Het 19-de CPC-partijcongres heeft geen kwantitatieve doelstellingen gesteld. De klemtoon komt eerder te liggen op de kwaliteit van economie, milieu, de samenleving, socialistische rechtsstaat en de politieke leiding door de partij. Partijleider Xi Jinping onderscheidt twee etappes: van 2020 tot 2035 en van dat jaar tot 2050.
De drie uur durende toespraak van secretaris generaal Xi Jinping begon met een overzicht van de resultaten die de afgelopen 5 jaar werden bereikt. China realiseerde een middelhoge groeivoet met een bnp dat van 54.000 miljard yuan tot 80.000 miljard yuan groeide. Daardoor bleef China de tweede grootste economie en droeg het land 30% bij tot de wereldwijde groei. De economische structuur wordt beter: de digitale economie bloeit en de bouw van allerhande infrastructuur werd versneld. Jaarlijks steeg het niveau van verstedelijking met 1,2% en meer dan 80 miljoen migranten kregen een permanent stedelijke verblijfsvergunning. Veel energie ging naar het maken van China tot een land van innovators. Volgens Xi Jinping heeft China gedurende de afgelopen 5 jaar 1500 hervormingsmaatregelen doorgevoerd. Het percentage armen daalde van meer dan 10% tot 4%. Elk jaar werden 13 miljoen banen geschapen. De groep met middelhoge inkomens breidt uit en het sociaal zekerheidssysteem dekt zowel rurale als stedelijke inwoners. De gezondheidsdiensten verbeterden duidelijk.
De partij nam een groene bocht. Met hulpbronnen wordt spaarzamer omgesprongen en het milieubestuur werd versterkt. China werd op internationaal vlak een toortsdrager in het streven naar een ecologische beschaving. Ook de strijdkrachten werden gemoderniseerd en kregen een nieuwe structuur. Op internationaal vlak vermeldde Xi Jinping het Zijderoute-initiatief en op partijvlak de verbetering van selectie en benoeming van partijverantwoordelijken. De strijd tegen corruptie trof ‘tijgers, vossen en vliegen’. Niettegenstaande de talrijke verwezenlijkingen zijn er toch talrijke moeilijkheden, onvolkomenheden en uitdagingen. Er is nog een lange weg af te leggen bij de bescherming van het milieu. De opdracht om de armoede uit te roeien blijft formidabel. Er bestaan grote verschillen in de ontwikkeling van stedelijke –en landbouwgebieden, tussen regio’s en in de inkomensverdeling. De bevolking ondervindt problemen bij tewerkstelling, onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting en seniorenzorg. Het niveau van burgerzin moet beter.
‘Nieuw tijdperk’
Volgens Xi Jinping is China met zijn ‘socialisme met Chinese karakteristieken’ een nieuw tijdperk binnengetreden. Nu is de voornaamste tegenstelling de onevenwichtige en onvoldoende ontwikkeling en de almaar groeiende noden van de bevolking voor een beter leven. De basisbehoeften van meer dan één miljard bewoners worden vervuld zodat het volk een behoorlijk leven kan leiden. Binnenkort is China toe aan een gematigd voorspoedige samenleving. Toch worden de behoeften van de inwoners almaar breder. Niet enkel zijn de materiële en culturele noden gegroeid, maar ook de vraag naar democratie, de rechtsstaat, eerlijkheid en rechtvaardigheid en een beter leefmilieu groeit. Hoewel China zich nog steeds in de eerste fase bevindt van socialisme, moet duidelijk zijn dat de voornaamste tegenstelling veranderd is. Er zal een grotere energie besteed moeten worden aan het wegwerken van onevenwichtigheden en onvolkomenheden om zo de kwaliteit van de ontwikkeling te verbeteren.
Sinds de moderne tijden droomt China van een nationale verjonging. Voor 1949 was daarvoor nodig het imperialisme, feodalisme en het bureaucratisch kapitaal buiten te werken. Zo heeft de Chinese natie het voortdurend verval gestopt voor een gestage vooruitgang naar voorspoed en kracht. Het realiseren van de droom veronderstelt echter ook strijd. Xi Jinping onderscheidt hierbij twee fasen. De periode van nu tot 2020 is beslissend bij de afwerking van het bereiken van een gematigd voorspoedige samenleving. Tijdens de periode nadien, die loopt tot 2035, wordt op die basis verder gewerkt zodat tegen 2035 de socialistische modernisering fundamenteel is gerealiseerd. Nadien wordt op deze socialistische modernisering verder gebouwd zodat China tegen 2050 een voorspoedig, sterk, democratisch, cultureel vooraanstaand, harmonieus en mooi land is.
Moderne economie
Om de droom te verwezenlijken moet de economie zich op een duurzame manier blijven ontwikkelen. Kwaliteit moet hierbij voorop staan. De structuurhervorming van de aanbodzijde blijft de belangrijkste taak. Daartoe moet het maakwerk meer geavanceerd worden en de economie verder geïntegreerd met internet, big data en kunstmatige intelligentie. Nieuwe groeidrivers moeten ontwikkeld worden zoals het kwalitatief verbruik, innovatie gedreven ontwikkeling, de groene en koolstofarme economie, deeleconomie, moderne logistiek en HR-diensten. Tezelfdertijd worden infrastructuurwerken verder versterkt. Het is nodig de overcapaciteit weg te werken. Ondernemerschap zal beschermd en de arbeidskrachten gaan een betere scholing krijgen. Om van China een land van innovatie te maken wordt wetenschappelijke en technologische potentieel beter. De ondernemingen zijn de belangrijkste spelers in een markteconomie, maar er moet een synergie zijn met universiteiten en onderzoeksinstituten.
Ook de rurale gebieden zijn aan revitalisatie toe. Het bestaande systeem van de gronden wordt versterkt. Het is nodig het systeem te verbeteren door een duidelijk onderscheid tussen eigendomsrecht, het recht om grond uit te besteden en het recht om het te bewerken. Daarvoor is sterkere collectieve economie nodig. Ook de geïntegreerde ontwikkeling van de primaire, secondaire en tertiaire sector wordt versterkt in de landbouwgebieden. In de steden zullen netwerken van kleine en grote steden gevormd worden gebaseerd op clusters zodat er gecoördineerde ontwikkeling plaats vindt. Meer migranten dienen een permanent stedelijk statuut krijgen.
De werking van de socialistische markteconomie kan verbeterd door een verbetering van het eigendomssysteem en een op de markt gebaseerde toewijzing van de productiekrachten. Het bestuur van de diverse types van staatsondernemingen moet beter en de hervorming van de staatsondernemingen wordt voortgezet. Ook zal China gemengde economische entiteiten ontwikkelen zodat er firma’s ontstaan die concurrentieel zijn op wereldvlak. Om de markttoegang te regelen komt er een negatieve lijst (van wat verboden is voor buitenlands kapitaal). Monopolies worden afgebroken, de mechanismen van marktsupervisie en macrocontrole verbeterd, meer marktprijzen toegepast en de controle over de markttoegang in de dienstensector soepeler gemaakt. Xi Jinping wilde ook dat op het vlak van openbare financiën er een modern systeem komt met duidelijke afbakening van de relatie tussen het centraal bestuur en de lokale overheden. Op het vlak van de opendeurpolitiek staan de nieuwe Zijderoutes vooraan. Ook de vrijhandelszones zullen meer bevoegdheden krijgen.
Sociaal
De bedoeling is dat het volk een beter leven leidt. Vooreerst zal prioriteit verleend worden aan 
de ontwikkeling van onderwijs. Xi overliep hierbij de sub sectoren van voorschools onderwijs, beroeps- tot universitair onderwijs. Werk is centraal voor het welzijn van de bevolking. Hij beloofde grootschalige programma’s voor vakopleiding en wil ook dat starters aangemoedigd worden bij afgestudeerden, andere jongeren en migranten. De sociale zekerheid zal worden versterkt. Het pensioenschema zou snel onder nationaal management komen. De werkloosheidsverzekering en de verzekering tegen arbeidsongevallen moet beter. Er komt een nationaal platform voor sociale zekerheidsdiensten die dus minder lokaal georganiseerd zouden worden. De bijstandssystemen in steden en platteland gaan beter gecoördineerd worden. Huisvesting dient niet om te speculeren, maar om in te wonen. De regering zal steun verlenen aan huurders en aan kopers.
Tegen 2020 moeten allen die nog in armoede leven, boven de armoedegrens worden getild. Ook op het vlak van de gezondheidszorg zullen de hervormingen worden voortgezet met de klemtoon op preventie en buurtgebonden zorg en combinatie van Chinese en westerse geneeskunde. De ouderenzorg gaat ook geïntegreerd worden in de gezondheidszorg.
Milieu
De nagestreefde modernisering streeft een harmonie na tussen de mens en de natuur. Daartoe wordt er een systeem ontwikkelt dat zowel groene productie als verbruik promoot. De economische structuur dient een groene, koolstofarme en circulaire ontwikkeling in de hand te werken. Recyclage wordt bevorderd en iedereen moet spaarzaam omgaan met water, energie en grondstoffen. De campagne ter controle van de lucht- en van de waterverontreiniging gaat door. Ook de bodemvervuiling zal worden aangepakt en er zullen maatregelen worden genomen om het milieu op het platteland te verbeteren. De vervuilers worden verantwoordelijk gesteld. Ecosystemen worden hersteld, de bebossing in de hand gewerkt, de woestijnvorming tegengegaan en natuurgebieden beschermd. Daartoe komen er regelgevende instanties om de natuurgebieden van de staat te besturen.
Nieuwe leiding
Betekenisvol is dat het congres de ‘Ideeën van Xi Jinping over het socialisme met Chinese kenmerken in een nieuwe periode’ opneemt in de partijstatuten. Andere statutaire inspiratiebronnen blijven het Marxisme-Leninisme, de ideeën van Mao Zedong, de theorie van Deng Xiaoping, de theorie van de ‘drie vertegenwoordigingen’ (van voormalig secretaris-generaal Jiang Zemin) en de wetenschappelijke benadering van ontwikkeling (van de vorige secretaris-generaal Hu Jintao).
Het nieuwe Centraal Comité van de communistische partij (het 19e) heeft op woensdag 25 oktober zijn eerste voltallige vergadering gehouden waarop de hoogste partijleiding is verkozen. De 204 leden en 172 vervangende leden waren aanwezig. Het CC heeft Xi Jinping verkozen tot zijn secretaris-generaal. De vergadering heeft ook de leden van het Politiek Bureau en van het Permanent Comité bij dat bureau verkozen. Daarna stonden de samenstelling van het Partijsecretariaat en van Centrale Militaire Commissie op de agenda. Dit 19e CC van de CPC heeft ook de samenstelling goedgekeurd van de leiding van de Centrale Commissie voor Discipline Inspectie. Deze CCDI is onder impuls van Xi Jinping en van het vorige Centraal Comité een steeds belangrijkere rol gaan spelen.
25 leiders zetelen in het Politiek Bureau van het Centraal Comité. Xi Jinping stelde de 6 leiders voor die het Permanent Comité gaan vormen van dit Politiek Bureau. Slechts hij en premier Li Keqiang blijven. De overige zijn aan hun pensioen toe.
Permanent Comité
De 67-jarige Li Zhanshu werd nummer drie in het Permanent Comité. Li zou in maart Zhang Dejiang opvolgen als voorzitter van het Nationaal Volkscongres. Li Zhanshu was tot voor kort directeur van de Algemene Dienst bij het Centraal Comité van de partij en is eigenlijk de stafchef van Xi Jinping. Beiden kennen elkaar van in de jaren 80 toen ze partijsecretarissen waren van buurkantons in de provincie Hebei.
Vicepremier Wang Yang werd eveneens lid van het Permanent Comité. Hij was partijsecretaris zowel te Chongqing als in Guangdong vooraleer hij vicepremier werd in de regering. Als promotor van het Guangdong-model geldt hij als een relatief liberaal figuur. Hij leidt nu al verschillende leidende groepen zoals deze tegen de armoede en deze over intellectuele eigendom. Hij stond ook mee aan het hoofd van de ‘China Strategic and Economic Dialogue’ met de VS. Er wordt gefluisterd dat hij voorzitter zou worden van de zgn. Consultatieve Commissie, een soort senaat waarvan de voltallige vergadering eveneens altijd in maart bijeenkomt
Een minder bekend gezicht is Zhao Leji die sinds 2012 aan het hoofd staat van de Organisatieafdeling van de partij. Zijn taak was nieuwe benoemingen te doen ter vervanging van de talrijke verantwoordelijken die veroordeeld werden voor corruptie. Nu wordt hij zelf het nieuwe hoofd van de Disciplinecommissie ter vervanging van Wang Qishan die al over de pensioengrens zit. Vermits Zhao nog maar 60 is, maakt hij een kans om in 2022 opnieuw van het Permanent Comité deel te kunnen uitmaken. Xi Jinping zou willen dat corruptiebestrijder Wang Qishan die de pensioenleeftijd al overschreed zich niet volledig uit de politiek zou terugtrekken. Als beloning voor zijn harde strijd tegen de corruptie zou hij een topfunctie krijgen in de ‘National Security Commission’. Gedurende de afgelopen 5 jaar heeft zijn ‘Central Commission for Discipline Inspection (CCDI) 1.537 miljoen personen gestraft voor corruptie. Daarbij waren er 440 topverantwoordelijken en zelfs 12 personen die deel uitmaakten van het Centraal Comité.
Professor Wang Huning die adviseur was van Jiang Zemin, Hu Jintao en van Xi Jinping zelf wordt de topverantwoordelijke op ideologisch vlak. Al in 1995 vroeg Jiang Zemin aan de decaan van Fudan Universiteit of hij het ‘Policy Research Office’ wilde komen vervoegen. Wang Huning is nu directeur van dit ‘Central Policy Research Office’. De voormalige professor wordt door een Zuid-Koreaans dagblad ‘de Chinese Kissinger’ geheten omdat hij Xi’s topraadgever is bij diens buitenlandse reizen. Sinds 2012 maakt Wang deel uit van het Politiek Bureau.
Het laatste nieuwe gezicht in het Permanent Comité is de partijsecretaris van Shanghai Han Zheng. In 2003 was Han de jongste persoon die burgemeester van Shanghai werd. Hij kon zich handhaven niettegenstaande zijn hoger geplaatste partijsecretaris Chen Liangyu voor corruptie werd veroordeeld. Hij werd na Yu Zhengsheng zelf partijsecretaris van de metropool die op vele vlakken in China toonaangevend blijft. Misschien wordt Han een vicepremier in maart. Xinhua meldt dat partijsecretaris Li Qiang van Jiangsu al de 63-jarige Han Zheng vervangen heeft als partijsecretaris voor Shanghai.
De 58 jarige Li werkte tijdens zijn politieke loopbaan meestal in Zhejiang waar hij begon als partijsecretaris van Wenzhou. Naar verluidt was Li tussen 2003 en 2007 de privésecretaris van Xi Jinping toen die er het provinciaal partijcomité leidde. Hij geldt als een vertrouweling van Xi Jinping en wordt al getipt als kandidaat om na 2022 voor de top in aanmerking te komen.
Wie niet in het Permanent Comité gekozen werd, is eveneens van belang. Eerste die in het oog springt, is Hu Chunhua die tot voor kort partijsecretaris was in Guangdong na een lange periode in Tibet. Toch is Hu na het partijcongres als partijsecretaris van Guangdong al opgevolgd door de 61-jarige partijsecretaris Li Xi uit Liaoning. Dit kan er op wijzen dat Hu allicht ook in maart een belangrijke topfunctie zou krijgen in de regering. Andere persoon die het niet haalde, was Chen Min’er die echter nog maar 57 is. Hij geldt eveneens als een vertrouweling van Xi Jinping omdat beiden samen werkten in Zhejiang. Recentelijk werd hij van partijsecretaris in Guizhou overgeplaatst naar Chongqing. Asia Times meent te weten dat naast de 7 leden van het Permanent Comité van de overige 18 leden bij het Politiek Bureau er 10 ofwel met Xi Jinping hebben gestudeerd of er mee hebben samen gewerkt. Kortom Xi zit stevig in het zadel om de talrijke uitdagingen aan te gaan en de overgang te maken naar een maatschappij met gematigde welvaart. Overigens wordt in 2021 de honderdste verjaardag van de CPC gevierd en zal overvloedig de vergelijking gemaakt worden tussen de ellende toen en wat verwezenlijkt werd na 1949.
Tekst uit China Vandaag 2018 nr 1
