Vandaag is het jaarrapport gepubliceerd van toppoliticus Wang Qishan, hoofd van de corruptiebestrijding binnen de partij. Foute mentaliteit en regelrechte corruptie zijn en blijven het mikpunt van een aanhoudende en hevige campagne. Wang wil herhaling voorkomen en spreekt van een strijd die de partij niet mag verliezen. Wel lijken er kritische stemmen hoorbaar te zijn.
De secretaris van de Centrale Commissie voor Discipline Inspectie (CCDI), had eerder deze maand zijn rapport en beleidsvoornemens voorgesteld aan de algemene vergadering van zijn dienst. Aan zijn tekst is nu openbaarheid gegeven. Wang Qishan heeft de voorbeelden van de aangeklaagde topmensen Zhou Yongkang, Xu Caihou, Ling Jihua en Su Rong gegeven als bewijs van een standvastige intentie om de corruptie te bestrijden en om orde op zaken te stellen in de partij. Omkoping, fractievorming, het leiden van een luxeleven waren de afgelopen maanden het doelwit.
Harde cijfers en feiten
Hij noemde cijfers om aan te geven dat de steun onder de mensen toeneemt: 2,72 miljoen brieven met klachten en aangiften van overtredingen (tegenover 1,95 miljoen in 2013). De secretaris van de CCDI toonde vervolgens aan dat er nog steeds streng opgetreden wordt: 218.000 zaken afgewerkt, 232.000 kaders die een disciplinaire of administratieve straf hebben gekregen (30% meer dan in 2013) en onder hen 12.000 personen die voor het gerecht werden gebracht. De China Daily brengt vandaag ook artikelen over drie specifiek sectoren waar onderzoeken gaande zijn: het leger, de media, de wetenschappelijke onderzoeksinstellingen. In het leger zijn meer dan 200 hoge officieren berispt, gedegradeerd of ontslagen. Meestal gaat het om zaken die te maken hebben met wanbeheer bij de inzet van financiële middelen. In de media spitst de actie zich toe op de zogenaamde ‘geheime voorwaarden’ in contracten, die neerkomen op de inzet van steekpenningen voor mediabonzen om bepaalde programma’s of mediafiguren te bevoordelen (met betere promotie, uitzendtijden, advertenties). In wetenschappelijke instellingen zijn er inspecties naar hoe fondsen voor onderzoek worden bemachtigd en ingezet.
Twijfels of adviezen?
Het lijkt er echter op dat er vanuit bepaalde hoeken kritische bedenkingen komen over de voortvarende aanpak. De Global Times brengt een stuk over ‘een onderzoek naar onnatuurlijke overlijdens onder kaderleden’. De Organisatieafdeling van de CPC heeft over heel China lokale functionarissen de opdracht gegeven om melding te maken van ‘onnatuurlijke overlijdens’, die dus zouden kunnen wijzen op zelfmoord, sinds de start van de anticorruptiecampagne, twee jaar geleden. Ze moeten allerlei vormen van informatie geven over de overleden personen en de omstandigheden en de tijd waarin ze aan hun einde kwamen. Als er sprake was van zelfmoord, moet de oorzaak worden achterhaald: betrokkenheid bij illegale activiteiten, psychische aandoeningen, werkdruk, gezinssituatie enz. Als de functionaris zelfmoord heeft gepleegd terwijl er een onderzoek betreffende corruptie bezig was, moet precies worden aangegeven wie het voorwerp van dat onderzoek was. Volgens de commerciële zakenkrant Caixin zijn meer dan 50 partijleden en overheidsambtenaren overleden door ongewone oorzaken sinds eind 2012. In minimaal negen regio’s hebben lokale regeringen deze maand het bericht over het onderzoek op hun officiële website gezet, onder andere in Zhejiang, Shandong, Henan, Anhui en Guangdong. De Global Times laat ook een professor aan het woord die denkt dat veel kaderleden tegenwoordig onder zware mentale druk leven door angst voor vervolging of door schuldgevoelens. Hij meent ook dat dit het imago van de partij geen goed doet en vermoedt dat de resultaten van het onderzoek niet openbaar gemaakt zullen worden, maar eerder gebruikt worden om de kwestie intern op te lossen.
Xie Guoming (midden) bij een bedrijfsbezoek
In de South China Morning Post lezen we dat iemand uit de hoofdredactie van het partijblad People’s Daily kanttekeningen heeft gemaakt in een opiniestuk (waarvan voorlopig alleen een Chinese versie bestaat). Je kan zijn ideeën zoals de SCMP ze weergeeft, als kritische commentaren interpreteren, of als adviezen aan de CCDI en de partij. Xie Guoming, de man over wie het gaat, spreekt ook over de 4 vroegere topmannen die zijn ontslagen en worden vervolgd. Voor hem is hun zaak ‘een teken dat de mondelinge instructies van partijleiders zwaarder wegen dan wat er op papier staat en dat partij- en regeringsdocumenten zwaarder wegen dan wetten en regelingen.’ Xie ziet hierin een overblijfsel van een eeuwenlange feodale mentaliteit en traditie. Hij valt daarbij een bepaalde filosofische school aan: het legalisme. Volgens hem is de ideeënwereld van ‘het legalisme een manier om de wet te gebruiken in de overheersing van het volk, niet om de macht te beperken’ en moet er dringend, naast een theorie van de wetgeving, gewerkt worden aan de ontwikkeling van de geest van een rechtsstaat.’ Dat kan natuurlijk ook gelezen worden als een manier om zich aan te sluiten bij het streven van het Vierde Plenum om te komen tot een nieuwe cultuur van de rechtsstaat. De CPC wil onder leiding van Xi Jinping immers een nieuw ethos tegenover recht en wet introduceren in de partij en in de maatschappij. Een cultuur van onkreukbaarheid en wettelijkheid moet ‘het nieuwe normaal’ worden.
Radicale aanpak
Wang Qishan legt echter opmerkelijk veel nadruk op voortgezette actie omdat er mensen zijn die nog altijd niet hebben begrepen hoe ernstig de kwestie is of dat er voor de corrupte personen geen ontkomen aan mag zijn. ‘De situatie is verbeterd, maar de wortel zit nog in de grond ook al is de boom omgehakt. …wij hebben de zware opdracht om ervoor te zorgen dat herhaling voorkomen wordt…de CPC kan zich niet veroorloven deze strijd te verliezen’, aldus Wang. Daarom moeten de inspecteurs nog verder, op meer terreinen en regelmatiger hun onderzoeken uitvoeren, met specifieke en concrete zaken, personen, eenheden, projecten of fondsen voor ogen. Staatsbedrijven in de bouwsector en bij het beheer van staatseigendommen komen in 2015 in beeld en Wang zal ook beroep doen op internationale samenwerking om personen die iets op hun geweten hebben en die naar het buitenland zijn gevlucht op te sporen en in China te bestraffen en om verloren openbare eigendommen terug te krijgen.
Bronnen: Xinhua, China Daily, Global Times, SCMP
CD http://www.chinadaily.com.cn/china/2015-01/30/content_19446880.htm
http://www.chinadaily.com.cn/china/2015-01/30/content_19449126.htm
http://www.chinadaily.com.cn/china/2015-01/30/content_19444883_2.htm
