Oxfam America heeft op 2 december een ophefmakend rapport over de klimaatverandering gepubliceerd met als titel “Extreme carbon inequality.” De besluiten zijn vernietigend voor de levenswijze in de OESO-landen. Het rapport ontmaskert ook de mythe van de Chinezen als grootste uitstoters.
De algemene teneur van het rapport is duidelijk: de 50% armsten in de wereld stoten slechts 10% van de koolstof uit en de 10% rijkste 50%. Toch leven de 50% armsten overwegend in de landen die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Of nog sterker: “De gemiddelde ecologische voetafdruk van iemand van de 1% rijkste kan 175 keer groter zijn dan die van iemand van de 10% armsten”.
We willen hier wat meer in detail ingaan op de conclusies betreffende China. Oxfam stelt vast dat volgens de statistieken waarop de onderhandelaars in Parijs zich baseren een Chinees gemiddeld ongeveer even veel koolstof uitstoot als een Europeaan. Maar dat beeld klopt helemaal niet. Statistieken van koolstofuitstoot baseren zich op onder meer industriële productie, zonder rekening te houden met waar die producten uiteindelijk belanden en wie ze consumeert. Oxfam heeft de berekening overgedaan op een andere manier: wie consumeert de producten? Dan blijkt de industrie van landen als China voor een groot deel te produceren voor andere landen. Slechts een fractie van de koolstofuitstoot van China dient voor eigen consumptie. Hetzelfde geldt voor andere belangrijke ontwikkelingslanden. De resultaten waar Oxfam op uitkomt zijn gebaseerd op leefwijze, niet op productie, en tonen aan dat de koolstofuitstoot in feite extreem ongelijk is. De verantwoordelijkheid van de westerse leefstijl voor de klimaatopwarming is verpletterend.
Wanneer men rekening houdt met de uitstoot op basis van leefstijl, dan blijven de Chinezen, Indiërs, Brazilianen of Zuid-Afrikanen ver achter op die van de OESO landen. Wanneer we kijken naar andere ontwikkelingslanden, dan wordt het verschil met de OESO landen extreem. Dat neemt overigens niet weg dat de vier vermelde landen hun emissie per hoofd en hun totale emissie snel zien stijgen en dat volgens Oxfam zonder hun medewerking de klimaatverandering niet efficiënt bestreden kan worden.
Oxfam illustreert de beweringen in zijn studie met hard cijfermateriaal: In de VS is de koolstofuitstoot gemiddeld 16-17 ton per inwoner. De rijkste 10% halen vlot 50 ton en de armste helft nog meer dan 8 ton. Voor België of Nederland heeft Oxfam geen berekening, wel voor het vergelijkbare Duitsland: gemiddeld bijna 8 ton, de rijkste 10% souperen 19 ton op en de armste helft nog bijna vijf. De vergelijking met ontwikkelingslanden is frappant: China stoot gemiddeld 1,5 ton uit, met de rijkste 10% van de inwoners bijna 5 ton en de armste helft ongeveer 1 ton. India zit rond 0,8 ton gemiddeld, met de rijkste 10% op ongeveer 3 ton en de armste helft van de bevolking onder 0,5 ton.
Een Chinees die bij de 10% rijksten van zijn land behoort stoot even veel koolstof uit als een Europeaan bij de 40% armsten. Een Indiër van de 10% rijksten stoot slechts een kwart uit van iemand uit de armste helft van de VS.
Het Oxfam rapport noteert ook dat de ongelijkheid binnen sommige landen (de VS, Brazilië, Zuid-Afrika, China en India) erg groot is. Acties om de uitstoot te beperken zullen daarom ook op minder ongelijkheid gericht moeten zijn.
Ook het plaatje van de totale op leefwijze gebaseerde koolstofuitstoot van een land verschilt sterk van de dooddoener dat China de grootste uitstoter is. De VS stoten 3,8 miljard ton koolstof uit. China 1,53 miljard en India ongeveer 700 miljoen. Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Italië, met een totale bevolking van 270 miljoen mensen of één vijfde van China, stoten samen meer uit dan China.
In een overzichtelijke kaart situeert Oxfam bovendien de meest kwetsbare gebieden voor klimaatverandering in de wereld en correleert die aan de uitstoot van de mensen die er leven. China staat er donkerpaars op: erg kwetsbaar en met een grote groep armen met lage uitstoot.
Het rapport bevat nog heel wat meer uiterst leerzame informatie:
http://www.oxfamamerica.org/static/media/files/extreme-carbon-inequality-021215-en_UPDATED.pdf
