Meeting op het Nanhu-plein in Urumqi (foto Xinhua)
Sinds woensdag waren er protesten in Urumqi, de hoofdstad van de autonome regio Xinjiang. De schattingen van het aantal deelnemers variëren van 1000 tot 20.000 (respectievelijk Xinhua en AFP). De meeste bronnen spreken van een betoging van Han-Chinezen, maar er zouden ook Oeigoeren hebben deelgenomen.
Ook over de aanleiding of de bedoelingen lopen de meningen uiteen. Onder de Han-Chinezen loopt het gerucht dat inwoners van Urumqi willekeurig op straat aangevallen worden door personen met injectienaalden. De overheid had eerder bevestigd dat een aantal mensen inderdaad gestoken was met naaldvormige voorwerpen. Er zijn enkele arrestaties verricht.
Een ander maar gerelateerd thema van het protest zou zijn dat de regionale regering en de leiding van de CPC de veiligheid niet kunnen garanderen en dat justitie niet snel en streng genoeg optreedt tegen de personen die aangeklaagd zijn voor hun aandeel in de rellen van juli. Ten slotte zijn er getuigen die spreken over misnoegde middenstanders die om verlaging van belastingen vragen. De economische toestand is niet optimaal en het toerisme trekt na de gebeurtenissen van juli niet snel aan.
Zowel de regionale als de nationale overheden spannen zich in om de verschillende bevolkingsgroepen in Xinjiang ervan te doordringen dat zij zich niet mogen laten opjutten en dat ze met elkaar moeten opschieten. Er wordt niet gezegd tot welk groepen de slachtoffers behoorden van de aanvallen met naalden, en de nadruk ligt op het matigen zowel van de ernst van de incidenten met naalden als van de omvang van de betogingen. Om elk risico op een herhaling van de toestand te voorkomen is een versterkte ordemacht ingezet. Bepaalde regeringsadviseurs vermoeden achter de kwestie van de injectienaalden de hand van de separatisten.
Het is onzeker of de onrust snel en grondig kan worden weggenomen, maar het is niet onmogelijk. Xinjiang telt een groot aantal aidspatiënten en de angst voor aids kan, zoals in zoveel landen, bij sommigen dan ook tot paniek leiden. Eerder waren er in andere gebieden van China geruchten over misdadigers die burgers met besmette naalden zouden verwond hebben. Telkens bleken ze ongefundeerd.
Uiteraard zijn er ook niet bewezen beschuldigingen over en weer van ‘getuigen’ die tot verschillende bevolkingsgroepen behoren. Dat soort uitspraken van Oeigoerse kant wordt in de verf gezet door de woordvoerder van het Oeigoerencongres in ballingschap. Het is alweer een enkele keer voorgekomen dat westerse media juist die verklaringen zonder bronvermelding publiceren.
Bronnen: Xinhua, AFP, Financial Times, Global Times, De Standaard
