Een delegatie van leden van het United States Congress is gisteren naar Taiwan gegaan, slechts 12 dagen na het bezoek van de Amerikaanse parlementsvoorzitter Nancy Pelosi. China zal ‘waarschijnlijk krachtig regeren op deze nieuwe provocatie en escalatie van de spanning’.
disclaimer
De parlementsleden die zondag op het Chinese eiland arriveerden ‘zullen tot maandag blijven en ontmoetingen hebben met regionale functionarissen van Taiwan’, zo maakten de Taiwanese autoriteiten zondag bekend. Volgens de BBC heeft een belangrijke Amerikaanse bron dat bevestigd. (update) Opmerkelijk is dat de BBC het in dat verband letterlijk had over de feitelijke ambassade van Washington in de hoofdstad Taipei. Daarmee bedoelt de Britse openbare omroep het American Institute in Taiwan. Ook Wikipedia kwalificeert dit instituut overigens zonder omwegen als een de facto ambassade.
Waarover praten zij?
De vijfkoppige delegatie wordt geleid door de democratische senator Edward J. Markey uit Massachusetts als onderdeel van een bezoek aan Azië. De Amerikaanse politici zullen de Taiwanese leider Tsai Ing-wen en andere autoriteiten ontmoeten, evenals vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Zij zullen het hebben over de spanningen in de Straat van Taiwan en over investeringen in halfgeleiders voor de chipindustrie.
Wie zijn zij?
Markey, de leider van de groep, is voorzitter van het Subcomité Internationale Zaken voor Oost-Azië en de Pacific en voorzitter van het Internationale Cybersecuritycomité van de Amerikaanse Senaat. Hij is een partijgenoot van president Biden en parlementsvoorzitter Pelosi. De Chinese Global Times beschrijft hem als ‘een doorgewinterde havik, die China vaak de les leest over mensenrechtenkwesties. In maart 2020 introduceerde hij samen met senator Rick Scott een resolutie waarin hij het Internationaal Olympisch Comité opriep om de Olympische Winterspelen van 2022 niet in China te laten plaatsvinden. Dit werd door de beide grote partijen in de VS ondersteund’. Markey kwam apart naar Taiwan. De vier andere leden arriveerden later. Het zijn: de Republikeinse afgevaardigde Aumua Amata Coleman Radewagen, uit Amerikaans Samoa (een gemilitariseerde eilandkolonie van de VS in de Pacific), en de Democraten John Garamendi en Alan Lowenthal uit Californië en Don Beyer uit Virginia.
Amerikaanse beschuldigingen
Het bezoek werd niet op voorhand aangekondigd en er waren op maandag nauwelijks echt rechtstreekse officiële verklaringen erover vanuit Washington of Beijing. Wel heeft Kurt Campbell, een plaatsvervangend assistent van president Joe Biden, China er eerder deze week van beschuldigd dat het ‘overdreven reageert, provoceert en destabiliseert’. Diezelfde Campbell zei afgelopen vrijdag nog dat de VS ‘de komende weken oorlogsschepen en vliegtuigen door de Straat van Taiwan zullen sturen’. Volgens hem werkt Washington aan een routekaart voor handelsbesprekingen met Taiwan en zal het die de komende dagen bekendmaken. (update) In hoeverre de delegatie Markey gestuurd is door Washington en de goedkeuring wegdraagt van de Amerikaanse president en regering is nog niet duidelijk. Dit tweede Taiwan-bezoek op korte tijd van hoge politieke vertegenwoordigers moet blijkbaar worden gezien als een onderdeel van de strategic ambiguity, de strategische dubbelzinnigheid, zoals de VS het zelf noemt. Uiteraard levert dat onzekerheden en vragen op: in hoeverre heeft Biden vat op zijn partijgenoten en andere Amerikaanse wetgevers? Of is hier gewoon alweer sprake van de bekende houding van de Verenigde Staten waar Noam Chomsky al vele malen op heeft gewezen: ‘het kan ons niet schelen wat jullie denken, we doen gewoon wat we willen’ (cfr. zie onder andere het bekende Guardian-interview uit 2003 over Irak)
Chinese reactie
Van Chinese zijde kwamen er een paar rechtstreekse officiële verklaringen. (update) De Chinese ambassade in de VS liet weten dat China ‘resolute tegenmaatregelen zou nemen als reactie op de provocaties van de VS’. In China zelf noemde Wu Qian, woordvoerder van het Chinese Ministerie van Nationale Defensie, de gezamenlijke patrouilles van het Eastern Theatre Command en gevechtsoefeningen in de wateren en het luchtruim rond het eiland Taiwan een resolute tegenmaatregel en plechtig afschrikmiddel tegen de provocatie en het samenzweren van de VS met Taiwan.Voor Chinese deskundigen is het duidelijk dat de provocaties uitgaan van de VS. De Global Times citeert de Voice of Straits, ‘een officieel staatsmedium dat vooral nieuws brengt over de Straat van Taiwan’. In de Voice stond zondag dat ‘volgens bronnen van het Chinese leger, het PLA Eastern Theatre Command waarschijnlijk sterke en krachtige militaire operaties zal uitvoeren in de wateren en het luchtruim rond het eiland Taiwan als tegenmaatregelen tegen het laatste bezoek aan het eiland door Amerikaanse wetgevers.’ Die lijken meteen begonnen te zijn: volgens Taiwanese bronnen zijn er zondag 22 vliegtuigen van het Volksbevrijdingsleger en zes marineschepen in en rond de Straat van Taiwan gesignaleerd. Zij hebben opnieuw de zogenaamde mediaanlijn tussen het vasteland en het eiland overschreden. Dat laatste is tientallen jaren niet gebeurd. Dat was een toegeving om de zaken niet op de spits te drijven. De hele straat is immers Chinees gebied. Nu VS politici samen met Taiwanese leiders de afgelopen maanden de spanningen in het gebied hebben laten oplopen ziet China het overschrijden van de mediaanlijn als een gepast antwoord. Het Volksbevrijdingsleger heeft een week lang oefeningen gehouden rond Taiwan en zou naar eigen zeggen ‘voortaan regelmatige veiligheidspatrouilles uitvoeren’.
Daad en woord
Waarschijnlijk zal China krachtig reageren zoals het in de nasleep van Pelosi’s bezoek, 12 dagen geleden, heeft gedaan. Ook nieuwe sancties tegen Taiwanese separatisten en hun steungevers uit de VS zijn niet uitgesloten. Op woensdag 10 augustus heeft de Chinese regering een Witboek over Taiwan gepubliceerd. De titel is ‘De kwestie Taiwan en de hereniging van China in de nieuwe periode’. De verantwoordelijke uitgevers van het witboek zijn het Bureau voor Taiwanese Zaken en het Informatiebureau van de Staatsraad. Deze beide instellingen vallen direct onder het Chinese kabinet. De volledige tekst is in het Engels gepubliceerd door het officiële persbureau Xinhua. Een paar citaten uit de tekst:
‘Vreedzaam als het kan’, met geweld als het niet anders kan’
‘We zijn klaar om enorm veel ruimte te creëren voor vreedzame hereniging, maar we zullen geen ruimte laten voor separatistische activiteiten in welke vorm dan ook’.
En verder:
‘We zullen met de grootste oprechtheid werken en onze uiterste best doen om een vreedzame hereniging te bereiken. Wij zullen echter het gebruik van geweld niet afzweren en we behouden ons de mogelijkheid voor om alle noodzakelijke maatregelen te nemen. Dit is om ons te beschermen tegen inmenging van buitenaf en alle separatistische activiteiten Het is op geen enkele manier gericht op onze mede-Chinezen in Taiwan. Het gebruik van geweld zou het laatste redmiddel zijn onder dwingende omstandigheden’.
De zware betekenis van deze woorden krijgt wellicht nog meer gewicht na het recentste Amerikaanse bezoek aan Taiwan.
Bronnen: Xinhua, Global Times, BBC, Politico, CNN, The Guardian, The Morning Star, Wikipedia
