantal wissels. NIO heeft momenteel 949 wisselstations in China en wil dat aantal tegen 2025 verdrievoudigen. In 2021 lanceerde het staatsenergiebedrijf Sinopec een samenwerking met NIO om batterij wisselstations te installeren in Sinopec-tankstations.
Misschien meer sciencefiction lijkend, maar Xpeng heeft ook een auto gelanceerd die kan vliegen. Minder futuristisch zijn de zelfsturende auto’s waarin volgens sommige bronnen het Apollo project van Baidu voorop ligt op Waymo van Google. McKinsey verwacht dat tegen 2040 40% van de nieuw verkochte wagens zelfsturende auto’s zullen zijn. Op het gebied van lidars hebben Hesai Technology, Sagitar Juchuang en Tudatong leidende posities in producten en technologieën bereikt. De stad Shenzhen waarvan zowel de bus- als taxivloot sinds 2017 en 2018 volledig elektrisch rijden, is het eerste bestuur dat een reglement uitvaardigde voor zelfsturende wagens. Dit reglement maakt de regels voor aansprakelijkheid en autoverzekering duidelijk bij auto-ongelukken. Terwijl de terughoudendheid in Europa en de VS toenam, blijft 71% van de Chinese chauffeurs positief over het gebruik van zelfsturende voertuigen.
Tenslotte nog een bericht uit de Tijd dat meldt dat Toyota importeur Inchcape dit jaar hoogstwaarschijnlijk begint met de verkoop van BYD in ons land. Eerste model zou de elektrische Tang zijn, een SUV met een autonomie van 400 km en die in Noorwegen verkocht wordt voor 60.000 euro. Kortom de stukjes van de puzzel ‘China het Saoedi Arabië van de schone energie’ blijken meer en meer in elkaar te passen. Zonne-energie, zeldzame aardmetalen, elektrische batterijen en dito auto’s, taxi’s en bussen. De Chinese opmars lijkt nauwelijks te stuiten. Nu ook uitkijken of Europa anders reageert dan de Verenigde Staten waarvan de ontkoppelingsstrategie uitmondt op boycot of heffingen. Het is overigens de vraag of de in het westen nagestreefde energietransitie kan zonder samenwerking met China.
Selecte bibliografie
Financial Times : Warren Buffett-backed Chinese group BYD overtakes Tesla in global electric vehicle sales
US gives solar projects reprieve by suspending SE Asian import tariffs
China Daily: US’ green energy ambitions losing spark
Solar projects are on hold as U.S. investigates whether China is skirting trade rules https://www.npr.org/2022/05/11/1097644931/solar-panels-solar-power-u-s-investigates-china-trade-rules
Prominence in rare metals production won’t be dented by Biden’s cheap talk in Globaltimes.cn
https://www.energy-storage.news/china-continues-to-dominate-lithium-battery-supply-chains-but-policy-support-gives-us-new-hope
www.onecharge.biz/blog/how-china-came-to-dominate-the-market-for-lithium-batteries-and-why-the-u-s-cannot-copy-their-model/
https://www.tijd.be/ondernemen/auto/buffetts-chinese-e-auto-s-nog-dit-jaar-te-koop-in-belgie/10400364.html?fbclid=IwAR1Yi0zt8PKFT1CXMNcN7n-05teD4nPoV_og8qgDUF0pj3bcw5al3CkKsVs
www.motortrend.com/news/china-automotive-future-ev-aut
www.weforum.org/agenda/2021/07/future-automative-market-china
