China stelt op internationale toppen VS in de schaduw

Afgelopen week werden 3 internationale virtuele toppen georganiseerd: zowel BRICS, APEC als de G20 kwamen bijeen. Grote lijn in de drie toppen was het streven naar multilateralisme en bovenal de strijd tegen het Covid-19 virus. China stelde de VS (verreweg) in de schaduw.

Dinsdag kwamen de vijf opkomende BRICS-landen virtueel bijeen onder leiding van de Russische president Putin. Hij drong bij de BRICS-leiders aan op gezamenlijke inspanningen tegen de COVID-19 pandemie, vroeg het onderzoek en ontwikkeling evenals de massaproductie van het vaccin op te drijven en de politiek voor economisch herstel na de pandemie te coördineren. De Chinese president Xi Jinping riep op het wereldwijd multilateraal systeem te behouden, de globalisering te beschermen en het misbruik van de nationale veiligheid om protectionisme na te streven te verwerpen. Hij waarschuwde dat economische ontkoppeling de gemeenschappelijke belangen van alle landen schade zal toebrengen.

De 5 landen hebben ook een strategie op middellange termijn aanvaard en de leiders riepen op tot een vroeg waarschuwingssysteem voor besmettelijke ziekten. De toestand onder de BRICS is nogal verschillend: China zou dit jaar volgens het IMF met 1,9% groeien terwijl India met 10% zou achteruitgaan en Zuid Afrika met 8%, Brazilië 5,8% en Rusland met 4,2%. In hun slotverklaring onderschreven de BRICS leiders het multilateralisme en riepen alle WTO leden op unilaterale en protectionistische maatregelen te vermijden.

APEC

De 27-ste Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) Economic Leaders’ Meeting kwam vrijdag virtueel samen onder leiding van Maleisië. De landen hebben de APEC Putrajaya Vision 2040 onderschreven die de doelstelling op lange termijn bepaalt. Op de voorbereidende APEC CEO Dialogues noemde Xi Jinping globalisatie onomkeerbaar. Hij beloofde dat China niet aan ontkoppeling zal doen en verduidelijkte dat de nieuwe dubbele strategie die China voert geen afsluiting tegenover de buitenwereld betekent, integendeel. China zal verder de heffingen verminderen en de import van hoog kwalitatieve producten en diensten uit alle landen verhogen. Bijgevolg staat China open voor het ondertekenen van meer vrijhandelsakkoorden en het land wil met een positieve instelling overwegen het Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) te vervoegen.

De Thaise eerste minister Prayut Chan-o-cha vond dat het vorige week ondertekende RCEP vrijhandelspact de regionale economische integratie en multilaterale handel nieuw leven zal inblazen. De Japanse premier Suga wil na de ondertekening van het RCEP verder het CPTPP uitdiepen en streeft zelfs een vrijhandelszone na voor geheel het Azië-Pacific gebied. Ook de Amerikaanse president Trump die sinds 2017 niet meer op APEC aanwezig was, maakte een acte de présence. Of het gehoor onder de indruk was van zijn bewering dat de VS de wereld leidt op het vlak van gezondheid, betwijfelen we.

Xi Jinping herinnerde tijdens zijn toespraak voor de 27th Asia-Pacific Economic Cooperation Economic Leaders’ Meeting dat de economische samenwerking in Azië-Pacific nooit een nulsomspel is geweest maar een ontwikkelingsplatform dat win-win resultaten biedt. Hij vond dat Azië de leiding moet nemen en de globalisatie meer open, inclusief en evenwichtig te maken zodat de weldaden door allen worden gedeeld. Vooral de vaccins tegen Covid 19 moeten toegankelijk zijn voor de ontwikkelingslanden. Om de armoede in Azië/Pacific te verlichten zal China volgend jaar voorts een seminarie houden over armoedebestrijding door digitale technologieën.
De Chinese diplomatie laat er overigens geen gras over groeien. Minister van Buitenlandse Zaken  Wang Yi bezoekt gedurende drie dagen Japan en Zuid Korea in een poging om af te tasten of een trilateraal vrijhandelsverdrag tussen de drie landen mogelijk is. Wang is daarmee de eerste hoge gast die de nieuwe eerste minister Suga zal ontmoeten. Wang kan ook een bemiddelende rol spelen tussen Japan en Zuid Korea want die liggen in conflict over de dwangarbeid tijdens de oorlog.

G20

Zaterdag en zondag confereerden de leiders van de G20 onder leiding van Saoedi Arabië. De 84 jarige koning Salman bin Abdulaziz benadrukte de noodzaak van een rechtvaardige verdeling van de middelen om COVID-19 te bestrijden, vaccins incluis. Tezelfdertijd moeten we ons beter voorbereiden op een toekomstige pandemie, aldus nog de Saoedische koning. Om beter voorbereid te zijn in de toekomst stelt EU-voorzitter Charles Michel voor een verdrag over pandemieën af te sluiten. Vooral arme en landen met schulden zijn kwetsbaar, aldus UN secretaris generaal Antonio Gutierres die vanuit het UNO-hoofdkwartier meedeelde dat sommige landen op de rand van de financiële afgrond staan met groeiende armoede, honger en lijden tot gevolg.

De Chinese president Xi Jinping liet via video weten dat China 5 kandidaten voor het vaccin heeft en dat het land de internationale samenwerking wil opvoeren zowel in onderzoek & ontwikkeling, de productie en de verdeling van vaccins. Hij bevestigde nog dat China zijn belofte zal naleven om de andere ontwikkelingslanden te helpen en te ondersteunen zodat vaccins een openbaar goed worden dat de burgers van alle landen kunnen gebruiken en het zich kunnen veroorloven. De Chinese president wil ook wereldwijd een eenvormig systeem van QR-codes om het reizen te versnellen. Daartoe zal China een mechanisme voorstellen waardoor de Covid-testresultaten van reizigers internationaal erkend worden door digitale gezondheidscodes. Xi Jinping riep de G20 eveneens op tot de uitbouw van een gemeenschappelijke cyberspace en vroeg open te staan voor digitale munten van centrale banken.

VS president Trump was ook gedurende één uur aanwezig vooraleer te gaan golfen. Volgens CNN besteedde nauwelijks iemand aandacht aan zijn tirade tegen het Parijse klimaatakkoord. Xi beloofde daarentegen het klimaatakkoord uit te voeren in het kader van het streven naar duurzame en inclusieve ontwikkeling. In de slotverklaring van de top zeggen de leiders dat ze geen inspanning onverlet zullen laten om er voor te zorgen dat de vaccins, testen en behandelingen toegankelijk zullen zijn voor iedereen . De slotverklaring benadrukt ook te streven ‘naar een vrije, eerlijke, inclusieve, niet-discriminerende, transparante, voorspelbare en stabiele handels- en investeringsomgeving om onze markten open te houden.’

Schulden

De G20 heeft ook een beslissing genomen over het kwijtschelden van schulden aan de armste landen. Dee Chinese minister van Financiën Liu Kun verklaarde dat Chinese leners al voor 2,1 miljard $ schuld aan 23 landen hebben uitgesteld. Hij riep Wereldbank voorzitter Malpass op de arme landen te helpen en een multilaterale schuldverleningsinstelling op te richten waar China kan toe bijdragen. Uiteindelijk noemde IMF voorzitter Kristalina Georgieva het bereikte akkoord historisch. Het uitstel van betaling zal lopen via Wereldbank en IMF. De privé-leners worden aangemaand deel te nemen aan het afgesproken mechanisme. Het Saoedisch voorzitterschap geeft nu de fakkel door aan Italië maar verklaarde zich tevreden over het bereikte ‘extreme succes’.

Bronnen: Global Times, SCMP, Peoples Daily, Reuters, Bloomberg

Lees meer op het G20 Information Centre