De Amerikaanse president heeft aangekondigd dat er nieuwe invoerheffingen komen op Chinese zonnepanelen en wasmachines. Het kan het begin van een handelsoorlog worden. Nog belangrijk: de heffingen komen er op basis van Amerikaanse wetten, niet op basis van de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
Het is de eerste keer dat deze president rechtstreeks zelf handelssancties neemt. Er waren al heffingen tegen Chinese producten, maar die kwamen tot stand volgens een vastgelegd administratief traject. Trump vaardigt nu zelf heffingen uit op basis van een in onbruik geraakte speciale wet. Hij heeft ook laten weten dat er meer zal volgen.
Op in de VS ingevoerde Chinese zonnepanelen zullen tot 30% rechten moeten betaald worden. De eerste 2,5GW invoer blijven vrijgesteld van invoer, maar dat is slechts ongeveer een vijfde van het totaal.
Op wasmachines zal tot 50% invoerrechten geheven worden. De eerste 1,2 miljoen machines betalen slechts 20% rechten.
Vooral negatieve reacties
In de VS heeft de Solar Energy Industries Association al geprotesteerd. Volgens haar zijn 23.000 banen voor de installatie van zonnepanelen bedreigd. En voor miljarden dollars nieuwe projecten dreigen wegens de meerprijs geschrapt te worden. Naargelang de grootte van een zonne-energieproject, is het aandeel van de zonnepanelen in de totale prijs ongeveer één zesde voor kleinschalige projecten en de helft voor grote zonnefarms. De twee firma’s die om invoerheffingen gevraagd hadden, Suniva en Solar World, zijn intussen failliet en beiden waren eigendom van buitenlanders; Suniva was zelfs een Chinees bedrijf.
In het geval van de wasmachines kwam de klacht van Whirlpool en werden vooral door Samsung in China gemonteerde toestellen geviseerd. Ook LG Electronics zal lijden onder de maatregel. Beide bedrijven hebben aangekondigd dat ze in de VS assemblagelijnen zullen bouwen. Samsung verklaarde wel dat de nieuwe heffingen door de Amerikaanse consument zullen betaald worden . Het aandeel op de beurs van het Koreaanse Wongjin Energy, dat aan de Chinese bedrijven de wafels en halfproducten levert voor de zonnecellen, zakte 9,4% in waarde. Dat in dit geval Koreaanse bedrijven slachtoffer worden toont hoe gemakkelijk dergelijke handelssancties kunnen uitgroeien tot een multilateraal probleem.
Het Chinese ministerie van handel heeft ‘zeer ontevreden’ gereageerd. Het hoopt dat de VS de handelsbeperkingen slechts beperkt zal toepassen. Het stoort China vooral dat de VS voor de handelssancties niet de regels van de WTO volgen, maar uitsluitend de Amerikaanse wet. China is van plan ‘zijn belangen resoluut te verdedigen’. Waarnemers verwachten dat dit in eerste instantie zal gebeuren via een klacht bij de WTO waar China waarschijnlijk in het gelijk zal gesteld worden.
Nog weinig impact?
Analist Frank Yu bij Wood Mackenzie wijst erop dat de zonnepanelen al een oud dossier zijn. Chinese en Taiwanese fabrikanten hebben zich reeds lang aangepast en produceren hun panelen nu in landen als Maleisië en Vietnam. De rechtstreekse invoer van panelen uit China naar de VS daalt al enkele jaren. Het gedeeltelijk verlies van de Amerikaanse markt zal China relatief weinig deren. Er zijn in Azië voldoende opkomende markten voor zonnepanelen, zoals India. En de Chinese binnenlandse markt blijft ook sterk groeien.
Voortgaand op recente uitspraken van president Trump en verantwoordelijken op het ministerie van handel zijn de huidige invoerheffingen maar de eerste in een reeks. Binnenkort worden bijvoorbeeld de resultaten verwacht van een onderzoek door de VS-regering naar onrechtmatige druk die Beijing zou uitoefenen op buitenlandse bedrijven om hun technologie prijs te geven.
Door dergelijk eenzijdig optreden ondergraaft de VS de autoriteit van de WTO. Het onderstreept een nieuwe tendens om de WTO wanneer ze niet de belangen van de VS dient buitenspel te zetten. De minister van buitenlandse handel verklaarde enkele dagen geleden dat het een vergissing geweest was China in 2001 als lid van WTO toe te laten.
Bronnen: Financial Times, South China Morning Post, China economic net.
