Ook Chinezen komen voor in de Panama papers. Wat weten we al?
In wat reeds gelekt is van de Panama papers duiken verwanten van zeven huidige of voormalige Chinese politieke leiders op. De in de pers meest vermelde is de echtgenoot van een oudere zus van president Xi Jinping. (upd) Deze man, Deng Jiagui, is rijk geworden in de vastgoedsector. In 2004 verwierf hij een bedrijf op de Britse Virgin Islands (BVI), waarvan hij de enige directeur en aandeelhouder was. In 2007 werd dat bedrijf van het register van de BVI gehaald. In september 2009 werd Deng de enige directeur en aandeelhouder van twee andere shelf companies, of lege vennootschappen in de inventaris van Mossack Fonseca, het bedrijf waarvan de gegevens zijn gelekt in de Panama papers. Lege vennootschappen ontplooien geen operationele activiteiten en bevatten vaak geen of nauwelijks activa. Het is niet duidelijk wat de functie van die bedrijven was. In 2012 werden de bedrijven helemaal slapend.
Verder zijn er ook nog familieleden van twee andere politici uit het zevenkoppig permanent comité, de opperste partijleiding. Aangetrouwde familieleden van Zhang Gaoli en Liu Yunshan waren ooit aandeelhouders in bedrijven op de Britse Virgin Islands. Het is volgens de Panama Papers niet duidelijk welke aandelen dat precies waren.
Deze onthullingen staan niet op zichzelf. ICIJ, de in de VS gevestigde organisatie die de onthullingen organiseert, bracht reeds in 2014 een speciaal rapport uit over 22.000 Chinese (staats)bedrijven en burgers die actief waren in belastingparadijzen; ook toen werd de nadruk gelegd op de banden van sommigen met politieke leiders. In 2012 bracht de New York Times een speciaal rapport uit over de activa van familie en vrienden van toenmalig premier Wen Jiabao, en Bloomberg volgde met iets gelijkaardigs over Xi Jinping vlak vóór hij partijleider werd.
Gemeenschappelijk aan de vier rapporten is dat er gezocht wordt naar banden van betrokkenen met toppolitici waarbij nu eens gesuggereerd wordt dat familieleden zich dank zij hun relatie met de toppoliticus verrijkt hebben, en dan weer dat de toppoliticus onrechtstreeks betrokken is bij fraude via belastingparadijzen.
Ook nu weer zeggen de journalisten die de Panama papers hebben samengesteld en die ze verspreiden uitdrukkelijk dat het niet illegaal is in China om een offshorebedrijf, dat is vrijgesteld van belastingplicht en -aangiftes, te bezitten. Ze verklaren dat de verwanten of aangetrouwde verwanten van politici niet noodzakelijk overtredingen hebben begaan. Ze beschuldigen ook de politici zelf niet van wandaden.
Opvallend
Er is ook nog nooit een ‘smoking gun’, een echte aanwijzing van betrokkenheid van een van de vermelde politici zelf bij iets onwettigs gevonden.
Ook de veroordeelde Bo Xilai wordt in de papers genoemd
China zelf voert sinds 2012 een intensieve anti-corruptie campagne waarbij ook leiders van het hoogste niveau veroordeeld worden: één ex-lid van het toen negenkoppige permanent comité en verschillende leden of ex-leden van het twintigkoppige politbureau zitten al in de gevangenis. Eén van hen is de tot levenslang veroordeelde Bo Xilai, die samen met zijn vrouw uitvoerig vermeld wordt in de Panama papers. Maar tegen geen enkele andere toppoliticus die in de verschillende westerse rapporten genoemd wordt is tot nog toe een onderzoek gestart.
De onderzoeksrapporten zijn niet welkom in China. Telkens zijn ze gecensureerd. In het verleden nam alleen voormalig premier Wen Jiabao de moeite om via een advocaat te reageren. De woordvoerder van BuZa zou tijdens een persconferentie op een vraag over de kwestie hebben geantwoord dat hij ‘niet wilde reageren op geruchten’, maar dat commentaar is niet terug te vinden op de website van het ministerie van BuZa.
(upd) De Panama papers krijgen enige aandacht op de Engelstalige media van het Chinese internet, maar zeer weinig in vergelijking met wat de andere internationale media erover schrijven en vertellen. Een zoekopdracht op de Engelse versie van de China Daily of Xinhua levert resultaat op. Naar verluidt worden verwijzingen op de sociale media verwijderd of geblokkeerd. De South China Morning Post schrijft, als Engelstalige krant uit Hongkong, ongecensureerd over de Panama papers. In geen van de andere Chinese media staan de concrete namen van Chinese politici of hun verwanten vermeld in de berichten over de kwestie. Ook niet in de Global Times. Die krant heeft intussen twee redactionele commentaren over de zaak gepubliceerd. Volgens de South China Morning Post is in elk geval het eerste stuk zowel in de Chinese als in de Engelse versie verschenen. De hoofdsponsor van de Global Times, het officiële blad van de CPC, de People’s Daily heeft het eerste commentaar van de GT overgenomen. Global Times schrijft dat achter de papers duistere machten zitten. De fall-out voor politici en bedrijfsleiders in de westerse landen kan onder controle gehouden worden terwijl de politieke systemen in niet-Westerse landen frontaal aangevallen worden. De krant illustreert dit met de poging van de papers om op basis van flinterdunne elementen president Poetin in diskrediet te brengen. De krant suggereert dat de Amerikaanse organisatie ICIJ onrechtstreekse banden met de Amerikaanse overheid heeft en dat de informatielekken van boven kunnen gestuurd worden.
overgenomen.
ChinaSquare over…
We hebben in 2012 en 2014 telkens over deze zaken bericht. In onze commentaar van 2014 gingen we dieper in op de Chinese geldstromen via belastingparadijzen. Wat opvalt is de grote stroom buitenlandse investeringen in China vanuit belastingparadijzen. Chinese rijken die hun frauduleus geld in belastingparadijzen wegmoffelen om het van daar terug naar China te brengen? Het kan en gebeurt ongetwijfeld. Maar er is nog een andere structurele verklaring mogelijk. Buitenlandse bedrijven genoten lange tijd van belastingvoordelen in China; dat moest helpen om hen binnen te halen. Het is aannemelijk dat er van de 22.000 Chinese (staats)bedrijven uit het rapport van 2014 een aantal was dat stilzwijgend de toelating kreeg om kapitaal in een belastingparadijs ‘buitenlands’ te maken en het daarna met hetzelfde belastingregime als de buitenlanders in China te investeren.
Over het rapport van de New York Times in 2012
Over het Bloomberg rapport van 2012
Over het ICIJ China-rapport van 2014
Andere bronnen:
The Panama papers, Financial Times, De Financiële Begrippenlijst Online, Global Times, South China Morning Post, Xinhua, China Daily
meeste belastingparadijs zijn van Nederlandse en Engelse eigendom. dus wat is de probleem in de westen dan over deze zaak. als ze het niet willen met een pennenstreek is het opgelost. is het illegaal of zo in de westen. maar is het ook illegaal in China? waarom is het zo dat een buitenlandse bedrijven belastingvoordelen in China krijgt?